ORANJESTAD – “We wachten nu op Nederland. Ze willen nog de puntjes op de i zetten. Of we daarna weer terug aan de onderhandelingstafel moeten? Dat is afhankelijk waar Nederland mee komt in die puntjes op de i.”
De Arubaanse premier Evelyn Wever-Croes is onverwachts in het vliegtuig naar Nederland gestapt om de Rijksministerraad deze vrijdag bij te wonen. Ze verwacht dat de Rijksministerraad een beslissing neemt over het eindresultaat van de onderhandelingen tussen Aruba en Nederland over miljoenensteun.
De premier vloog via Curaçao en ontmoette daar nog even haar collega Rhuggenaath
Twee weken geleden gebeurde min of meer hetzelfde met buureiland Curaçao waarvan de premier naar Nederland vloog om aan te kondigen dat ze eruit waren over het steunpakket. De onderhandelingen met de Nederlandse regering verliepen stroef voor Aruba en Curaçao. Beide vonden dat ze onder grote druk vanwege de coronacrisis, door Nederland zijn gedwongen om autonomie in te leveren.
Maar net als Curaçao, zegt de Arubaanse regering nu dat er na vier maanden onderhandelen een acceptabel pakket ligt. “De regering van Aruba is zover om de voorwaarden te accepteren”, zegt Wever-Croes op de luchthaven. Dat zei ze ook al maandag tegen de pers, waarna de Nederlandse staatssecretaris Raymond Knops snel reageerde dat de indruk die de premier had gewekt dat er een akkoord is bereikt, onjuist is. “De laatste punten moeten nog worden afgerond en het is pas klaar als het klaar is.”
Groen licht met tegenzin
Toch verwacht de Arubaanse premier dat die punten details zijn en aankomende vrijdag dus een beslissing ligt. Voor haar vertrek is ook het Arubaanse parlement geraadpleegd en een grote meerderheid heeft groen licht gegeven. Al is het vooral door de coalitiefracties MEP en POR met tegenzin vanwege de houding van Nederland.
Fractieleider Rocco Tjon (MEP) is nog steeds niet blij met de Nederlandse houding
“We steunen de regering maar houden er een bittere smaak aan over. Belangrijkste reden is dat we door de Covid niet alleen financiële problemen kregen maar door Nederland, ook met onze autonomie”, zegt MEP-fractieleider Rocco Tjon tegen de pers.
Oppositiepartij AVP is tegen want ze vinden dat er geen rijkswetten nodig zijn om het allemaal te regelen. De hulp had ook in een andere vorm gegoten kunnen worden, zegt Richard Arends. “Zoals in het verleden met FDA.” FDA was het Arubaanse ontwikkelingsfonds waarin Nederland tientallen miljoenen in heeft gestopt en tot een aantal jaren terug vele projecten mee zijn betaald.
Wat houdt de deal in?
Aruba gaat voor bijna een half miljard gulden (bijna 240 miljoen euro) renteloze leningen aan met Nederland om de coronacrisis op te vangen. Verder helpt Nederland met goedkope herfinanciering van de Arubaanse schulden in 2021 en 2022, een besparing van 80 miljoen gulden. Aruba krijgt overigens niet zoals Curaçao wel kreeg, geld van Nederland om te investeren.
De voorwaarden zijn dat Aruba twee rijkswetten accepteert: voor financieel toezicht (daarmee vervalt de huidige, lokale wet Laft) en voor de instelling van COHO, de entiteit die gaat toezien op de hervormingen die Aruba moet doorvoeren.
Onderhandelingen zullen blijven
Als Aruba en Nederland het akkoord hebben getekend (na de beslissing in de Rijksministerraad), dan betekent dat niet automatisch een einde aan onderhandelingen. Want in de uitvoering zijn de details niet vastgelegd. Bovendien heeft het Arubaanse parlement bij hervormingen die nieuwe wetgeving betekenen, nog altijd het laatste woord. En niet COHO dus.
Premier Wever-Croes: “We moeten proberen om conflicten te voorkomen en in dialoog tot uitvoering te komen. Ik geef een voorbeeld: de pensioenleeftijd moet naar 66 jaar. Dus of Nederland krijgt het gelijk, dan moet je het uitvoeren of het parlement wijst het af en dan moet je een andere oplossing vinden. Defacto is er dus geen conflict (tussen Aruba en Nederland). Want je kan niet blijven discussiëren als je het parlement niet mee hebt. Maar is het makkelijk? Nee.”
