ROTTERDAM – De aandacht voor het slavernijverleden op middelbare scholen in Nederland lijkt af te nemen. Docenten zijn bang voor discussies en vermijden vaker het onderwerp, zo blijkt uit gesprekken die wetenschappers voeren met docenten en ambtenaren van het onderwijsministerie.
De actualiteit speelt daarbij een grote rol, zoals de discussie rond Zwarte Piet en de relatie met het slavernijverleden. “Ook in de klas leidt dat tot grote emoties. Docenten hebben daar vaak geen tijd voor en geen zin in”, zegt hoogleraar Caribische geschiedenis Alex van Stipriaan. “Dit zie je ook spelen onder docenten die voorheen wel aandacht gaven aan dit soort onderwerpen.”
Zorgelijke trend
Een ‘zorgelijke trend’, stelt de hoogleraar aan de Erasmus Universiteit. “Ook in de vier grote lesmethodes (geschiedenisboeken, red.) die er zijn, blijkt dat de aandacht afneemt. In de wetenschap is er juist meer aandacht voor het slavernijverleden, maar het dringt niet door tot het onderwijs.”
“Die zorgen delen meer wetenschappers. Zeker de wetenschappers op mijn faculteit die zich bezighouden met onderwijs en het geschiedenisonderwijs.”
‘Ook Surinaamse en Antilliaanse docenten in Nederland vermijden het onderwerp liever’
Maria Reinders-Karg, een oud-medewerker van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis, geeft al zes jaar gastlessen op scholen door heel Nederland. Zij ziet de problemen van dichtbij. “Het is echt zo dat docenten het zelf niet aandurven, mede omdat zij zelf de geschiedenis niet kennen. Ook Surinaamse en Antilliaanse docenten in Nederland vermijden het onderwerp liever, uit angst”, zegt de antropoloog.
Als het aan Reinders-Karg ligt, kan het makkelijk anders, door een simpele vraag te stellen aan de leerlingen: “Waarom denken jullie dat er hier gekleurde mensen wonen? Je kunt meteen de link leggen met actuele discussies, zoals over moderne slavernij in Nederland. Dan snappen leerlingen het makkelijk.”
Meer onderzoek
Volgens hoogleraar Van Stipriaan moet er zo snel mogelijk onderzoek komen naar de situatie bij de scholen in heel Nederland. Het meest recentelijk onderzoek is uit 2011, onder zestien middelbare scholen in Amsterdam.
De aandacht voor het slavernijverleden liep per school toen uiteen van minder dan één lesuur per jaar, tot meer dan tien. “Scholen die het meest aandacht gaven aan het slavernijverleden waren over het algemeen de zwarte scholen.”
| Keti-koti Op zaterdag 1 juli 2017 wordt in het Oosterpark in Amsterdam de nationale herdenking van het Nederlands slavernijverleden gehouden. De NOS zal de ceremonie live uitzenden vanaf 13.00 uur op NPO 1. In de avond wordt een samenvatting uitgezonden van de herdenking in het Oosterpark, met gasten en reportages om 19.35 uur op NPO 2. |
