Na verschillende plannen om de supermarkt betaalbaar te houden, belooft de bijzondere gemeente Bonaire opnieuw aan inwoners om maximumprijzen te gaan invoeren. Dat moet in 2023 nog geregeld zijn, zegt gedeputeerde Hennyson Thielman (Economische Ontwikkeling).
Twee tomaten voor bijna 5 dollar, kropsla voor 8 dollar en een watermeloen voor 17 dollar. Zin in een stuk ribeye? Dan wordt dat zo’n 60 dollar, terwijl de andere supermarkt hetzelfde product voor minder dan de helft verkoopt.
‘Worden er wel prijscontroles gehouden?’
Inwoners klagen al langer over de hoge supermarktprijzen en vinden dat de overheid moet ingrijpen. In Facebook-groepen rijst de vraag of er eigenlijk wel prijscontroles gehouden worden op het eiland op basisproducten.
Gedeputeerde Thielman geeft in een reactie aan Caribisch Netwerk toe dat Bonaire geen beleid heeft voor prijscontroles.
“Omdat er momenteel geen prijsbeleid van kracht is, zijn er vooralsnog geen regels voor prijscontroles. Er zijn momenteel alleen maximumprijzen voor benzine, diesel, kookgas, wit brood en bepaalde soorten vlees.”
‘Gewoon een maximumprijs opleggen werkt averechts’
Dit jaar moeten de maximumprijzen officieel worden vastgesteld op basis van de Prijzenwet. Net zoals dat nu al gebeurt voor bijvoorbeeld benzine en eieren. “Supermarkten moeten zich dan echt gaan houden aan de maximumprijzen via de regelgeving”, benadrukt Thielman.
“Gewoon een maximumprijs opleggen werkt averechts. Supermarkten kunnen producten waarop een prijzenstop of maximumprijs is opgelegd, gewoon uit de schappen halen omdat het niet rendabel voor ze is. Maar tegelijkertijd willen we aanbod garanderen.”
Het gemeentebestuur kiest er daarom voor om niet direct prijzen te gaan opleggen. “Omdat dit in overleg gaat met supermarkten en andere kleinhandelaren. Zij hebben informatie over verkoopprijzen aangeleverd, zodat de prijzen realistisch zijn.”
OproepSchrik jij ook van de ‘absurd hoge prijzen’ op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius? De redactie van Caribisch Netwerk gaat vaker publiceren over de supermarktprijzen. Help mee door foto’s van het product en de prijs ervan te sturen naar: caribischnetwerk@ntr.nl |
Supermarkteigenaar Roland Schalker ziet zelf ook de grote prijsverschillen. “Daar schrik ik wel van”, zegt hij. “Wij verkopen een stuk ribeye voor 21 dollar en ergens anders is het 60 dollar. Nou is dat natuurlijk geen basisproduct, maar bijvoorbeeld kipfilet is ergens anders ook al gauw 40 cent duurder.”
De prijzenwet regelt niet alle prijzen, maar de prijzen van basisproducten. De mate waarin supermarkten straks zelf prijzen kunnen bepalen voor basisproducten wordt met de ‘Bon Kompra Plus’ wel beperkt.
‘Belangrijkste is dat er controles worden gehouden’
De Bonairiaanse consumentenbond Unkobon dringt al langer op actie van de overheid. Belangrijkste is dat er straks ook echt controles worden gehouden, vindt Wietze Koopman. “In het verleden liep het onder andere stuk op handhaving. Het is niet uitgesloten dat een nieuwe maatregel hier weer op stukloopt.”
Daarnaast zijn er op 15 maart eilandsraadverkiezingen. “Als er andere partijen in het bestuurscollege komen, is verlies aan politieke belangstelling na de verkiezingen niet ondenkbaar”, aldus Koopman. “Dat is dan een herhaling van 2015.”
Wat gebeurt er in de tussentijd?Het kan dus nog maanden gaan duren voordat er maximumprijzen gelden in Bonairiaanse supermarkten. De vraag is: wat doet het gemeentebestuur dan in de tussentijd om eten betaalbaar te houden? In een antwoord hierop geeft de gemeente onder andere aan dat verschillende projecten worden ondersteund voor voedselproductie op het eiland. Door de wereldwijde inflatie wordt het leven alleen maar duurder. “De overheid is bezig om de stijging van de kosten enigszins in te perken”, zegt Thielman. “Bijvoorbeeld met accijnskorting op brandstof. Ook wordt binnenkort een commissie in het leven geroepen die zal evalueren hoe de prijzen van levensmiddelen verlaagd kunnen worden.” In 2023 zal naar verwachting ook de nieuwe containerhaven openen. Het maakt directe import mogelijk en dat zal de prijzen verzachten, aldus de gedeputeerde. “Het feit dat er vaak via Curaçao geïmporteerd wordt, drijft prijzen verder omhoog. Grote schepen met vracht die gelijk naar Bonaire kunnen komen is het streven, maar dit kost tijd.” |
Het is niet de eerste keer dat Bonaire initiatieven neemt om supermarktprijzen betaalbaar te houden.
Er was al eerder de zogeheten Bon Kompra-goederenmand, met maximumprijzen voor basisartikelen. Supermarkten moesten toen ten minste één merk aanbieden onder de maximaal vastgestelde prijs, een prijzenstop en een prijsvergelijker. Daar is niks meer van te merken.
“De politieke belangstelling voor de goederenmand was na de verkiezingen van 2015 verdwenen”, zegt Koopman (Unkobon). Hij was toen ook bij het project betrokken.
“Het probleem zat hem ook in de handhaving. De directie Toezicht en Handhaving van Bonaire zou maandelijks controles houden in supermarkten. Dat kwam niet zo van de grond.”
Ook was er de prijsvergelijker van 2018: elke maand werden de prijzen van 15 supermarkten met elkaar vergeleken. Maar dat initiatief stopte na drie jaar. “Toen supermarkten doorkregen dat dit niet verplicht was om mee te doen, hielden de winkels die lager in het rijtje stonden er gewoon mee op. Zo’n vergelijking heeft dan niet zoveel zin.”
In 2020 kwam er een prijzenstop van de overheid. Maar ook dit was een tijdelijke maatregel, in verband met de corona-crisis. Volgens Koopman betekende deze maatregel in de praktijk ook weinig. “Na de eerste controle kwam er nooit meer iemand in die winkels en de prijzen zijn nooit gepubliceerd.”
