‘Bonaire moet blijven strijden voor een realistisch sociaal minimum’

Foto: Kim Hendriksen

KRALENDIJK – Na bijna 10 jaar een bijzondere gemeente te zijn van Nederland, is er nog steeds geen sociaal minimum of bestaansminimum vastgesteld op Bonaire dat werkelijk rekening houdt met de lokale situatie. Coördinator Integrale Wijk Ontwikkeling Jona Chirino vindt dat ‘Bonaire moet blijven strijden voor een realistisch sociaal minimum’.

De gevolgen zijn groot, zo bleek recent uit het onderzoek van de ombudsman. Tijdens het spreekuur van deze instantie op Bonaire komen de schrijnende verhalen naar boven:

Videoreportage door Kim Hendriksen

Oswald Domacasse Roque woont met zijn vrouw in de knoek waar ze kippen en geiten verzorgen. Wat eerst begon als een hobby, is nu een levensnoodzaak geworden. Het vlees van de geiten en de eieren eten ze zelf op en wat ze overhouden, verkopen ze, zodat er toch een klein beetje extra geld binnenkomt. Alleen sinds enige tijd wordt zijn vee aangevallen door straathonden. En dat betekent dat zij soms dagen niks te eten hebben omdat zijn pensioen niet genoeg is.

Deze meneer zoekt hulp, bij de ombudsman, maar veel mensen durven niet om hulp te vragen, vertelt Denice Boelen. Deze vrijwilliger zet zich in voor de hulpbehoevenden op het eiland. “De mensen schamen zich en dat is een groot probleem. Niemand mag weten dat ze niet genoeg hebben, waardoor ze geen hulp vragen.”

Op dit moment krijgen Bonairianen die geen werk hebben onderstand. Dit is 100, voor sommige 115 dollar per twee weken. “Daar kunnen mensen gewoonweg niet van rondkomen.”

Tussenoplossing
Sinds kort heeft Bonaire een tussenoplossing met Nederland afgesproken. Het sociaal minimum is daarbij vastgesteld op een hoger bedrag van 945 dollar per maand voor een alleenstaande. Maar gedeputeerde Nina den Heyer stelt dat deze bijstelling nog steeds niet genoeg is en ook nog altijd minder dan wat huishoudens in Nederland krijgen.

“Het bedrag van 945 dollar is gelijk aan het minimumloon. Stel je bent een echtpaar, jij krijgt minimumloon, dan heeft je partner pech, want die krijgt dan geen onderstand. In Nederland is het zo: daar is het sociaal minimum vastgesteld op 1600 euro per maand voor een tweepersoonshuishouden. Het minimumloon is daar ook 1600 euro. Stel je verdient nog geen 1600 euro, maar je verdient 1100 euro. Dan krijg je voor het bedrag dat je tekort komt subsidies. Op Bonaire heb je dan pech.”

Maar het grootste probleem blijven de kosten voor levensonderhoud waardoor het bedrag van het bestaansminimum in werkelijkheid veel hoger moet liggen. Dat is de reden waarom ook coördinator Chirino zegt dat de strijd nog niet over is.

“We hebben een tussenoplossing, het is nog niet wat wij nodig hebben. Maar ik geloof dat wij, Bonairiaanse politici en mensen die het beleid maken, moeten blijven bewijzen met cijfers en casussen dat we tot een meer acceptabel sociaal minimum komen. Want het is wel noodzakelijk.”

Nieuwe maatregelen

Het Nederlandse kabinet heeft in het regeerakkoord gezet dat de prioriteit voor Caribisch Nederland het verbeteren van het economisch perspectief is. Daarvoor moeten de inkomens omhoog en de levenskosten omlaag. Het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid heeft een eerste pakket aan maatregelen begin 2019 ingevoerd: verhoging van het minimumloon, kinderbijslag en onderstand (bijstand). Werkgeverspremies gingen omlaag zodat werkgevers meer loon kunnen geven. Volgend jaar komen nieuwe maatregelen.