Foto: Nico van der Ven

DEN HAAG – Journalist René Zwart is officieel met pensioen, maar het lukt hem niet om afscheid te nemen van de Caribische journalistiek. Zijn politiek nieuwssite DossierKoninkrijksrelaties.nl viert vandaag haar eerste jubileum. Niet iedereen neemt hem dat in dank af, ook gezien de laatste ophef.

Het is de nieuwssite voor politieke junkies: DossierKoninkrijksrelaties.nl is bedoeld voor mensen die zo snel mogelijk op de hoogte willen zijn van Caribisch nieuws uit politiek Den Haag. Zwart houdt dagelijks alle Kamervragen en brieven van de regering in de gaten, volgt de debatten en schrijft opiniestukken.

“Er gebeurt ook veel in Den Haag dat invloed heeft op de eilanden. Ik kan echt boos worden om de armoede op de eilanden. Het is onvoorstelbaar!”, vertelt Zwart. “De armoede is toegenomen op álle eilanden. Ook in de drie Caribische gemeenten waar Nederland keihard verantwoordelijk voor is. Ik vind dat ik de verantwoordelijkheid heb om met mijn pen voor mensen daar op te komen.”

Gepensioneerd en toch elke dag aan het werk
Het meest verbaast Zwart zich over ‘de Haagse arrogantie’. “Dat ze bijvoorbeeld het minimumloon niet verhogen met de AOW en de onderstand, omdat mensen anders niet willen werken. Dat is zo arrogant! Mensen hebben daar twee, drie banen nodig om überhaupt rond te komen.”

Hij begon in de jaren negentig als communicatieadviseur voor de Curaçaose politiek en ging geleidelijk ook voor de andere eilanden aan de slag. Daarna ging hij de journalistiek in met de oprichting van de Caribische editie van het Algemeen Dagblad en later de Telegraaf, vervolgens de oprichting van het Antilliaans Dagblad en als politiek verslaggever in Den Haag.

Intussen is hij gepensioneerd, maar is toch elke dag aan het werk. “Ik moet niks want ik ben nu AOW’er. Nee wacht, het enige wat ik moet doen is drie keer per week koken. Maar verder heb ik echt geen zin om op de golfbaan te zijn. Ik wil blijven doen wat mijn passie is en dat is toch echt de Cariben. En ik zag dat er behoefte aan was in dagelijkse nieuwsvoorziening.”

‘Het is interessant juist als mensen kritiek hebben’
Zwart ontvangt soms ook kritiek op zijn werk. Op sociale media wordt hem weleens verweten dat hij als ‘makamba’, een geuzennaam voor Europese Nederlander, ‘een verborgen agenda voert’ tegen de eilanden. “De mensen die kritiek hebben gaan bijna nooit het gesprek aan”, vertelt Zwart. “Het is juist interessant als mensen kritiek hebben. Ze kunnen nooit honderd procent ongelijk hebben, dus dan ben ik als journalist nieuwsgierig.”

‘De mensen die kritiek hebben gaan bijna nooit het gesprek aan’

Het meest recente voorbeeld is zijn vermeende ‘haatcampagne’ tegen de nieuwe regeringsvertegenwoordiger Carlson Manuel (MFK) van Curaçao. Zwart heeft onder meer geschreven dat de diplomaat zijn eigen broer en schoonzus werk geeft op het departement in Den Haag. Dat leidde tot ophef.

“Als een gevolmachtigd minister – waar die ook vandaan komt – tegen alle regels in opeens familieleden baantjes gaat geven, moet ik daar niet over schrijven? Ik ben voor de bevolking van de eilanden en tegen politici die zich misdragen.”

‘Je moet de Duitsers haten’
De broer en de persoonlijke assistent van Manuel heeft de afgelopen weken vaker kritiek geuit op Zwart en ‘al de mensen die deze clown helpen’. Daarop plaatst de vader van de gevolmachtigde minister als reactie: ‘om geen haatgevoelens voor de clown te hebben’. “Je moet de Duitsers haten die hem hadden moeten afmaken in de Tweede Wereldoorlog.”

‘Dit gaat ook om mijn veiligheid als journalist’

De doodsverwensing en vergelijking met de Tweede Wereldoorlog is Zwart niet in koude kleren gaan zitten, vertelt hij. “Als ik op Curaçao had gewoond, was ik zeker vertrokken. Dit gaat ook om mijn veiligheid als journalist. Als je me een lul vindt en me voor rotte vis wil uitschelden, prima. Maar dit gaat tien stappen te ver. Het geeft me nog steeds een heel onaangenaam gevoel.”

“Ik heb gewacht met publicatie, want ik dacht: misschien is zo’n uitspraak in een opwelling gedaan. Maar hij herhaalde het”, aldus Zwart. “Het is niet alleen onsmakelijk, maar ook heel dom. Ik ben tegen Curaçao? Dít zijn juist dingen die tegen Curaçao werken.”

Een serie ‘stekelige’ columns over de politiek

Ter gelegenheid van het eerste jubileum, brengt Dossier Koninkrijksrelaties een bundel uit van alle verschenen columns uit de ‘stekelige rubriek’ Kadushi.

“Soms moet ik mezelf censureren, want ik word zó boos van de grote armoede”, vertelt hij. “Kadushi is dus vooral emotie. En of de columns nou verstandig zijn of consequent, dat speelt voor mij geen enkele rol. Ik let er wel op dat ik het fatsoeneer, als ik in woede uitbarst.”

‘Ik hoop dat er meer compassie en empathie komt voor de eilanden’

“Ik hoop met het boek dat er vooral vanuit de Haagse politiek meer compassie en empathie komt voor de eilanden”, vertelt Zwart. “Als je de bundel leest, dan verbaas je je. De bestuurders van de eilanden staan voor ongelooflijk moeilijke problemen. Ik hoop daarom dat de nieuwe staatssecretaris meer open staat voor hun uitdagingen, voor de andere cultuur en hoe je met elkaar communiceert.”

‘De verhoudingen zijn scheef’
“Toen ik 18 was, zei mijn journalistiek mentor: iedereen die macht heeft, is niet te vertrouwen totdat hij of zij het tegendeel bewijst. Dat geldt zelfs voor de brugwachter. Als die ’s ochtends van zijn vrouw op z’n lazer heeft gekregen, kan hij – omdat hij het wil – de brug 3 minuten langer openhouden voor al die mensen die staan te wachten. Jij bent als journalist verantwoordelijk om voor mensen op te komen. Dat was 49 jaar geleden en dat ben ik nooit vergeten.”

‘Ik vind mezelf bevooroordeeld, ik sta meer aan de kant van de eilanden’

Zwart vindt zichzelf ‘bevooroordeeld’. “Ik sta iets meer aan de kant van de eilanden. De verhoudingen tussen Den Haag en de eilanden zijn scheef. Als er onderhandeld wordt of gesproken wordt, dan zit de minister aan tafel met minstens drie of vier ondersteuners en twintig achter in de kamer. Van de eilanden moeten de bestuurders het in hun eentje zien te rooien.”

En moet een journalist ook opiniestukken schrijven? “Er zijn mensen die zeggen: je mag alleen letterlijk verslag doen. Zo zit ik niet in elkaar. Ik moet een motief hebben om te schrijven, dat is met name: hier zijn de verhoudingen scheef of iemand die zich niet kan verweren de klos. Het is heel makkelijk om mensen te beledigen of diskwalificeren, dat wil ik absoluut niet. Dat werkt contraproductief. Het belang van de mensen die het niet goed hebben, daar doe ik het echt voor.”

“Aan de andere kant zijn veel politici op de eilanden de politiek ingegaan omdat het een bron is van inkomsten en macht. Ze hebben sinds 10-10-’10 niet het maximale uitgehaald om het algemeen belang te dienen”, vindt René Zwart. “En dat is ook een drijfveer om door te gaan. Ik zal pas stoppen met de Caribische journalistiek als ik dood ben.”

Het boek Kadushi’s Prikkeljaar 2021 is gratis te downloaden.