ORANJESTAD – De families Nassy- De Vries en Balentina zijn dumpbewoners tegen wil en dank. Ze vechten al jaren, zo niet tientallen jaren, voor hun bescherming, veiligheid en rechten omdat de overheid in gebreke blijft, justitie de bal blijft afhouden en ook in de rechtbank fouten worden gemaakt.
Hun zaken, die van De Vries tegen de illegale asbeststort in San Nicolas en die van Balentina tegen de overlast van de grootste vuilstort Parkietenbos op Aruba plus aanpak, laten duidelijk zien dat de Arubaanse rechtstaat faalt.
Er zijn vele overeenkomsten: In beide zaken overtreedt de overheid niet alleen wetten, maar werkt ze ook tegen. Overheidsdiensten worden ingezet om de falende aanpak voort te zetten en bij de rechter gaat het er vooral om de zaken te vertragen en de gedupeerde burgers op het verkeerde been te houden. Belangrijke documenten, vergunningen en beslissingen wil de overheid niet geven en zelfs op LOB-verzoeken (wet om af te dwingen dat de overheidsinformatie openbaar wordt gemaakt) reageert de overheid amper.
De Arubaanse premier (demissionair) Evelyn Wever-Croes erkent de ‘lijdensweg’ van deze burgers: “Vooral als je via de LAR (bestuurlijk recht, red.) gaat.” Maar ze zegt dat er nu wel actie wordt ondernomen met de hindervergunning voor een kleine verbrandingsoven bij Parkietenbos. Hierdoor wordt het probleem van het verbranden van kadavers en medisch afval in de openlucht op een paar kilometer afstand van een grote woonwijk (Parkietenbos en omgeving) in ieder geval verminderd, zegt de bestuurder die sinds eind vorig jaar ook milieu in haar portefeuille heeft.
Maar als Wever-Croes geconfronteerd wordt met het feit dat in het proces voor de hindervergunning de overheid opnieuw de wet heeft overtreden, zegt ze dat ze dit niet wist en moet gaan uitzoeken.
‘Ze mogen de verbrandingsoven zaterdag niet testen’ -bewoner Anouk Balentina
En zo verkeert deze week de familie Balentina opnieuw in grote spanning. “Deze zaterdag willen ze de verbrandingsoven gaan testen. Maar dat kan helemaal niet zonder dat ze dit in strijd doen met het vonnis in de zaak die ik heb aangespannen. Ook heb ik bezwaar ingediend tegen die hindervergunning. En daar is nooit op gereageerd wat niet wettelijk niet mag ”, legt Anouk Balentina uit.
De bewoonster zegt dagelijks overlast te hebben van de vuilstort. Ze is niet tegen de verbrandingsoven, maar wil het niet in de buurt juist omdat ze al zoveel te lijden hebben van de vuilstort die bovendien regelmatig in brand wordt gestoken.
De verbrandingsoven die de overheid overigens illegaal daar heeft geplaatst, is door de vorige milieuminister Otmar Oduber aangeschaft. Wever-Croes maakte vorige week ineens bekend dat de overheid deze heeft overgekocht van Serlimar, het afvalverwerkingsbedrijf dat de vuilstort Parkietenbos beheert. Caribisch Netwerk vraagt vervolgens hoe dat zit omdat Oduber in een eerder interview aangaf dat de verbrandingsoven al van de Arubaanse overheid is.
‘Ik laat het uitzoeken’ – premier Evelyn Wever-Croes
De premier antwoordt nu dat dat correct is en het eigenlijk gaat om de ‘droger die slib tot 50% droogt voor het in de verbrandingsoven gaat’. Deze droger is nu van Serlimar aan DOW overgedragen, de dienst die de oven moet gaan beheren. Maar geeft de premier toe, DOW heeft inderdaad nog niet voldoende expertise om met de verbrandingsoven te gaan werken en dat dat eerst ook getest moet worden.
Balentina vertrouwt het allemaal weer niet en wil van de rechter nu een voorlopige voorziening afdwingen om dit te voorkomen. De hindervergunning die op 23 december al zou zijn verstrekt aan DOW heeft ze nog nooit gezien ondanks vele verzoeken en ook een LOB-verzoek waar de overheid niet op heeft gereageerd. Ze gaat voor dit laatste nu in beroep bij de rechter.
Verder wil ze toch weer het Openbaar Ministerie in de strijd betrekken door dit keer aangifte te doen op basis van de natuurbeschermingverordening. In die wet is het namelijk een misdrijf om koralen, mangroves en andere flora alsook fauna te beschadigen. Een eerdere aangifte op basis van schade aan de gezondheid van de familie Balentina wees het OM -na bijna een jaar zonder reactie- af om te gaan onderzoeken.
‘We zijn al op hoge leeftijd, dit kan toch niet zo doorgaan’- bewoner Jaap de Vries
Iets vergelijkbaars gebeurde overigens ook in de zaak van de familie Nassy – De Vries. Alleen gingen zij in beroep tegen de afwijzing van het OM. De rechter ging mee in de verdediging van het OM dat zei dat de overheid met de vervuiler al eerder een afspraak had gemaakt en daardoor niet kon vervolgen. De familie probeert tot op heden nog die overeenkomst van de overheid -waarbij ze zich boven de wet plaatste- te krijgen middels een LOB-verzoek. Maar de premier die ook hierover gaat, blijft dit weigeren. Deze overeenkomst is overigens aangegaan door de vorige (AVP-) regering met het Amerikaanse bedrijf Valero dat toen de raffinaderij uitbaatte en het asbest jarenlang illegaal vlakbij bewoond gebied stortte.
De familie Nassy- De Vries zat afgelopen maandag 24 mei opnieuw in de rechtbank. Hun zaak is inmiddels zo complex geworden dat er regelmatig was mis gaat: vonnissen zijn door elkaar gehaald en bevatten voortdurend fouten die het gerecht moet herstellen, wat ook weer tijd kost. De bestuursrechter vraagt tijdens de zitting ook meerdere keren wat het echtpaar op het moment nu eigenlijk wilt.
“De minister (van justitie) antwoordt niet binnen de termijnen en neemt ook niet op alle punten een beslissing”, zegt Joyce Nassy-De Vries. “We zijn al van hoge leeftijd (in de 80) en ik ben ook heel ziek (kanker), dit kan toch niet zo doorgaan. Wie gaat ons een keer beschermen?”, aldus haar man Jaap de Vries.
Maar volgens de rechter heeft de minister wel weer een beslissing genomen, ook al gaat hij opnieuw niet in op het voor het echtpaar belangrijkste punt: het opruimen en weghalen van het illegaal gedumpte asbest. “Het is een beslissing en u kunt daar weer in beroep tegen gaan”, aldus de rechter.
‘Het kost elke keer 1000 gulden om de deurwaarder te laten optreden tegen de overheid’ – Balentina
Balentina is inmiddels bezig om de deurwaarder uitleg te geven hoe deze moet optreden tegen de overheid. Want hoewel ze dus haar rechtszaak (deels) heeft gewonnen, betekent het nog niet dat ze haar recht krijgt.
“Elke keer als de overheid zich niet aan het vonnis houdt, moet de deurwaarder in actie komen. Maar die komt pas in actie als ik 450 gulden vooraf betaal. Het kost elke keer in totaal 1000 gulden. Ik heb al eens geld verloren omdat het proces-verbaal niet goed was opgemaakt. Dat probeer ik nu te voorkomen. Ik doe het werk van de overheid dus eigenlijk; niet alleen mijzelf maar als de wind verkeerd staat, heel Aruba beschermen tegen die giftige gassen.”
