ROTTERDAM – “Pas toen ik me ben gaan inzetten tegen het schuldensysteem, ben ik gaan inzien hoe dom mensen zonder schulden kunnen zijn’’, zegt Jeansen Djaoen (33). Hij werd bekend als verslaggever van jongerenzender FunX en wordt de laatste tijd gezien als het gezicht van jongeren met schulden.
Al op zeer jonge leeftijd stond Jeansen er financieel alleen voor zonder begeleiding en sociaal vangnet. Samen met andere leeftijdsgenoten in dezelfde situatie zocht hij zijn toevlucht tot The Bloods, een beruchte Rotterdamse gangsterbende. Dat pakte niet goed uit en Jeansen belandde na een gewapende overval in de gevangenis. Openstaande rekeningen werden daardoor algauw diepe schulden.
Het was documentairemaakster Margit Balogh die Jeansen uiteindelijk aanleiding gaf om het roer drastisch om te gooien en weer regie over zijn eigen leven te nemen. “Zij wilde laten zien dat je met een detentie-verleden nog steeds iets van je leven kan maken.”
Tegenwoordig gaat Jeansen zelf langs bij verschillende jongeren met schulden en helpt hij hen een stapje in de goede richting te zetten. Hoe dat uitpakt is te zien in de nieuwe vierdelige FunX-serie #OpJeMonnie
Tekst gaat verder onder de video
Jeansen in gesprek met jongeren in de serie ‘Op je Monnie’
Vooroordelen
Volgens Jeansen heersen er veel vooroordelen over mensen met schulden. “Mensen denken dat iedereen met schulden Gucci-tassen wil kopen. Ik heb nog nooit van mijn leven merk gekocht!’’
Ook ziet hij veel schaamte in de Caribische gemeenschap over dit onderwerp. ‘’Men denkt al snel dat je dommer bent, of niet met geld kan omgaan.’’ De Haagse schuldhulpverlener Burnize Evertsz beaamt dat. “Wij hebben van huis uit geleerd niet over dit soort problemen te praten. Maar door niet te praten, komen veel mensen juist dieper in de problemen.’’
Schuldenindustrie
Maar uiteindelijk is het vooral het systeem dat volgens Jeansen moet veranderen. “Alles is er mis aan. Het grootste probleem is dat mensen worden gezien als een nummertje. Incassobureaus denken dat ze een handboek kunnen volgen waarin staat: ‘Zo ga je om met mensen met schulden’. Maar zo werkt dat niet, omdat iedere schuld anders is.’’
Jeansen pleit ook voor een persoonlijkere aanpak. Ook schuldhulpverlener Evertsz wil dat. Zij vindt dat er veel aandacht uitgaat naar de schulden, maar niet naar de schuldenaar. “Zonder goede begeleiding zit iemand zo weer in de schulden.’’
Het grootste probleem is, volgens Jeansen, ook dat het schuldensysteem een industrie is. ‘’De overheid spekt de staatskas ermee en verdient eraan. Zij zijn de grootste schuldeiser van Nederland.’’
Uit cijfers van 2018 van de brancheverenging voor schuldhulpverleners, de NVVK, lopen 10.000 jongeren tussen de 18 en 24 in Nederland bij een schuldhulpverlener.
Motie van D66
Eigenhandig probeert Jeansen nu het systeem te veranderen door misstanden aan te kaarten in reportages, documentaire, bij beleidsmakers en politici. Zo diende D66 in januari een motie in om mensen in de schuldsanering wat ademruimte te geven. “Ik kan niet zeggen dat het direct te herleiden is naar de documentaire, maar ik durf wel te zeggen dat die wel een rol heeft gespeeld in dit soort veranderingen.’’
Jeansen hoopt over 3 tot 4 jaar zijn eigen schuld, die hij voor het grootste deel opliep toen hij in detentie zat, afgelost te hebben. Tot die tijd heeft hij het prima bij FunX. ‘’Het voelt niet als werk. Dat zorgt ervoor dat ik makkelijk om kan gaan met het feit dat ik maar weinig terugzie van mijn salaris.’’
