Het 70-jarig jubileum van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden werd afgelopen weekend gevierd met een bijzondere openstelling van het Gouverneurshuis op Curaçao. Het evenement trok een breed publiek, van jongeren tot historisch geïnteresseerden, en bood een unieke gelegenheid om stil te staan bij de betekenis van dit document dat autonomie en samenwerking binnen het Koninkrijk waarborgt.
Wat is het Statuut?
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden vormt het fundament van de huidige verhoudingen tussen Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. Sinds de ondertekening op 15 december 1954 markeren zij een historische overgang van kolonie naar zelfbestuur. De Statuten regelen autonomie voor de Caribische landen binnen het Koninkrijk, maar schrijven ook samenwerking voor op essentiële gebieden zoals defensie, buitenlandse betrekkingen en mensenrechten.
Het Statuut wordt vaak omschreven als een uniek document, niet alleen vanwege de juridische inhoud, maar ook omdat ze het resultaat zijn van een gedeelde geschiedenis en een streven naar een nieuwe balans tussen autonomie en verbondenheid.
Wat zeggen bezoekers van het evenement?
Voor veel bezoekers bleek het evenement een ‘eyeopener’. Sommigen gaven eerlijk toe weinig kennis te hebben over de inhoud van het Statuut. “Ik moet nog naar de bibliotheek om meer onderzoek te doen, maar dit bezoek heeft mijn nieuwsgierigheid gewekt.”, zo zei een bezoeker.
Andere bezoekers reflecteerden op de historische en sociale betekenis. Een bezoeker benadrukte het belang van samenwerking binnen het Koninkrijk: “Samen ben je sterk. Ik vind dat de zes eilanden altijd samen hadden moeten blijven. Als je het mij vraagt, zouden we terug bij elkaar moeten komen.”
De emancipatorische waarde van het Statuut
Omayra Leeflang, oud-minister van Onderwijs, bezocht met een groep jongeren het Gouverneurshuis en benadrukte hoe belangrijk het is dat jongeren zich bewust worden van hun geschiedenis. “De autonomie is na de afschaffing van de slavernij toch de grootste mijlpaal in ons emancipatorische proces. We stapten over van kolonie naar zelfbestuur en land. Wat het mooier maakt, is dat het een nieuwe overeenkomst creëerde, waarin we ondanks ons koloniaal en slavernijverleden samen konden werken en samen konden leven”, zo legt Leeflang uit.
Voor Leeflang vertegenwoordigt het Statuut niet alleen een juridisch kader, maar ook een spiritueel en emotioneel monument. Ze benadrukt het visionaire werk van Dr. Moises Frumencio da Costa Gomez, een van de architecten van de autonomie. “Hij diende tijdens de koloniale tijd een motie in om te streven naar autonomie. Dat moeten we waarderen als een vooruitstrevende stap in onze
Geschiedenis.”
Kritiek en uitdagingen
Tijdens de viering was er ook kritiek. Een geïnterviewde wees op het gebrek aan kennis bij politici: “Veel politici begrijpen het Statuut niet en dat vind ik jammer. Ze zouden meer moeten leren over de geschiedenis en de betekenis ervan.”
Volgens Leeflang blijft het cruciaal om jongeren en volwassenen bewuster te maken van wat autonomie betekent en hoe het Statuut daaraan heeft bijgedragen. “Het zijn abstracte onderwerpen,” legde ze uit. “Zelfs veel volwassenen weten weinig over het Statuut. Toch is dit document van immense waarde, omdat het de autonomie van ons eiland heeft gewaarborgd.”
