Verkiezingen Tweede Kamer: Wat willen de partijen voor de Caribische eilanden?

VVD

Hulp aan Caribische landen
“Nederland kan ondersteuning bieden bij de borging van de kwaliteit van het bestuur, justitie en financiën.”

‘Modernisering relaties’
De VVD wil de Bosman-wet opnieuw proberen in te voeren: Caribische inwoners zouden alleen met een baan of om te studeren naar Nederland kunnen verhuizen. “De voorwaarden die Aruba, Curaçao en Sint-Maarten stellen aan Europese Nederlanders die zich daar willen vestigen, gelden voortaan ook andersom.”

Onafhankelijkheidsverklaring
Ook wil de VVD het makkelijker maken voor de zes eilanden om zichzelf onafhankelijk te kunnen verklaren, door een ‘expliciete bepaling’ in het Statuut voor het Koninkrijk in te voeren.

Caribische gemeenten
Voor de bijzondere gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius wil de VVD een ‘versterking van de economie’.

• Bekijk het partijprogramma van de VVD

NSC

Geld lenen van Nederland
“Aan het lenen van geld worden strenge eisen gesteld”, schrijft NSC in haar partijprogramma.

Armoede in Caribische gemeenten
NSC wil dat er ‘haast’ wordt gemaakt met maatregelen voor bestaanszekerheid in de bijzondere gemeenten. Dat moet in lijn zijn met wat de adviezen van de Nationale Ombudsman en de Commissie-Thodé die al onderzoek hebben gedaan naar armoede en hoeveel mensen nodig hebben om realistisch te kunnen rondkomen.

Klimaatverandering
“We willen de eilanden helpen met hun ‘voortbestaanszekerheid’ door actief in te spelen op klimaatverandering. Speciale aandacht verdient het ruimtelijke domein en de bescherming van de unieke onderwaterwereld.”

• Bekijk het partijprogramma van NSC.

GroenLinks-PvdA

Machtsbalans herstellen
“De machtsbalans tussen de landen van ons Koninkrijk trekken we recht door de gevolmachtigde ministers van de Caribische landen en gedelegeerde Statenleden van de parlementen van deze landen de mogelijkheid te geven zelf een rijkswet in te dienen en erover mee te stemmen. Nu hebben zij alleen adviesrecht.”

Geschillenregeling
“We zijn voor het invoeren van een geschillenregeling tussen de landen van het Koninkrijk met een ‘rechter’ die bindende oordelen kan geven.”

Herdenking en Herstel
GroenLinks-PvdA wil dat er ‘een herstelfonds komt voor nazaten van tot slaaf gemaakten’, aandacht voor het slavernijverleden in het onderwijs en een slavernijmuseum. De herdenkingsdag 1 juli wordt een nationale vrije dag, als het aan deze partij ligt.

Bescherming van de zee
“Voor bescherming van de koraalriffen en de biodiversiteit in Caribisch Nederland blijven we de nodige financiering beschikbaar stellen.”

Duane-unie voor het Koninkrijk
“We nemen alle belemmeringen voor de handel tussen de landen en eilanden van het Koninkrijk weg, al dan niet door invoering van een Douane-Unie.”

• Bekijk het partijprogramma van GroenLinks-PvdA.

PVV

BBB

‘Respect voor elkaars verschillen en autonomie’
De autonome landen Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zijn weliswaar ‘op vele beleidsterreinen’ zelf verantwoordelijk, maar Den Haag zal ook moeten meebesturen als het gaat om fundamentele mensenrechten, rechtszekerheid en goed bestuur. De staatssecretaris Koninkrijksrelaties ‘moet zich meer richten op de autonome landen in plaats van op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba’.

Caribisch Nederland
De BBB wil dat het lokaal bestuur en diensten in de Caribische gemeenten ‘versterkt worden’. De lokale bestuurders zouden rechtstreeks in contact moeten staan met de ministeries in Den Haag. Ook moet de bereikbaarheid tussen Bonaire, Saba en Statia beter worden, want dat zal volgens BBB ‘bijdragen aan het functioneren en de samenwerking’.

Lokale media
“De democratie en het goed bestuur van deze landen moet worden versterkt door goede, onafhankelijke lokale media.”

‘Gekozen burgemeester’
De BBB wil dat inwoners van de drie bijzondere gemeenten Bonaire, Saba en Statia zelf hun gezaghebber gaan kiezen. Diezelfde persoon mag maximaal drie keer (voor een termijn van vier jaar) gekozen worden.

Duoane-tarieven tussen Caribisch en Europees Nederland
“Gezamenlijk verkennen of het meer gelijktrekken van douanetarieven in het Europees en Caribisch deel van het Koninkrijk mogelijk is en of onderlinge tarieven kunnen worden afgeschaft.”

• De BBB heeft ook een verkiezingsprogramma in het Papiaments. [pdf]
• Lees de Nederlandse versie.

D66

Caribisch Nederland
Bonaire, Saba en Statia krijgen een realistisch sociaal minimum, zoals de Commissie-Thodé adviseert. Huishoudens krijgen ‘in samenwerking met het bedrijfsleven’ sneller internet. Inwoners die vanuit de bijzondere gemeenten naar Europees Nederland verhuizen voor studie of werk, krijgen ‘kosteloos een opfriscursus’ Nederlands. De cultuur-sector krijgt meer aandacht, ook zodat er meer uitwisseling is binnen het Koninkrijk.

Rijksministerraad
Nederland en de autonome landen zouden volgens D66 een programma moeten gaan opstellen via de Rijksministerraad. Daarin staan afspraken over onderwijs, veiligheid, duurzaamheid, zorg, mensenrechten en democratie.

Buitenlandse zaken
“De autonome landen verdienen een sterkere positie in de wereld”, vindt D66. Aruba, Curaçao en Sint-Maarten moeten ‘een grotere rol’ moeten krijgen als het gaat om buitenlandse zaken (diplomatie en handelsbeleid).

Slavernijmuseum
Het Slavernijmuseum wordt als het aan D66 ligt een Rijksmuseum. Er moet met de Caribisch deel van het Koninkrijk gekeken worden wat de behoeften zijn voor een voorziening.

• Bekijk het partijprogramma van D66.

Partij voor de Dieren

Bescherming koraalrif
“Bijzondere aandacht is er voor de bescherming van de koraalriffen, omdat het bijzondere natuur betreft, maar ook omdat het belangrijk is als natuurlijke kustbescherming. Het Rijk stelt hierbij ook expertise beschikbaar voor bijvoorbeeld waterbeheer.”Om het rif te beschermen wordt de verkoop en import van zonnebrandcrèmes met schadelijke stoffen verboden. Ook komt er een ‘snelle aanleg van goede afvalwaterverzuiveringen op de eilanden’ volgens Europese standaarden.

 Betaalbaar voedsel
We investeren in een duurzaam voedselsysteem voor de eilanden, zodat iedereen betaalbaar voedsel heeft.

Bescherming dieren
Wilde en loslopende dieren op de eilanden worden beschermd. Er komt als het aan de Partij voor de Dieren ligt ook een chipplicht voor honden en katten. Het Rijk financiert een sterilisatieprogramma om zwerfdieren te verminderen. Opvangcentra krijgen voldoende geld om gewone en zieke dieren te kunnen opvangen.

• Bekijk het partijprogramma van Partij voor de Dieren. (pdf)

SP

Caribisch Nederland gelijkwaardig
“De bewoners van Saba, Sint-Eustatius en Bonaire horen bij ons land en verdienen een gelijkwaardig niveau van voorzieningen als de andere gemeentes van Nederland.”

• Bekijk het partijprogramma van de SP. (pdf)

CDA

Economie van Caribisch Nederland
“We willen het economisch perspectief van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba verbeteren en armoede terugdringen, vooral onder ouderen en gezinnen met kinderen, en de lokale bestuurskracht versterken.”

Minder bureaucratie in Caribisch Nederland
Het CDA wil dat de Caribische gemeenten zelf meer financiële ruimte krijgen en daarom moet de zogeheten vrije uitkering omhoog. Daarmee zal ‘de zelfredzaamheid en beleidsvrijheid’ groter worden en de bureaucratie vanuit Den Haag kleiner.

Water
“In Caribisch Nederland verbeteren we de waterveiligheid, de waterkwaliteit, de watervoorziening en de waterinfrastructuur”, schrijft het CDA. Die kennis wordt geëxporteerd naar andere eilanden en landen die ten onder dreigen te gaan aan de klimaatsverandering.

Kennisuitwisseling met Caribische landen
Het CDA wil dat Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten meer kennis gaan uitwisselen. De culturele en economische samenwerking wil de partij ‘verder versterken’.

• Lees zelf het verkiezingsrogramma van het CDA.

Forum voor Democratie

Hubfunctie
“Een hubfunctie (springplank) vormen tussen Nederland, Suriname en de Caribische eilanden met Zuid- en Midden-Amerika. Met stabiele en efficiënte luchtverbindingen.”

Corruptie, zelfverrijking en machtsmisbruik
“In die relatie is wat ons betreft geen enkele tolerantie voor corruptie, zelfverrijking en machtsmisbruik op de Antillen. We verwachten dat de lokale besturen hier concrete acties tegen zullen nemen.”

Vrij vestiging van Nederlanders
“Vrije vestiging van Nederlandse bedrijven en burgers op de Caribische eilanden en in Suriname.”

• Bekijk het verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie.

ChristenUnie

Caribisch Nederland
“Te vaak worden de inwoners van Caribisch Nederland vergeten bij nieuwe wetten of nieuw beleid”, vindt de ChristenUnie. De partij wil ‘een toereikend sociaal minimum’. Mensen die recht hebben op een uitkering of pensioenen, moeten kunnen rondkomen. Dat geldt ook voor de lagere inkomens. Ook moet Caribisch Nederland ‘weerbaar’ worden gemaakt tegen klimaatverandering met investeringen.

WW-uitkering
De ww-uitkering wordt ook voor de Caribische gemeenten ingevoerd. De onderstand (bijstand) en AOV (AOW) moeten zoveel mogelijk op lijken op die in Europees Nederland.
 

Gelijkwaardigheid
“Gelijkwaardigheid als uitgangspunt. Nieuw beleid en nieuwe wetten moeten ook gelden in Caribisch Nederland”, vindt de ChristenUnie. Tenzij lokale bestuurders dit niet willen.Inwoners van Caribisch Nederland krijgen automatisch een BSN-nummer. Ook Papiaments en Engels worden in het Caribische deel van Nederland erkend als officiële talen.

Kinderen & jonge ouders
De ChristenUnie zegt een betere ondersteuning en meer hulp beschikbaar te willen stellen voor (jonge) vrouwen die zwanger zijn, zodat abortus niet de enige uitweg lijkt. “Ook seksuele voorlichting, passend bij de context van gemeenschappen, kan helpen om het aantal onbedoeld zwangerschappen terug te dringen.”
 

Levensonderhoud
De ChristenUnie wil dat de kosten voor elektriciteit, internet en water omlaaggaan, door ook steun vanuit Den Haag ‘voor het opwekken van lokale energie, lokale voedselvoorziening en lokaal ondernemerschap’. “We kijken daarbij ook kritisch naar dubbele importtarieven die de kosten van levensonderhoud onnodig opvoeren.”

Justitie
Nederland moet de eilanden helpen in de strijd tegen mensenhandel; ook tegen de ‘gokfmaffia’, met name op Curaçao. Tbs-voorziening in het Caribisch deel van het Koninkrijk.

• Bekijk het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. 

Volt

Vertegenwoordiging Caribisch Nederland in parlement
“Inwoners van Caribisch Nederland hebben nu geen directe stem in het Nederlands parlement; zij zijn afhankelijk van vertegenwoordigers uit partijen die zich in Nederland opwerpen als woordvoerders. Volt wil dat in de Nederlandse Grondwet wordt opgenomen dat Caribisch Nederland direct vertegenwoordigd wordt in het parlement door middel van geborgde zetels.”

Geld uit Europese Unie
Toegang tot Europese fondsen makkelijker maken voor de zes Caribische eilanden, zodat de sociaal-eonomische en culturele ontwikkelingen een ‘impuls’ krijgen. Vooral zodat de eilanden groen en digitaal vooruitgaan.

Klimaatverandering
“We werken samen op Koninkrijksniveau aan het bestrijden van de negatieve effecten van klimaatverandering in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Volt steunt het voorstel voor het instellen van een brede klimaattafel op Bonaire.”

Verdragen en rechten
Volt wil dat Nederland meer geld en steun geeft aan de eilanden, voor de bescherming van grondrechten van alle inwoners in het Koninkrijk.

Het VN-verdrag Handicap moet binnen vijf jaar uitgevoerd worden in Europees en Caribisch Nederland. Dat geld ook voor rechtsbescherming, zodat iedereen makkelijk gebruik kan maken van hun rechten. “We willen bovendien dat de mensenrechten van (Venezolaanse) vluchtelingen in het Caribisch deel van het Koninkrijk worden gegarandeerd.”

• Bekijk het partijprogramma van Volt. (pdf)

Denk

• Bekijk het partijprogramma van Denk. (pdf)

SGP

Geschillenregeling
“Een goede regeling voor geschillen tussen de landen binnen het Koninkrijk is absoluut noodzakelijk”, vindt de SGP. De Raad van State krijgt daarin een grote rol. Nederland mag alleen van de adviezen afwijken ‘als daar goed gemotiveerde zeer zwaarwegende redenen voor zijn’.

Ingrijpen op eilanden
“Nederland moet niet schromen stevig in te grijpen om de begrotingsdiscipline op orde te krijgen”, vindt de SGP. Ook als er sprake is van slecht functionerend bestuur op de eilanden. “Het aanstellen van een regeringscommissaris die gezaghebbend kan optreden, zoals op Sint-Eustatius is gebeurd, is in dergelijke gevallen aan te bevelen, maar alle inspanningen dienen gericht te zijn op het herstel van autonomie.”

Drugshandel en ondermijning
Nederland moet samen met de Caribische landen van het Koninkrijk zorgen voor de bestrijding van mensen- en drugshandel, andere ondermijnende criminaliteit en illegale migratie uit Venezuela. “Daarvoor is steun uit Nederland nodig”, zoals het investeren in de kustwacht.

Ethische keuzes
De bijzondere gemeenten Bonaire, Sint-Eustatius en Saba ‘moeten ruimte blijven houden voor eigen ethische keuzes, bijvoorbeeld op het terrein van de bescherming van het leven of huwelijk en gezin’.

Armoede
In de bijzondere gemeenten moet het sociaal minimum gegarandeerd zijn. In de strijd tegen armoede, is samenwerking met de kerken belangrijk om gezinnen te ondersteunen.

• Bekijk het verkiezingsprogramma van de SGP. (Op zondag is de site onbereikbaar)

JA21

Bij1

Reparaties slavernijverleden
“Nederland herstelt de schade die is veroorzaakt door 400 jaar kolonialisme en slavernij. Reparaties zullen zowel materieel als immaterieel zijn.” De eilanden bepalen hoe, Nederland ondersteunt dit proces ‘financieel’ en ‘logistiek’. Dit moet in een Rijkswet geregeld worden, zodat het ‘herstelbeleid’ gegarandeerd blijft.

Dekolonisatie
De partij wil aandacht voor ‘mentale en geestelijke dekolonisatie’ in de samenleving en onderwijs. Alle ministeries moeten worden gedekoloniseerd, vindt Bij1. De partij wil ‘structureel geld’ voor onderzoek naar dekolonisatie, die kennis verspreiden en zorgen dat er maatregelen komen. Te beginnen bij de Belastingdienst, het UWV en DUO, vindt de partij.

Nationale feestdagen
De partij wil dat deze dagen erkend worden als nationale feestdagen: 1 juli (Keti Koti), 17 augustus (Dia di lucha pa libertat of Dia di Tula en de Onafhankelijkheidsdag van Indonesië), 10 oktober (het opheffen van de Nederlandse Antillen), 25 november (de Onafhankelijkheidsdag van Suriname), en 18 maart (Dia di Himno y Bandera, de Arubaanse Dag van het Volkslied en de Vlag). We maken 3 mei ‘dag van de empathie’, als onderdeel van de herdenking en viering rondom 4 en 5 mei.

• Bekijk het partijprogramma van Bij1.

BVNL