Zangeres en actrice Yuli Minguel is terug, met een theaterstuk over wat haar en duizenden lotgenoten is aangedaan met het toeslagenschandaal. De komende maanden speelt het in verschillende plekken in Nederland.
Het waren heftige tijden voor Minguel. Ze verloor haar dochtertje door ‘de druk die de staat op haar gezin legde’. Ze werd ‘onmenselijk bejegend door hulpverleners’; als een fraudeur behandeld. Maar Minguel is niet de enige: in Rotterdam alleen al zijn bijna tienduizend mogelijk gedupeerden die vergelijkbare ervaringen hebben. Velen daarvan hebben net als haar een Caribische achtergrond.
De productie – die in samenwerking met het Rotterdams Wijktheater gemaakt is – ging onlangs in première in een bomvolle zaal van Huis van Wijk Hilleliet. Minguel speelt het stuk samen met Kaltoum Boufangacha die ook actrice is maar geen ervaringsdeskundige.
Een stuk of twintig verhalen heeft Fenneke Wekker, die het theaterstuk schreef, gebruikt. Ze heeft zelf bijna geen teksten hoeven te schrijven. “Het zijn vaak letterlijke transcripties van hun teksten.”
Video: Sam Jones
Wat is het toeslagenschandaal?
De toeslagenkwestie is een schandaal die het gevolg is van onterechte fraudeverdenkingen met kindertoeslag. Ze moesten veel geld terugbetalen en kwamen in gigantische problemen. Pas jaren later zou blijken dat de meeste gedupeerden onschuldig zijn.
Veel Caribische Nederlanders en mensen met een ‘buitenlands klinkende naam’ werden slachtoffer. “De Nederlandse overheid heeft deze groep heel bewust getarged,” zegt Wekker. “Ze hebben in hun dossier staan dat ze van fraude verdacht worden omdat ze bijvoorbeeld op Curaçao geboren zijn.”
“De titel ‘Verloren onschuld’ is een woord dat een van de slachtoffers gebruikten,” vertelt Wekker. “Ik ben door deze affaire mijn onschuld verloren, zei een vrouw. Het zijn allemaal mensen die in de bloei van hun leven stonden. Ze hadden een naïef geloof dat ze het kunnen maken.”
Caribische vrouw neemt voortouw
Veel Caribische vrouwen praten onderling wel over wat ze is overkomen, maar publiekelijk hun verhaal doen gebeurt nog amper. Met het stuk vinden ze een uitlaatklep op een podium en dat roept ook herkenning op bij Caribische Nederlanders in de zaal.
“Het is gewoon onrecht dat iedereen aangedaan is,” zegt een bezoekster na afloop. Ze weet dat het soms nog veel erger kan zijn dan wat ze gezien heeft in het stuk. “Er zijn moeders die zelfmoord hebben gepleegd. Het is gewoon ongelofelijk wat er gebeurd is.”
Opvallend is dat in de voorstelling vooral vrouwen een voortrekkersrol spelen. Wekker merkte dat ook bij het schrijven van het script. “Die vrouwen gaven aan dat hun mannen niet graag meekwamen.”
Wekker hoorde van de vrouwen dat de mannen er óók niet gemakkelijk over praten. “ Vooral de alleenstaande vrouwen gaan nu op zoek naar heling. Ze zoeken elkaar gemakkelijker op dan mannen. Zij hebben het voortouw genomen.”
Ze hoorde van twee mannen die wel meededen dat ze heel veel schaamte hebben gevoeld, omdat zij als man niet in staat waren hun eigen boontjes te doppen en absoluut niet wilden vragen om hulp aan familieleden.
Gesprek met publiek
Tot eind van het jaar zijn is ‘Verloren onschuld’ te zien in Rotterdam en in andere steden. Maar het stuk komt ook op andere locaties op de planken, zoals bij de Belastingdienst, de rechtbank en zelfs in de Tweede Kamer. Wekker hoopt dat ‘Verloren onschuld’ ook op de eilanden opgevoerd gaat worden.
“We weten dat er veel mensen gevlucht zijn naar de eilanden omdat ze in Nederland dakloos werden.” Ook Melissa Verboeket-Acton die op Curaçao woont, vindt het een goed idee dat de theatervoorstelling ‘Verloren onschuld’ op de eilanden te zien is, juist om het taboe te doorbreken. “Gedupeerden die teruggekomen zijn naar het eiland worden niet geloofd en voor ons hier is de kwestie een ‘ver van je bed show’ tot dat je ermee geconfronteerd wordt.”
De Wekelijkse UpdateBlijf voortaan op de hoogte over de Caribische gemeenschap. Abonneer je net als anderen op de Wekelijkse Update via deze link. |
