KRALENDIJK/ORANJESTAD – Hoewel het vaccineren tegen corona in Nederland in volle gang is, moeten de overzeese eilanden, ook Bonaire, Sint-Eustatius en Saba die deel van Nederland zijn, tot medio februari wachten. Eerst moet een delegatie van RIVM inspecteren of alles op orde is en om de lokale zorginstanties te trainen.
De delegatie gaat ook naar de andere, autonome eilanden Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. Belangrijk zijn de vriezers die op de meeste eilanden deze week zijn aangekomen. Deze moeten de lage temperaturen consequent aankunnen, nodig om de vaccins goed te kunnen bewaren.
“Eigenlijk zou half januari gestart worden met vaccineren, maar dat is nu half februari geworden”, zegt Joël Candelaria van het lokale bestuur van Bonaire (OLB), die zich bezighoudt met het vaccinatieprogramma. “Wij weten dat het RIVM-team vertraging heeft gehad, maar we hebben geen reden gekregen waarom zij later zijn met hun bezoek.”
Toch loopt op Bonaire volgens Candelaria nog alles op schema. “Wij zijn goed voorbereid en rekenen nu gewoon op hun komst en dan kunnen we vanuit daar verder.”
Momenteel zijn ze druk met het regelen van onder andere mankracht en distributiepunten. Zodra de vaccins er zijn, regelen ze het registratieproces. “Omdat vaccineren vrijwillig is, is het voor ons belangrijk om in ieder geval te faciliteren dat mensen zich kunnen registreren en ze te voorzien van instructies over wanneer zij aan de beurt zijn en waar. Dat zal telefonisch gebeuren, maar mensen kunnen zich ook aanmelden via de huisartsen.”
‘Zorgpersoneel afwachtend’
Ziekenhuis Fundashon Mariadal op Bonaire – foto: Marit Severijnse
Shahaira Salas-Libier was voorheen werkzaam als dialyseverpleegkundige en zit momenteel in het bestuur van de vakbond die leden van Fundashon Mariadal vertegenwoordigd. Zij merkt niet dat het zorgpersoneel het vervelend of oneerlijk vindt dat Nederland eerder van start is gegaan met vaccineren. “Het zorgpersoneel is nu nog afwachtend. Ik denk dat we pas een mening erover kunnen vormen als we zien hoe het gaat met het vaccinatieprogramma in Nederland.”
Vaccin voor iedereen op Saba en Statia
Het ministerie van Volksgezondheid in Nederland (VWS) zegt dat op Saba en Sint-Eustatius iedereen boven de 18 jaar een vaccin kan krijgen. “ Ze zijn te klein om daar – op een efficiënte manier met zo weinig mogelijk risico op verspilling van vaccin – alleen maar ouderen en verplegend personeel te vaccineren”, aldus een woordvoerder.
Uit de speciale radio-uitzending vanavond met regeringscommissaris Marnix van Rij en hoofd medische dienst Gerwin Schobbe blijkt dat iets meer dan 1600 Statianen het vaccin zouden moeten krijgen, om te komen tot groepsimmuniteit. De RIVM-delegatie is op het moment op het eiland. Ook op Statia kunnen mensen zich via een formulier gaan opgeven. Ze krijgen dan een datum en tijd.
Welk vaccin nog niet overal duidelijk
VWS laat in een brief aan de Tweede Kamer weten dat het voornemen is om het vaccin BioNtech/Pfizer aan de eilanden beschikbaar te stellen. Maar dat is nog niet definitief besloten, dus het kan ook nog het vaccin Moderna worden. Pfizer en Moderna zijn tot nu toe de enige twee door Nederland goedgekeurde vaccins.
De Arubaanse premier Evelyn Wever-Croes laat vanavond weten dat Nederland heeft gezegd dat Aruba het Pfizer-vaccin krijgt. Of dat zo blijft voor Aruba, is nog niet duidelijk. De premier zegt namelijk dat Aruba zelf ook vaccins wil gaan kopen.
“We hebben de vriezers maar nog niet de vaccins. We weten nog niet hoeveel Nederland nu gaat geven. Als we niet genoeg krijgen, gaan we elders kijken om ze te krijgen.”
Bonaire zegt nog niet te weten welk vaccin ze krijgt. “Dat heeft te maken met bepaalde factoren. Niet elk vaccin werkt op elke doelgroep, dus je moet kijken welke je krijgt en welke doelgroep je daarmee kunt benaderen. Ook krijgt elke doelgroep ook een andere locatie. We verwachten dat we eind deze maand, begin februari alle knopen moeten doorhakken”, zegt Candelaria.
Op Statia is ook nog geen beslissing genomen over welk soort vaccin, zegt Schobbe. “De beslissing over Pfizer of Moderna is nog niet genomen. Er zijn voordelen voor beide vaccins en de discussie is nog gaande.” Pfizer moet namelijk bewaard worden op -80 graden en Moderna kan op -20 bewaard worden. Maar Moderna is duurder.
Wie krijgt het vaccin in de eerste ronde
VWS meldt dat 86 duizend mensen nu in aanmerking voor het vaccin komen. Dat zijn dus op de eilanden (behalve Saba en Statia) de specifieke groepen van zorgpersoneel en vervolgens ouderen boven de 60 jaar. Voor Bonaire gaat het in ieder geval om zo’n 350 mensen in de zorg en 250 in ondersteunende diensten.
Op Aruba gaat het in de eerste vaccinatieronde om ongeveer 1500 personen die in de acute zorg werken en in bejaardenhuizen. De tweede groep zijn mensen die ouder zijn dan 60 jaar en een kwetsbare gezondheid hebben. En daarna zijn Arubanen aan de beurt die jonger zijn en een zwakke gezondheid hebben, de rest van het zorgpersoneel en andere patiënten in het ziekenhuis. Dat is een groep van ongeveer 27 duizend, aldus de premier. “En daarna pas de rest van de bevolking, ongeveer 64 duizend.”
Curaçao zegt dat als eerste het vaccin van Pfizer wordt gegeven, daarna Moderna en ook AstraZeneca hoewel deze laatste nog niet is goedgekeurd door Nederland/Europa. De verwachting is wel dat dit binnen enkele weken gaat gebeuren.
De eerste groep die op Curaçao een vaccin mogen krijgen, zijn personen boven de 60, degene die 18 jaar en ouder zijn met een chronische ziekte en zorgpersoneel. In totaal gaat het om meer dan 70 duizend mensen. Kinderen onder de 16 jaar en zwangeren komen helemaal niet in aanmerking omdat de vaccins nog niet genoeg zijn getest op hen. “En mensen moeten ook na het vaccin afstand blijven houden, een mondkapje om en handen wassen. Het is nog niet bewezen of het beschermd tegen verdere besmetting. Het is dus echt niet de silver bullet”, aldus de Curaçaose regering.
