Voedselbos brengt wijkbewoners Ser’i Otrobanda dichter bij elkaar

5 augustus 2023 | Eva Breukink

Het buurtinitiatief Hòfinan Ser’i Otrobanda gaat een nieuwe fase in: de tijd dat bewoners zonder tegenprestatie gratis groente en fruit kregen, is voorbij. Wie kan, moet de handen uit de mouwen steken. Juist om de meest kwetsbare mensen te helpen.

Het buurtinitiatief is, als project van Fundashon Ser’i Otrobanda, in de race voor een Appeltje van Oranje. Die nominatie kon op geen beter moment komen.  “We hebben een moeilijk jaar achter de rug”, vertelt Cindy Eman. “Het voedselbos hier in de Ferdinandstraat moest weg, omdat de familie het terrein terug wilde. Het was echt een ontmoetingsplek met anderhalf jaar oude bomen die al vruchten droegen.”

Inmiddels is er een nieuw terrein gevonden net aan de andere kant van de afrit van de Julianabrug, de Arubaweg. De aarde en een groot deel van de bomen uit de Ferdinandstraat zijn daar naartoe gebracht. Langzaam maar zeker krijgt het nieuwe voedselbos vorm.

Nieuwe fase
Maar het allerleukste vindt Eman dat er nu ook een winkeltje komt met producten van Hòfinan Ser’i Otrobanda. “De winkel komt in de Frederikstraat, op de plek waar vroeger een bakker was. We zullen voedsel blijven uitdelen, maar we willen meer produceren. Dan kunnen we bijvoorbeeld van het overgebleven fruit smoothies maken of taarten bakken.”

Met de nieuwe plek en plannen wordt een nieuwe fase ingeluid. “We willen de buurt absoluut blijven helpen met gratis groente en fruit”, zegt Eman. “Maar dan wel door tegelijkertijd mensen meer zelfredzaam te maken. De meeste mensen kunnen op een of andere manier iets bijdragen en dat willen we stimuleren. Dan kunnen we de meest kwetsbare mensen alle hulp geven die nodig is.”

Drie jaar geleden, juli 2020, midden in de Covid-pandemie, ging de eerste schop in de grond in de Ferdinandstraat. Twee maanden later is de eerste oogst van vooral ijzerrijke bladgroentes. Honderd gezinnen in de buurt krijgen om de drie weken een zak met verse groentes en fruit. Het voedselbos groeit uit tot een heerlijk koele plek om samen te komen. Daar schuin tegenover staat nu nog de hydroponics-installatie waar groentes groeien op water, zonder aarde.

Mini-moestuin aan huis
Eman ziet dat in haar wijk grote tegenstellingen zijn. ,,Veel eenpersoonshuishoudens, bejaarden, analfabeten en allochtonen. Maar ook flink wat mensen met een dubbel inkomen zonder kinderen en chique kantoorpanden van tandartsen en advocaten. Die komen elkaar in ieder geval elke maand tegen tijdens de Dia di Trabou. “Mensen kennen elkaar nog steeds niet bij naam. Het is buurman hier, bisiña daar. Maar ook ‘hé waar was je de vorige keer’, als iemand niet is geweest.”

Dertig tot veertig buurtbewoners begonnen thuis met hun eigen mini-moestuintje. Zij volgden een basiscursus biologie en tuinieren bij Eman. In twee dagen leerden zij van alles over zaadjes, wat een plant nodig heeft en waar je op moet letten, zoals beestjes en hangende of witte blaadjes.

‘Met, voor en ín de wijk’
Het thema van de Appeltjes van Oranje van het Oranjefonds is dit jaar ‘bruggenbouwers in de buurt’. Valeska Boom, voorzitter van Fundashon Ser’i Otrobanda, vindt het een grote eer dat de stichting is genomineerd voor de Appeltjes van Oranje. “Ik denk dat we hebben gescoord omdat we werken met, voor en ín de wijk.”

Boom verwacht dat alleen al de nominatie positieve gevolgen zal hebben. “We krijgen nu meer aandacht en in de toekomst misschien makkelijker steun voor onze projecten.”

De stichting maakt kans op 25.000 euro. Dat bedrag zal zeker niet alleen naar HòfinanSer’i Otrobanda gaan. “Maar in ieder geval genoeg om door te kunnen”, garandeert Boom. “Het is ook goed om als stichting een potje achter de hand te hebben voor andere projecten en noodgevallen.”

Eman zou wel een extraatje kunnen gebruiken. Zij denkt aan de wateropslag en cameratoezicht bij het nieuwe terrein en bijscholing van de drie jongens die sinds 2020 in de hofjes werken. Het tij is gekeerd. Het nieuwe voedselbos komt van de grond en de hydroponics-kwekerij kan meer produceren. En dan is er nog Kura Hulanda.

“We mogen daar alle plantenbakken gebruiken”, zegt Eman. “Je ziet daar basilicum en tomaatjes, allemaal groentes van ons. Kurá Hulanda levert het water en wij verzorgen de planten. Met de oogst mogen we doen wat we willen.”

Ze durft weer voorzichtig te dromen. “We denken aan een nieuwe afzetmarkt voor kleine, biologische boeren. Het liefst een ruilmarkt. Denk aan het ruilen van tuinafval voor de opbrengst van een boer. Het idee is uiteindelijk dat minder bedeelden iets meer te besteden hebben. Dan laat iemand die zelf slecht ter been is haar kleinzoon eierschillen bij mij in leveren. Wij betalen daarvoor een Otrobanda-muntje. Daarmee kan zij weer gezond fruit kopen in onze winkel.”