Rennox Calmes, Curaçaos parlementslid, zorgde voor een opmerkelijk moment in de Tweede Kamer. Hij hekelde dat er geen tolk aanwezig was bij een overleg en voerde alsnog minutenlang zijn betoog in het Papiaments.
De parlementen van Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en Nederland zijn in Den Haag om te praten over de toekomst van het Koninkrijk. Ze praten onder andere over zeggenschap in de democratie en het koloniaal verleden.
“Dit bedoel ik met democratisch deficit”, zegt Statenlid Calmes (Trabou pa Kòrsou) in het Papiamentu. “Waarom hebben we geen tolk hier om te communiceren en over dit soort thema’s te praten?”
”Sint-Maarten en Nederland kunnen hier in hun eigen taal praten. Ik wil in mijn eigen taal praten en me uitdrukken.“
“Ik vroeg al bij het vorige Ipko voor een tolk. Sint-Maarten had het meteen geregeld. Dit gebeurt al bij het Europees Parlement.”
Geïrriteerde blikken
Voorzitter en Kamerlid Mariëlle Paul (VVD) gaf Calmes minutenlang de gelegenheid om in het Papiaments te praten. “Dit is niet correct”, reageert de Ipko-voorzitter. Bij de Nederlandse delegatie waren er sommige geïrriteerde blikken te zien.
“Dit kan dan misschien lastig zijn voor jullie, maar voor mij is het ook lastig om te pretenderen dat ik jullie taal net zo goed kan praten”, sneert Calmes terug. “Laten we wel serieus wezen.”
“Het is goed dat de voorzitter hem de ruimte gaf, maar dat is een voorbeeld van het ongemak”, reageert D66-Kamerlid Jorien Wuite na afloop. “De vraag was ook heel helder: heeft dit te maken met het democratisch deficit dat je je niet kunt uiten? Dat je daarmee misschien wel 1-0 achterstaat.”
Steun vanuit Aruba en Curaçao
“We hebben dit in mei in het presidium besproken en Nederland had aangegeven om hier werk van te maken”, reageert de Curaçaose Statenvoorzitter Charetti America-Francisca. “Ik ga er ook achteraan om te zorgen voor een tolk.”
“Ik begrijp zijn punt heel goed”, zegt ze. “Maar ik had het statement wat anders gedaan. Zijn wens moet je wel respecteren, want niet iedereen kan zich goed uitdrukken in het Nederlands of Engels.”
“Ik voel me persoonlijk geroepen om dit initiatief te steunen”, zegt het Arubaanse Statenlid Shailiny Tromp-Lee (MEP). “Het Nederlands is niet van ons. Het vormt voor sommigen een barrière om hun gedachten en argumenten naar voren te brengen. Dat moet je niet willen bij debatten die zo belangrijk zijn voor onze landen.”
“Als we ervoor kunnen zorgen dat allerlei moderne technologieën er zijn, dan kunnen we ook zorgen voor een tolk. Dat doen ze al overal ter wereld.”
Wens voor Papiaments al vaker aangekaart
Waarom is het nog niet geregeld? Dat wordt niet duidelijk, behalve dat het een geld-kwestie zou zijn. De roep om in het Papiaments het woord te kunnen voeren, is al vaker gedaan bij het Ipko. Wijlen Helmin Wiels (PS) van Curaçao deed die oproep al eerder in 2012.
Hoe moet dit opgelost worden?
“Hoe het moet worden opgelost, weet ik niet”, reageert Wuite (D66).” Om te zeggen we gaan met tolken zitten, dat heeft gelijk een financiële consequenties. En moet het dan Engels, Papiaments én Nederlands zijn?”
“Ik kan niet voor het presidium praten, dat zijn de vertegenwoordigers van de vier landen, die moeten het erover hebben. Het is ook aan elke host om te zeggen of je dat doet. Want dat betekent dat als je het Ipko op Curaçao houdt, dat de financiële consequenties daar zijn.”
“Maar ik vind de vraag op tafel leggen echt belangrijk. En het hoort thuis bij wat we gaan bespreken: het koloniaal verleden.”
