KRALENDIJK – Hoewel Bonaire geen actieve coronagevallen heeft, kwam het eiland tijdens het laatste coronadebat in de Tweede Kamer wel ter sprake. Er is een motie aangenomen van D66 voor het verplicht stellen van coronatesten voor reizigers naar Bonaire.
Iemand die deze motie toejuicht, is Maarten Cuppen van het Huisartslab, een laboratorium in Nederland. “Niet verplicht testen voor vertrek, daar begrijp ik niks van. Door alle kennis die ik heb vergaard, maak ik mij ontzettend druk.” Het Huisartslab test reizigers van onder andere Corendon en TUI. Toch mislukt het verplicht stellen van een coronatest in de praktijk nog wel eens.
Op 23 juli bleek in een vliegtuig vanuit Nederland naar Bonaire, dat een tussenstop maakte op Curaçao, een besmette Curaçaoënaar te zitten.
Van de 300 passagiers, hebben jullie 112 mensen vlak voor vertrek nog getest; waarom?
“Deze mensen hadden bij ons al een gorgeltest ondergaan en waren negatief. Epidemioloog Dr. Izzy Gerstenbluth eiste plotseling neus- en keelswab en dreigde mensen bij aankomst terug te sturen als deze niet voor vertrek waren afgenomen. TUI kreeg toestemming om deze mensen mee te nemen als de resultaten voor landing op Curaçao bekend zouden zijn. Op Schiphol meldde zich enkele mensen die niet eerder door ons getest waren, waaronder deze meneer. Er wordt bericht dat hij eerder de gorgeltest heeft gehad, en negatief was, maar dat is niet waar. De uitslag is om 18.30 uur Nederlandse tijd bekendgemaakt. Ons onbekend waar het vliegtuig toen was.”
Dus deze meneer had hoe dan ook gevlogen? Ongeacht de uitslag?
“Die conclusie is terecht en dit moet veel meer voorgekomen zijn.”
Is 72 uur van tevoren testen niet verplicht?
“Beleid is inderdaad 72 uur vóór vertrek, maar wij hebben geen inzicht of controle of alle passagiers dat doen.”
Hoe vaak gebeurt dit? (Passagiers die niet getest zijn)
“Wij vermoeden dat het vaker gebeurt. Eerder hebben wij de autoriteiten geïnformeerd over de aanwezigheid van een ander positief getest persoon op Curaçao. Wij hadden meneer geen reisdocument verstrekt. Twee dagen later is hij alsnog naar huis gevlogen, ons onbekend met welke maatschappij.”
Hoe kwamen jullie hierachter?
“Meneer heeft om de testresultaten op laboratoriumniveau gevraagd. Die worden niet verstrekt; de uitslag is: je hebt het, of je hebt het niet.”
Gaat het alleen om vluchten deze kant op, of ook om andere routes?
“Wij weten niet wat er op andere routes gebeurt. Maar zo creëer je toch een virus transport? Niet alleen in Nederland, ook op de eilanden.”
Schiphol heeft een teststraat waar reizigers uit risicogebieden zich bij aankomst kunnen laten testen, maar dit is niet verplicht. Werkt zoiets volgens u?
“Als er op de juiste wijze testen worden afgenomen en verwerkt. Vooral wanneer de techniek minder invasief is (gorgeltest in plaats van neus- en keelswab) doen mensen dat eerder.”
Dr. Izzy Gerstenbluth. Still uit videoboodschap.
Epidemioloog Dr. Izzy Gerstenbluth gaf in een videotoespraak de volgende uitleg over de besmette Curaçaoënaar; “De gevoeligheid van de gorgeltest is iets minder. Daarom kiezen wij voor de neus- en keelswab. In een land met wijde virus verspreiding, maken die paar mensen die je mist niet zoveel uit. Wel in onze situatie. Toen de vliegmaatschappij dit bekendmaakte, hadden sommige reizigers al een gorgeltest ondergaan. Dit was een eenmalig iets voor hen. Het kan best zijn dat die meneer geen gorgeltest had gedaan, maar belangrijk is dat hij is getest. Hij is geïsoleerd en de mensen om hem heen zijn gemonitord. De schade is beperkt gebleven.”
Wetswijziging nodig
Als bijzondere gemeente kan Bonaire, in tegenstelling tot Curaçao, niet eisen dat bezoekers zich laten testen, iets wat volgens Rob Jetten en Kamerlid Jan Paternotte (beide D66) moet veranderen. Er is een wetswijziging nodig om coronatesten voor Bonaire verplicht te stellen. Momenteel is alleen een verplichte quarantaine mogelijk via een noodverordening.
