ORANJESTAD – Duizenden immigratiekaarten met privégegevens van toeristen waaronder paspoortnummers, thuisadressen en handtekeningen lagen afgelopen weekend onbeschermd in een open container. “Ik schat dat het er honderdduizenden waren”, aldus een getuige die anoniem wil blijven.
De container is inmiddels door het afvalbedrijf weggehaald om de inhoud op de vuilstort te dumpen. Maar als Caribisch Netwerk gaat kijken, liggen in de omringende bosjes nog van deze zogeheten ED-kaarten die toeristen verplicht moeten invullen bij aankomst op Aruba.
“De container stond er denk ik al vanaf donderdagmiddag”, zegt andere getuige, die met haar bedrijf opslagruimte in dezelfde straat huurt. “Veel kaartjes zijn uit de container gewaaid. Ik heb die ik vond opgeraapt en in de vuilnisbak gegooid want dit kan toch niet. Mensen kunnen er misbruik van maken.”
De verantwoordelijke blijkt Aruba Tourism Authority (ATA) die op vragen een verklaring stuurt: “De normale procedure is dat de kaarten worden versnipperd en ook naar de vuilstort gaan voor vernietiging als de verbrandingsoven aan is.” De kaarten waren nu echter in de opslagruimte bewaard om de data te kunnen controleren toen Radex, het grenscontrolesysteem, werd geupgrade, zegt het toerismebureau.
“Daarom zijn de kaarten langer bewaard dan normaal. Maar nu is ATA begonnen met de meeste op te ruimen. Helaas bleef bij de laatste fase van deze opruiming, wat kaarten achter met wat oud promotiemateriaal in een afvalemmer van de opslagruimte.”
De ‘afvalemmer’ was echter een grote container, zo vertellen de twee getuigen maar laten ook de markeringen op de grond én foto’s zien. “Er zat nog veel meer in. Heel veel ordnermappen met rekeningen van lokale bedrijven, ook van Amerikaanse bedrijven. Een arbeidscontract met iemand in Colombia die 4000 dollar kreeg. Bestellingen voor borden, advertentiemateriaal, meubels. En documenten van de ex-ministers van toerisme Edison Briezen en Otmar Oduber. Allemaal van 2008 tot en met 2016”, aldus één van de getuigen die foto’s heeft gemaakt.
Vragen hoe het kan dat ook deze informatie op straat lag, heeft ATA niet beantwoord. Eerder dit jaar lekte medische gegevens van gebruikers van de corona-app al uit. Hoewel de premier daarvoor excuses aanbood, blijkt erna dat de Arubaanse overheid niet veel gedaan heeft om deze privégegevens beter te beschermen.
Wie houdt toezicht?
In Nederland houdt Autoriteit Persoonsgegevens (AP) toezicht om zo de privacy te beschermen. Deze instantie kan ook boetes geven aan instanties die laks omgaan met privégegevens.
Aruba heeft echter geen onafhankelijke toezichthouder en ook de wetgeving is verouderd, geeft justitieminister Andin Bikker toe. “We zijn nu bezig met nieuwe wetgeving naar aanleiding van de AVG. Die heeft indirect ook gevolgen voor ons. Daarom moest ik een protocol tekenen met KLM en Schiphol omdat mensen met een nationaliteit van een Europees land, onder de AVG vallen en wij dit in acht moeten nemen als ze naar Aruba reizen.”
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is Europese wetgeving om onder andere dus de bescherming van persoonsgegevens te garanderen. Deze geldt wereldwijd voor alle bedrijven en organisaties die gegevens bijhouden en verwerken van personen in de EU.
De taken van de Nederlandse toezichthouder AP komen ook uit deze Europese wetgeving voort. Daarom werkt ze samen met andere toezichthouders van landen waar de AVG geldt. Maar niet met Aruba zegt AP op vragen hierover: “Aangezien Aruba geen onafhankelijk privacytoezichthouder heeft, is er geen sprake van samenwerking met Aruba. Wel is er contact geweest met de privacytoezichthouder op de BES-eilanden.”
Nederlandse toezichthouder niet op hoogte lek corona-app
AP zegt niet op de hoogte te zijn van de lek van de Arubaanse corona-app. Hoewel er ook medische gegevens van Nederlanders in zitten, zegt de autoriteit: “Het toezicht daarop ligt bij de Arubaanse overheid.”
Op Aruba worden ook regelmatig Nederlandse paspoorten gekopieerd door bedrijven en instanties terwijl in Nederland strenge regels hiervoor zijn. Zowel voor in welke gevallen dit alleen maar mag als voor hoe die kopieën bewaard moeten worden.
Nederlandse paspoorten (dus ook van Arubanen) zijn eigendom van de Nederlandse staat maar hiervoor zegt AP ook geen rol in de toezicht op te hebben. “Het is vooral aan mensen zelf om goed op te letten wanneer een organisatie vraagt om een kopie van je paspoort.”
Minister Bikker laat weten dat zodra Aruba haar privacywetgeving vernieuwt er ook een toezichtsorgaan komt.