Nederlandse regering maakt ‘valse start’ in oplossen ruzie met eilanden

29 mei 2019 | John Samson

DEN HAAG –  De Nederlandse regering maakt een ‘valse start’ met een wetsvoorstel om voortaan ruzies te voorkomen met de eilanden. Experts hebben de Nederlandse politiek woensdag tijdens een hoorzitting aangeraden om opnieuw te beginnen met de wet te schrijven.

Wie controleert de Rijksministerraad als die belangrijke beslissingen neemt over de eilanden? De Nederlandse regering wil niet dat een soort onafhankelijke rechter dat kan doen, terwijl dat wel sinds 2010 is afgesproken.

‘Onaanvaardbaar’
Kort samengevat: “We hebben ruzie en dan kan jij bepalen dat we geen ruzie hebben. Dat is niet te aanvaarden”, aldus regeringsvertegenwoordiger Anthony Begina van Curaçao tegen de Kamerleden. Dat vinden ook zijn Arubaanse en Sint-Maartense collega’s.

De tussenkomst van een onafhankelijke rechter zou goed zijn voor de verhoudingen met de eilanden en de democratie, betogen wetenschappers woensdag in gesprek met Tweede Kamerleden. Onder meer juridisch expert Arjen van Rijn vindt de ingrepen vanuit Den Haag vaak ‘discutabel’ zijn. Protest van de eilanden is ‘een aantal keren overruled’.

Ook oud-minister en professor Ernst Hirsch Ballin sluit zich nu aan bij de andere juridische experts die eerder het plan hebben afgekraakt. Hirsch Ballin gaat een stap verder in zijn bewoording: de Nederlandse regering heeft hiermee “een valse start gemaakt”.

De hoorzitting is ter voorbereiding op een debat met de staatssecretaris in juli. Voorlopig steunt alleen de VVD de plannen van de staatssecretaris. “Misschien moeten we gewoon ergens beginnen nu.Dit gaat nooit perfect worden”, aldus Kamerlid André Bosman in reactie.

Wetsvoorstel naar de prullenbak of aanpassen?
Formeel kan Nederland deze rijkswet aan de eilanden opleggen als de Tweede Kamer – ondanks de waarschuwingen van de eilanden en experts – toch akkoord gaat met het huidige voorstel Knops.

In de afgelopen maanden hebben Caribische parlementsleden een flinke lobby gevoerd met de Nederlandse parlementsleden. Op basis daarvan zeggen parlementsvoorzitters van Aruba en Curaçao in een reactie, dat ze ‘de indruk hebben’ dat het straks toch goed gaat aflopen.

“We hopen allereerst dat de staatssecretaris het probleem alsnog inziet en een wijziging indient. Anders dienen wij [de eilanden, red.] zelf een amendement in”, zegt parlementsvoorzitter William Millerson (PAR) vanuit Curaçao. “Er moet gerechtigheid worden geboden aan de eilanden. Velen in de Tweede Kamer vinden dat ook.”

“Het blijft aan de Nederlandse parlementsleden of ze consequent blijven, zoals ze dat in al de afgelopen jaren hebben gedaan”, reageert Ady Thijsen, de parlementsvoorzitter van Aruba. “In juli komt het moment van de waarheid. Nederland moet invulling geven aan het Statuut, wat zegt dat we gelijkwaardige volken zijn. Bewijs dat maar.”