Het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba veroordeelde drie van de vier Arubaanse journalisten tot taakstraffen voor actieve ambtelijke omkoping en medeplegen van schending van het abtsgeheim in de periode van 1 januari 2021 tot 22 maart 2023. Bekende 24Ora reporter Nelson ‘Speed Andrade’ werd als enige veroordeeld met een celstraf, waarbij de rechter het niet nodig achtte om hem gelijk in hechtenis te nemen na de uitspraak.
De vier journalisten zijn vrijgesproken van deelname aan een criminele organisatie. Het OM had in deze zaak hogere straffen geëist voor de vier journalisten. Uit de verklaringen van de journalisten en whatsappgesprekken vindt het Hof bewezen dat de journalisten geldbedragen hebben toegezegd en geleend hebben aan politieagent Richard Vos. En ook dat er toezeggingen zijn geweest voor sponsoring. Hiervoor acht de rechter ook de verklaring van Vos als betrouwbaar en het gebruik van versluierde taal in deze gesprekken acht het hof ook bewezen.
“Zijn verklaring staat niet op zichzelf, de tapgesprekken en aangetroffen laptops, verbindingen en Mi-FI tijdens de doorzoekingen in het huis van Vos ondersteunen dat. Deze giften en toezeggingen vonden plaats in dezelfde periode dat Vos in strijd handelde met zijn ambtsgeheim door de journalisten toegang te verschaffen tot de politie portofoonverkeer”, stelt rechter Henniphof.
Lagere straffen
Ze legt uit dat bij haar overweging in deze zaak er rekening werd gehouden met de persoonlijke omstandigheden en de rol van de verschillende journalisten. Bij journalisten Richard Lacle van nieuwssite Awe24 en Norben Giel van Mas Noticia, die een celstraf van achttien maanden boven het hoofd hing, veroordeelde de rechter hen tot een jaar voorwaardelijke celstraf en een taakstraf van 240 uur. In het vonnis is te lezen dat de celstraf niet ten uitvoer wordt gesteld zolang de journalisten zich niet schuldig maken aan andere strafbare feiten binnen de proeftijd van drie jaar.
Journalist Norben Giel stapt uit de rechtbank na uitspraak, terwijl collega-journalist Richard Lacle in de rechtszaal blijft zitten om nader uitleg te krijgen over zijn vonnis. Foto’s Melissa Stamper
De journalisten van 24Ora waren tijdens het vonnis op woensdag allebei uitlandig en werden vertegenwoordigd door hun advocaat Doris Canwood. De in Nederland studerende journalist Brian Koolman van 24Ora was recentelijk op Aruba om samen met 24Ora verslag te doen van de verkiezingen. Koolman kreeg een voorwaardelijke celstraf van drie maanden en een taakstraf van 150 uur opgelegd, terwijl het OM zes maanden voorwaardelijke straf had geëist met een taakstraf van 240 uur. Ook bij hem is te lezen in het vonnis dat de celstraf niet ten uitvoer wordt gesteld, zolang hij zich niet schuldig maakt van andere strafbare feiten binnen zijn proeftijd.
Journalisten Brian Koolman en Nelson ‘Speed’ Andrade tijdens verkiezingsdag op 6 december.
Collega-journalist Andrade kreeg als enige een celstraf van 18 maanden opgelegd waarvan 12 maanden voorwaardelijk zijn, terwijl het OM een celstraf van twee jaar onvoorwaardelijk had geëist waarbij hij ook direct naar de gevangenis moest na uitspraak. Rechter Henniphof achtte het niet noodzakelijk om de journalist gelijk in hechtenis te nemen na de uitspraak. In het geval van Andrade weegt mee dat hij in 2019 al veroordeeld was voor vergelijkbare strafbare feiten, zei de rechter.
Geen verantwoordelijkheid nemen
In het geval van Giel, Koolman en Andrade werd ook bij de veroordeling rekening gehouden met de houding van de journalisten tijdens de rechtszaak; ze beriepen zich voornamelijk op hun zwijgrecht terwijl ‘de omstandigheden in deze zaak om een aannemelijke verklaring vragen’, aldus het vonnis. Ook toonden zij geen enkel inzicht in de ernst van de door hen begane strafbare feiten en heeft daarvoor ook geen verantwoordelijkheid genomen, stelt het Hof.
Medeplichtig schending ambtsgeheim
In corruptiezaak ‘New York’ werd ruim twee jaar al het politie portofoonverkeer beluisterd door de vier journalisten met samenwerking van politieagent Richard Vos. Een jaar geleden werd Vos in deze zaak veroordeeld voor verduistering, schending van ambtsgeheim, misbruik van zijn functie, en omkoping door leden van de pers. Vos zou alleen niet voor elkaar hebben gekregen om voorbereidingen te treffen voor het opzetten van een verbinding die journalisten toegang geeft tot de portofoons van de Korps Politie Aruba (KPA). Alle vier hebben los van elkaar een significant bijdrage geleverd, zei de rechter.
“Daarom bent u ook medeschuldig van het schenden van het ambtsgeheim”, zei de rechter. Het zijn ernstige feiten omdat de journalisten mede ervoor hebben gezorgd dat het vertrouwen dat in Vos werd gesteld, is beschaamd, en dat brengt schade aan het vertrouwen van de burger in het Korps Politie Aruba (KPA). Dat brengt ook risico’s met zich mee als geheime informatie op verkeerde momenten of in verkeerde handen belanden. Daarom acht het gerecht het kwalijk dat de journalisten voor eigenbelang, geldelijk gewin of sensatielust politie portofoonverkeer hebben beluisterd, stelt de rechter.
Vrijheid van nieuwsvergaring niet onbeperkt
Volgens de rechter is vrijheid van nieuwsgaring een groot en belangrijk recht dat in beginsel gerespecteerd en beschermd moet worden, maar tegelijkertijd stelt de rechter dat deze niet onbeperkt zijn. “Dat betekent dat het plegen van strafbare feiten om aan informatie te komen niet is toegestaan. Een journalist mag geen strafbare feiten plegen om aan informatie te komen, dat is in dit geval wel gebeurd. Alle vier de journalisten zijn hiervoor strafbaar”, aldus de rechter.
De journalisten en het OM hebben twee weken de tijd om in beroep te gaan. In een persverklaring laat het OM weten dat zij zich nog gaat beraden of hoger beroep ingesteld gaat worden.
