WILLEMSTAD – De jeugdwerkeloosheid is sinds 2005 niet zo hoog geweest. Bijna 40 procent van de jongeren tussen de 15 en 25 werkte niet in 2016, blijkt uit cijfers van het CBS.
Volgens criminoloog Simone van der Zee kan werkeloosheid een rol spelen in de overstap naar een crimineel leven. “De aanpak hiervan ligt niet alleen bij Justitie, maar eigenlijk bij alle ministeries. Ongelijkheid in inkomens, kansen, daling van de economie, maar ook de ligging van Curaçao in een gebied waar veel criminele organisaties actief zijn, spelen allemaal een rol in stijging van de criminaliteit.”
Simone van der Zee in gesprek met Elisa Koek
Toch gaat het een stuk beter met Curaçao dan begin deze eeuw. Een dieptepunt in zowel criminaliteit als werkeloosheid vond plaats in 2004/2005. De jeugdwerkeloosheid was 44 procent en er werden bijna 1100 overvallen gepleegd. Veertig mensen werden om het leven gebracht waardoor Curaçao koploper was in het Caribisch Gebied.
‘Perspectief ontbreekt’
Faber stelt in het onderzoek ‘Misdaad op Curaçao en Bonaire af’ (Faber e.a., 2009) dat dit toen vooral te wijten was aan de bolitaslikkers. Duizenden Curaçaoënaars, voornamelijk jongeren, waren direct of indirect betrokken bij de smokkel. Jeugdwerkeloosheid speelde een belangrijke rol. “Niet omdat werkloosheid op zichzelf mensen naar criminaliteit drijft, maar mogelijk wel het volstrekt ontbreken van perspectief”, stelt het onderzoek.
Anton Weenink noemt in zijn onderzoek ‘Geen reden voor moedeloosheid, De ontwikkeling van de criminaliteit op Curaçao’ (2009) het bezit van illegale vuurwapens onder de jeugd als belangrijk aspect. “Het blijkt dat jonge overvallers niet alleen dreigen, maar ook snel schieten. Registratie van en controle op vuurwapenbezit laten te wensen over”, is zijn conclusie.
In de jaren voor 2010 vond een ommezwaai plaats. De jeugdwerkeloosheid daalde tot 15 procent in 2008 en het aantal overvallen tot 400 per jaar. Faber wijt de ommezwaai aan de verscherpte maatregelen op de luchthavens. De laatste jaren krabbelt het aantal delicten weer op. Het aantal overvallen ligt al jaren rond de 600. De werkeloosheid loopt sinds 2010 op met een stijging van ruim 7 procent in 2016.
Gebrek aan kansen
Volgens Christ van Dinteren, commandant Marine Kazerne Suffisant waar ook de Curaçaose militie gelegerd is, ligt de oorzaak van jeugdcriminaliteit in verschillende gebieden: het is een totaal aan gebrek aan kansen. “Gebrek aan reële schoolkansen, gezinsgeborgenheid, omgevingsveiligheid en geld. Als dit ontbreekt in de opvoeding en deze aspecten worden aangetroffen in het criminele circuit, is dan is de verlokking bijna niet te weerstaan.”
Ook vaderloosheid speelt een rol: “Vader is er vaak niet, moeder moet verplicht werken en oma verzorgt het kind. Tot het kind op een leeftijd is dat de rollen omdraaien: het kind wordt cultureel geacht te zorgen voor geld voor het hele gezin. Als er geen scholing, geen kansen op een vaste baan voor hem/haar is, gaat dat kwaadschiks en biedt het criminele circuit een concreet en onmiddellijk alternatief waarmee het kind voldoet aan de verwachting”, zegt Van Dinteren.
Criminoloog Van der Zee kaart ook vaderloosheid aan. “Uit onderzoek van Unicef wereldwijd blijkt dat het opgroeien zonder vader een grote handicap kan zijn om iets te bereiken.”
Ongelijkheid
Werkeloosheid of armoede op zich, leidt volgens Van der Zee niet tot criminaliteit: “het is de ongelijkheid die daardoor ontstaat die problemen brengt.”
