Het Sinterklaasfeest op Curaçao roept steeds meer vragen op over traditie, racisme en culturele waarden. Voor sommigen is het een kleurrijk en muzikaal feest geworden, terwijl anderen zich er ongemakkelijk of zelfs beschaamd over voelen. Deze zogenoemde ‘Sinterklaasschaamte’ drukt een groeiend bewustzijn uit dat het feest niet langer vanzelfsprekend is. Maar hoe ga je om met die gevoelens? Jitske Wildschut (hierboven op de foto met haar dochter) bood op 5 december een alternatief: een dialoogavond in het Kurá Hulanda Museum, een plek om te reflecteren en samen te leren over racisme en persoonlijke verantwoordelijkheid.
Sinterklaasschaamte als aanleiding voor reflectie
Wildschut benoemt dat veel mensen zich ongemakkelijk voelen bij het vieren van Sinterklaas, vooral vanwege de racistische elementen die historisch met het feest verbonden zijn. “Sinterklaasschaamte is een signaal”, legt ze uit. “Het laat zien dat iets niet meer strookt met je waarden. Maar het kan ook een uitnodiging zijn om na te denken over hoe je tradities invult en welke boodschap je meegeeft aan je omgeving.”
De dialoogavond bood mensen een alternatieve manier om de dag door te brengen. “Wij wilden een ruimte creëren waarin mensen konden praten over racisme en hoe ze binnen hun eigen invloedssfeer verschil kunnen maken”, zegt Wildschut. De sessie was de laatste in een reeks van vijf, georganiseerd door het team van ‘Ban Wak Un Mundu Sin Rasisimo’.
Een veilige plek voor persoonlijke verhalen en actie
Tijdens de sessie, met het thema ‘Hoe nu verder?’, deelden deelnemers hun ervaringen met racisme en hun zoektocht naar manieren om actie te ondernemen. Wildschut benadrukt dat het gevoel van schaamte vaak verlammend kan werken: “Als je niet weet wat je moet doen, kun je het gevoel krijgen dat je niets kunt veranderen. Maar juist door die schaamte te onderzoeken en te delen, ontstaat er ruimte voor nieuwe mogelijkheden.”
Veel deelnemers herkenden het ongemak dat Sinterklaas en andere tradities kunnen oproepen. Voor sommigen is de oplossing eenvoudig: stoppen met vieren. Maar Wildschut waarschuwt dat dit niet altijd leidt tot een positieve verandering. “Het gaat er niet om dat je alles perfect doet of meteen een alternatief hebt. Het belangrijkste is dat je verantwoordelijkheid neemt en stappen zet richting een toekomst die beter voelt.”
Van schaamte naar een nieuwe invulling
Wildschut besloot jaren geleden om Sinterklaas niet meer te vieren met haar gezin. In plaats daarvan introduceerde ze een ‘jaarfeest’, een ritueel dat beter past bij haar waarden. “We kijken terug op het jaar door samen een groot canvas te schilderen”, vertelt ze. “We praten over wat we hebben geleerd, wat moeilijk was en waar we naar uitkijken. Het heeft ons als gezin dichter bij elkaar gebracht.”
Ze benadrukt dat een persoonlijke invulling ruimte biedt om los te komen van maatschappelijke druk. “Iedereen kan iets bedenken dat bij hen past. Het is een kans om een traditie te creëren die echt betekenisvol is.”
Curaçaose invulling: kleurrijk, maar niet zonder discussie
Het Sinterklaasfeest op Curaçao heeft al een eigen ontwikkeling doorgemaakt, met veel kleur, muziek en dans. Toch roept ook deze variant vragen op. Wie bepaalt wat acceptabel is? En hoe verhouden we ons tot de geschiedenis van dit feest?
Wildschut: “Dat is een persoonlijke zoektocht. Het begint bij bewustwording. Als je twijfels hebt over bepaalde aspecten van het feest, is dat een uitnodiging om je te verdiepen in de geschiedenis en betekenis ervan. Het proces is niet altijd comfortabel, maar het kan leiden tot keuzes die beter aansluiten bij je waarden.”
Een gezamenlijke inspanning
Met Ban Wak Un Mundu Sin Rasisimo heeft Wildschut samen met haar team een platform gecreëerd om deze gesprekken mogelijk te maken. De reeks dialoogsessies bood deelnemers de kans om persoonlijke verhalen te delen en samen te leren over hoe racisme in alledaagse situaties kan worden aangepakt. “Het was inspirerend om te zien hoe mensen openstonden om te leren en elkaar te ondersteunen”, zegt ze.
Een persoonlijke zoektocht
Het Sinterklaasfeest is op Curaçao en elders aan het veranderen. Voor sommigen betekent dit het loslaten van oude tradities en het creëren van nieuwe rituelen. Voor anderen is het een zoektocht naar bewustwording en aanpassing. Wildschut benadrukt: “Het gaat er niet om dat iedereen direct stopt met tradities, maar dat mensen kritisch nadenken over wat past bij hun waarden en hoe ze binnen hun invloedsfeer kunnen bijdragen aan verandering.”
