Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) Ronald Plasterk – foto: Pieter Hofmann
DEN HAAG – De Rijksministerraad heeft een voorstel naar de Raad van State (RvS) gestuurd voor een geschillenregeling. Dat heeft minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) vandaag laten weten na afloop van de Rijksministerraad.
Bij een conflict tussen landen in het Koninkrijk geeft de RvS zwaarwegend advies, luidt het voorstel in een notendop. De Caribische landen van het Koninkrijk hadden aanvankelijk liever de Hoge Raad gezien als de instantie die de conflicten beslecht.
Pieter Hofmann in gesprek met minister Plasterk
Besluiten heroverwegen
De geschillenregeling is ook niet bindend, zoals de Caribische landen graag wilden. Plasterk: “Bij een conflict moet de Rijksministerraad het besluit heroverwegen. In de praktijk denk ik dat als de Raad van State het besluit onrechtmatig vindt, dat daar zeer zwaar rekening mee gehouden moet worden.”
De regeling beperkt zich echter niet tot strikt juridische geschillen, zoals bij eerdere voorstellen (onder meer van de Arubaanse parlementariërs Juan David Yrausquin en René Herdé) het geval was. Plasterk: “Ik heb daar serieus naar gekeken maar in de praktijk loopt het strikt juridische en inhoudelijke deel altijd in elkaar over. Toen we vier jaar geleden vonden dat er iets moest gebeuren aan het screenen van ministers op Sint Maarten, waren de bezwaren van juridisch karakter dat op een inhoudelijk manier werd onderbouwd. Het lijkt me niet mogelijk om mathematisch vast te stellen: dit is een juridisch en dit een inhoudelijk geschil.”
Uitzonderingen
Er zijn uitzonderingsgevallen waarin de geschillenregeling niet geldt. Als de voorzitter van de Rijksministerraad vindt dat de besluiten geen uitstel dulden, geldt de regeling niet. Plasterk: “Denk dan aan veiligheidskwesties. De paar geschillen die we in de afgelopen jaren hadden, vallen daar niet onder.”
De geschillenregeling geldt niet voor besluiten waartegen een Kroonberoep kan worden ingesteld. Ook als het gaat over Rijkswetten waarover de Raad van State al eerder advies heeft uitgebracht aan het Koninkrijk, kan geen beroep worden gedaan op de geschillenregeling.
Twee geschillenregelingen
Plasterks voorstel voor een geschillenregeling is zeker niet afgerond voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Het voorstel wordt de komende maanden eerst door de RvS bekeken. “Daarna komt het weer terug bij de Rijksministerraad en na een finale behandeling gaat het naar het parlement”, zegt de minister.
Een andere versie van de geschillenregeling, behandeld op een aantal eerdere edities van het Interparlementair Koninkrijksoverleg (Ipko), houdt kort samengevat in dat een onafhankelijke instantie bindende uitspraken doet over strikt juridische geschillen over de interpretatie van het Statuut. Die versie verschilt van die van Plasterk en lijkt nu buitenspel gezet.
Plasterk: “De Rijksministerraad heeft besloten om mijn voorstel voor een geschillenregeling naar de Raad van State te sturen voor advies, niet het andere voorstel. We wachten nu af af waar de Raad van State mee komt, die weet natuurlijk ook waar de discussie zich op toespitst.”
Door Pieter Hofmann
