Pier in kwetsbaar koraal van Bonaire van de baan

Foto: Olieterminal op Bonaire. Still uit uitzending Zembla.

KRALENDIJK – Bonaire Brandstof Terminals (BBT) laat weten af te zien van de bouw van een nieuwe pier in het koraal rondom Bonaire. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wil namelijk een nieuwe olie op- en overslagfaciliteit op het eiland gaat bouwen.

De plannen om een pier te bouwen stuitte op verzet omdat het schadelijk zou zijn voor het koraal. Reden voor het televisieprogramma Zembla om onderzoek te doen naar de toekomst van het koraal op het eiland. Vlak voor de Zembla-uitzending op donderdag, liet BBT weten af te zien van de plannen voor de pier.

Gezaghebber Edison Rijna zei tijdens een interview met Zembla, dat zolang hij deze functie bekleedt, er geen pier zal komen. BBT zegt juist in te zetten op wind- en zonne-energie in combinatie met een energieopslag. Binnen een paar jaar zou 75 procent van de energievoorziening op Bonaire, duurzaam moeten zijn opgewekt.

Subsidievoorstel
Het Water en Energiebedrijf Bonaire (WEB) heeft in 2020 een subsidievoorstel neergelegd bij EZK voor een duurzaam energievoorzieningssysteem, waarmee een totaal aandeel duurzame energie van 68 procent kan worden opgewekt. Met als gevolg aanzienlijk minder CO2 uitstoot en afhankelijkheid van olie.

EZK heeft bijna twee jaar lang niet op het voorstel gereageerd. Uiteindelijk besloot EZK eind vorig jaar WEB geen subsidie te geven. In plaats daarvan krijgt BBT tien miljoen euro “voor investeringen in hernieuwbare energie op Bonaire”, zo werd in december bekend.

Eerst brood op tafel
De populariteit van Bonaire als vakantiebestemming leidt ook tot hogere kosten van levensonderhoud voor de bewoners. Op Bonaire leeft 40 procent van de mensen in armoede. Bewoners beseffen dat het koraal de economische motor van het eiland is, maar beschouwt de bedreiging van het koraal als lange termijn zorgen. Mensen willen vooral op korte termijn eten op hun bord hebben.

“Met de natuur komt het uiteindelijk altijd goed. De Bonairiaan moet nu kunnen rondkomen”, zegt Angelina Kroon. Ze ontvangt een bijstandsuitkering. Bonaire is sinds 2010 een bijzondere gemeente van Nederland maar het minimumloon en de bijstandsuitkering zijn lager dan in Nederland.

Op 1 januari 2022 zijn het minimumloon en de uitkeringen met 10 procent verhoogd. Omdat de kosten voor levensonderhoud ook duurder zijn geworden, merkt de doorsnee Bonairiaan weinig van deze verhoging.

Wietze Koopman vertelde in januari tegenover Caribisch Netwerk dat ze een gerechtelijke procedure tegen de Nederlandse staat willen starten

Nederland voor de rechter
De consumentenbond van Bonaire (Unkobon) klaagt de Nederlandse staat aan, omdat die niet genoeg doet om de armoede op het Caribische eiland te bestrijden. Wietze Koopman, voorzitter van consumentenbond Unkobon, zei in januari tegenover Caribisch Netwerk dat de bond de mogelijkheid onderzocht om een gerechtelijke procedure te starten. “Wij denken dat wij een rechtszaak kunnen beginnen tegen de Nederlandse staat, omdat zij in gebreke zijn gebleven bij het vaststellen van een sociaal minimum”, zegt Koopman in Zembla.

Scepticisme of voorzichtig positivisme?
Het nieuwe kabinet van Nederland heeft laten weten structureel 30 miljoen euro vrij te maken voor armoede bestrijding op de BES-eilanden. Bij dit bedrag zit ook geld voor de bescherming van cultuur en natuur op de eilanden. De nieuwe staatssecretaris van Koninkrijksrelaties Alexandra van Huffelen heeft tijdens een kennismakingsbezoek op Bonaire gezegd dat het belangrijk is de duurzaamheidsplannen op te pakken.

‘We moeten weer ons dansje doen bij het nieuwe kabinet
– Nina den Heyer, gedeputeerde van Sociale Zaken

In een interview met Zembla benadrukt Nina den Heyer dat er meer aandacht moet zijn voor het bestrijden van armoede op het eiland. De gedeputeerde van Sociale Zaken vindt dat het fictieve ijkpunt verhoogd moet worden naar het werkelijke kostenniveau. Verder zei ze positief te zijn ten opzichte van het nieuwe kabinet. “We zijn altijd bereid om samen te werken. Maar uiteindelijk moeten we ‘ons dansje’ weer gaan doen bij het nieuwe kabinet”, zegt zij.

Of de inwoners van Bonaire vertrouwen hebben in het nieuwe kabinet, is nog de vraag.

‘Komen er nu echt grote stappen?’
“Ik heb begrepen dat daden belangrijker zijn dan woorden’, zei staatssecretaris Van Huffelen tijdens de persconferentie op het eiland op dinsdag. Gezaghebber Rijna blijft ook nog sceptisch: “we hopen dat met het nieuwe kabinet van Nederland nu wel stappen kunnen worden ondernomen voor een beter Bonaire. En zeker geen baby-stappen maar veel groter.”

De uitzending van Zembla is te zien op NPO2, donderdagavond om half negen Nederlandse tijd, of half vier donderdagmiddag op de Caribische eilanden.