Met een academisch centrum voor rampen zet Sint-Maarten zich schrap voor komend orkaanseizoen

Foto: Mark Quirk

PHILIPSBURG – “Sint-Maarten was niet voorbereid in 2017. De ochtend voor de orkaan kwamen er nog vliegtuigen aan. Ik had zelf online lijstjes opgezocht en ontzettend veel blikvoer ingeslagen. Iedereen verklaarde me voor gek. We hadden uiteindelijk maar twee blikken over”, zegt eilandbewoner Krista van ’t Goor.

Het nieuwe academisch centrum Caribbean Centre for Disaster Medicine (CCDM) wil met training en opleiding de voorbereiding op – en herstel na – rampen verbeteren.

Op 26 juni is de jaarlijkse orkaanoefening HUREX. Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ondersteunt Sint-Maarten om samen met brandweer, ambulance, politie en marine te oefenen.

Het CCDM gaat eind 2019 ook oefeningen organiseren. Professionals van andere eilanden worden uitgenodigd te observeren en daarna in eigen omgeving te oefenen. De bedoeling is zo’n oefening jaarlijks te herhalen, liefst vaker. Mark Quirk, executive director van het CCDM. “Disaster medicine doe je niet elke dag, maar is wel te oefenen. Dat zorgt voor meer controle in een noodsituatie en leidt tot betere uitkomsten.”

 Mark Quirk over disaster medicine (Engelstalig)

De arts heeft een achtergrond in psychologie en medisch onderwijs, en werkt bij de American University of the Caribbean – School of Medicine. Daaronder valt ook het CCDM.

‘Ik kwam een gewonde vrouw tegen, maar had geen idee waar ze terecht kon’
– eilandbewoner Vincent van Weelden over zijn ervaring tijdens orkaan Irma

Medische hulp in een noodsituatie is niet vanzelfsprekend. Leraar Vincent van Weelden vertelt dat hij vlak na de orkaan een gewonde vrouw tegenkwam. “Geen idee waar ze terecht kon.” Hij hielp haar in de laadbak van een auto in de hoop dat het ziekenhuis open was.

Het rampencentrum werkt samen met onder meer directie Volksgezondheid, de ziekenhuizen en de Pan American Health Organization. “De experts zijn al hier in de Cariben. Waar nodig zullen we experts van buiten invliegen.”

Binnenkort start het CCDM een eerste training voor ambulancepersoneel, brandweer, politie en andere first responders. Quirk: “Tijdens een ramp werken ze nauw samen met vrijwilligers. We moeten plannen niet isoleren maar samen trainen en coördineren.”

Mark Quirk: ‘Disaster medicine doe je niet elke dag, maar is wel te oefenen.’ Foto: Harriot Voncken

Daarom richt het rampencentrum zich – naast training – op communicatie en samenwerking tussen alle partijen die in actie komen bij een ramp. Van medische hulpdiensten tot de overheid en het vliegveld.

‘Er was geen nieuwsvoorziening op het eiland tijdens orkaan Irma
– eilandbewoner Krista van ’t Goor

Quirk: “Het belang van communicatie was voor mij de grootste les van Irma. Ik verbleef met 700 studenten, ouders en leraren zes dagen lang in dit gebouw. Elke twee tot vier uur gaven we updates: over het weer, evacuatieplannen, voedsel en water. Dat gaf mensen controle terug.’

Van ’t Goor miste die informatie. “Je kon elkaar amper bellen. Er was geen nieuwsvoorziening, radio of wat dan ook over de situatie op het eiland.’

De arts benadrukt dat er met rampen verschillende slachtoffers zijn: ‘Psychisch trauma moeten we niet onderschatten. Dat kan leiden tot depressie of angst en vervolgens andere problemen: ontslag, isolatie… Hoe bereiken hulpverleners deze moeilijk zichtbare groepen?’

Checklist
Ter voorbereiding op zo’n rampscenario raadt Quirk aan om een checklist te maken van familieleden en vrienden, en hoe ze te bereiken als telefoons niet werken. ‘Ga er nooit van uit dat iemand al op een andere lijst staat.’