Als Aruba en Curaçao niet op tijd een deal weten te sluiten met Nederland, dreigen ze veel meer geld te moeten gaan terugbetalen voor hun corona-leningen. Den Haag wil fors hogere rentes eisen: van 0 naar 6 tot 8 procent.
Aruba, Curaçao en Sint-Maarten kregen honderden miljoenen aan renteloze corona-leningen van Nederland. Alledrie moeten op 10 oktober alles hebben terugbetaald, maar daartoe blijken ze niet in staat. Daarom heeft Den Haag besloten om de leningen opnieuw te financieren. Dat moet wel, anders dreigt er een groot tekort op de Nederlandse begroting wat volgens de wet onacceptabel zou zijn.
Fors hogere rente dreigt
Voor Aruba (500,3 miljoen euro) en Curaçao (497,8 miljoen euro) dreigt er een veel hogere rente: van 0 naar 6 tot 8 procent. Nederland vindt dat de eilanden niet genoeg maatregelen nemen om risico’s (op het niet tijdig terugbetalen) te verlagen.
In de praktijk betekent het dat de eilanden fors meer moeten terugbetalen aan Nederland, terwijl ze al jaren worstelen met hun begrotingen vanwege hoge staatsschulden.
Alleen met Sint-Maarten (172,9 miljoen euro) heeft het demissionair kabinet in Den Haag een akkoord bereikt. De corona-leningen voor dit eiland lopen in drie termijnen af: over 15, 22 en 30 jaar tegen 3,1 procent rente.
‘Lagere rente wel mogelijk’
Nederland onderhandelt al langer met Aruba voor het invoeren van meer financieel toezicht, en wel op dezelfde manier voor Curaçao en Sint-Maarten: op Koninkrijksniveau, en niet alléén op nationaal niveau.
Met een Rijkswet Aruba Financieel Toezicht (Raft) krijgt de Koninkrijksregering (lees: Nederland) meer mogelijkheden om in te grijpen als zo’n toezichtsorgaan negatieve adviezen geeft over hoe Aruba met de financiën omgaat.
Premier Wever-Croes wil nog steeds het Raft invoeren, maar het parlement heeft eerder tegengestemd.
Als het lukt om tot een akkoord te komen, belooft Nederland een lagere rente: in plaats van 6-8 procent wordt het 3,1 procent met een looptijd van 20 jaar. Bij een tussenoplossing biedt Nederland 5,1 procent rente voor een of twee jaar.
Wat Nederland betreft is 10 oktober de deadline voor een politiek akkoord met Aruba.
Geld nodig voor pensioenen
Ook voor Curaçao geldt dat Nederland dezelfde lagere rentes wil geven, als er een oplossing wordt gevonden voor het probleem rondom verzekeringsmaatschappij Ennia. Duizenden mensen op het eiland dreigen een groot deel van hun pensioen te verliezen als er de overheid niet financieel bijspringt.
Nederland is bereid om de Curaçaose en Sint-Maartense overheid te hulp schieten met leningen voor Ennia, naar schatting 600 miljoen euro. Maar daardoor worden de staatsschuld van zowel Curaçao als Sint-Maarten ook groter. Het College Financieel Toezicht heeft grote bezwaren.
De deadline voor een politiek akkoord met Curaçao is wat Nederland betreft 30 september.
Waarom zijn de leningen niet meer renteloos?De eilanden kregen tot 10 oktober een renteloze lening via Den Haag, omdat in de corona-periode de rente negatief was en Nederland zelf geen rente hoefde te betalen. Nu kan dat niet meer, omdat de rente op de kapitaalmarkt is toegenomen, zegt Van Huffelen. D66 en GroenLinks hebben woensdag gevraagd naar die mogelijkheid, bijvoorbeeld als de eilanden hervormingen hebben doorgevoerd in de komende twee jaar. Maar Van Huffelen zegt dat ze daar geen uitspraken meer over kan doen, omdat haar kabinet is gevallen en er in november nieuwe verkiezingen zijn. |
