ROTTERDAM – De kans drop-outs of flinke studievertraging onder Caribische jongeren in Nederland is al jaren groot, maar door de coronacrisis zou het een toppunt gaan bereiken. Daarvoor waarschuwt hoofddocent Studiesucces Jean-Marie Molina (Hogeschool Rotterdam).
Molina helpt studenten op de Hogeschool Rotterdam die studievertraging hebben opgelopen om alsnog hun diploma te halen. “Een hbo-studie duurt vier jaar, de Caribische jongeren doen daar vaker het dubbele over. Dat is ernstig.”
Door de coronacrisis ziet Molina dat het onderwijs zwaar onder druk staat. “Ze werden al niet snel én niet goed geholpen. Door de enorme druk van de coronacrisis presteren docenten niet zoals ze normaal deden. Ze hebben niet genoeg tijd en ze zijn overwerkt. In de praktijk betekent dit dat onze Caribische studenten minder hulp kunnen krijgen als vroeger.”
‘De Caribische jongeren zijn een bijzaak voor veel instellingen’
“Hoe goed de bedoelingen ook zijn, de Caribische jongeren zijn een bijzaak voor veel instellingen. Het is niet zo dat ze bewust vergeten worden, maar je kan alleen aandacht hebben voor iets dat steeds op je netvlies staat. En deze jongeren komen niet zo makkelijk voor zichzelf op”, aldus Molina. “Er zijn redenen genoeg om ons zorgen te maken over de Caribische studenten.”
“Veel Nederlandse hogescholen en universiteiten hebben nu hun handen vol met hun eigen problematiek en ze hebben ontzettend veel studenten die aan het worstelen zijn. Er zijn vrij weinig mensen die zeggen dat we ook nog een andere groep hebben die voorzieningen nodig heeft: de Caribische groep.”
Jean-Marie Molina (1979) is opgegroeid op Sint-Eustatius. Ze heeft een mastertitel in pedagogische wetenschappen en doet onderzoek naar langstudeerders. Molina werkt als hoofddocent Studiesucces en is academische adviseur aan de Hogeschool Rotterdam.
“Ook voor de Europees-Nederlandse jongeren is studeren vaak een uitdaging. Velen doen zes jaar over hun studie. Maar onder de Caribische langstudeerders waarmee ik te maken krijg, gaat het om acht jaar of meer.”
“Caribische studenten hebben vaak niet eens een netwerk om op terug te vallen. En in tegenstelling tot Europese Nederlanders, hebben onze jongeren vaak ook niet de ouders die makkelijk bijlessen in euro’s kunnen betalen.”
Molina verwacht dat de problemen verder gaan toenemen. “Veel studenten die ik alsnog naar de eindstreep begeleid, dachten in het begin over een studie: ach, dit doe ik wel even. Maar deze coronacrisis gaat het van alle kanten nog moeilijker maken voor onze jongeren.”
En wat als je in de problemen raakt?
Waar ga je eigenlijk heen voor hulp als je, na jaren studeren, nog geen zicht hebt op een diploma? “Wat mij opvalt is dat onze Caribische studenten een terughoudende houding hebben: anderen moeten mij helpen in plaats van dat zij zelf zelf om hulp vragen. Doen ze dat, dan komt de volgende uitdaging: discipline hebben om die hulp ook daadwerkelijk te accepteren.”
Een studie blijkt in de praktijk ook niet altijd de drijfveer om na de middelbare school naar Nederland te vertrekken. “Een deel van de Caribische jongeren komt naar Nederland in eerste instantie voor hun vrijheid. En een studie staat dus op de tweede plaats. En dan valt nog iets op: ze weten eigenlijk ook niet of de studie bij ze past. Veel van onze studenten hebben het ook psychisch zwaar.”
‘Onze kinderen weten vaak niet hóe ze moeten studeren’
Naar schatting haalt de helft van de Caribische studenten hun eerste studiejaar niet. Hoe komt dat? “Scholieren en ouders denken dat als je een havo- of vwo-diploma hebt, dat je dus makkelijk kunt gaan studeren, want.. je hebt immers een diploma. Maar dat is een mythe.”
“Ze stampen van de basisschool tot de middelbare school getallen en woorden in hoofd om een toets te halen. Ze leren vaak het letterlijke antwoord op een voorgekauwde vraag van de docent. Onze kinderen leren van alles op school, behalve hóe zij al dat lesmateriaal moeten bestuderen.”
‘De oplossing ligt voor een groot deel op de eilanden zelf’
“Zo maak je kinderen niet nieuwsgierig, zo leer je ze niet om zelf kritische vragen te stellen en zelf het grotere plaatje te gaan zien. Als je dat niet zo goed kan, ben je dan wel klaar voor een hbo- of wo-studie? Nee. Maar dit betekent wel dat de oplossing voor een groot deel op de eilanden zelf ligt.”
Jean-Marie Molina heeft onderzoek gedaan en een methode ontwikkeld die op de Hogeschool Rotterdam wordt toegepast bij langstudeerders: Tough Love. “Uiteindelijk lukt het altijd om ze – op een harde, maar liefdevolle manier – te onderwijzen zodat ze de eindstreep alsnog behalen. Ik leer ze hun mindset te herkennen en aan die te passen. En: hoe ze moeten leren.“
“Ik leer ze ook de juiste vragen te stellen aan zichzelf en anderen zodat ze hun studie kunnen afronden. Wat ik dan zie gebeuren, is dat hun zelfvertrouwen groeit. Ze raken gemotiveerd omdat ze de succes van hun inzet ervaren. Het werkt.”
‘Deze problematiek houdt me ook in mijn vrije tijd bezig’
Molina’s aanpak blijkt zo succesvol, dat de moeilijkste gevallen alsnog naar haar doorverwezen worden. Op haar eigen hogeschool, maar ook daarbuiten. “Deze problematiek houdt me ook in mijn vrije tijd bezig. Regelmatig krijg ik van ouders, collega’s en studenten noodkreten via sociale media, om ze alsjeblieft te helpen. Ik heb net een student waarvan ik het gezicht zelfs niet ken, geholpen om alsnog haar diploma te behalen.”
