De Arubaanse advocaten Andin Bikker en Lincoln Gomez. Foto: Pieter Hofmann
DEN HAAG – Advocaat en Arubaans parlementariër Andin Bikker en advocaat Lincoln Gomez hebben vandaag bij de Raad van State gepleit voor uitbreiding van het kiesrecht. Zij willen dat alle meerderjarige Arubanen, Curaçaoënaars en Sint-Maartenaren met de Nederlandse nationaliteit hun stem uit kunnen brengen bij de Tweede Kamerverkiezingen.
Momenteel hebben Nederlandse meerderjarigen uit de Caribische landen van het Koninkrijk alleen stemrecht voor de Tweede Kamer als ze 10 jaar of langer in Nederland gewoond hebben.
Andin Bikker in gesprek met Pieter Hofmann
Gelijkheidsbeginsel
Volgens Gomez en Bikker is het gelijkheidsbeginsel in het geding. Meerderjarige inwoners van Caribisch Nederland met de Nederlandse nationaliteit mogen namelijk wel stemmen bij de Nederlandse parlementsverkiezingen omdat de BES-eilanden bijzondere gemeenten van Nederland zijn. Toch hebben zij een eigen rechtsorde, belastingstelsel en munteenheid.
Maar zoveel verschillen de BES-eilanden niet van de Caribische landen van het Koninkrijk, vinden Gomez en Bikker. Net als Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn de BES-eilanden LGO’s (Landen en Gebieden Overzee), waar het Europees recht niet geldt. Opvallend genoeg hebben Arubaanse kiezers wel het recht om te stemmen voor het Europees Parlement.
‘RMR wetgever’
Een andere pijler onder het betoog van Gomez en Bikker is de rol die de Rijksministerraad (RMR) speelt op Aruba. Volgens de twee advocaten is de RMR verantwoordelijk voor zogeheten materiële wetgeving op Aruba en dus een wetgever. Een recent voorbeeld is de omstreden benoeming tot gouverneur van Alfonso Boekhoudt op voorspraak van de RMR. Dit was tegen de zin van Aruba. Aruba heeft echter geen invloed op de besluiten van de RMR, dat aan de hand van de Tweede Kamerverkiezingen samengesteld wordt. De Tweede Kamer benoemt ook de formateur van het kabinet.
Bikker: “Alleen bij formele wetgeving zoals Rijkswetten kan je als bijzonder gedelegeerde worden afgevaardigd maar als het gaat om materiële wetgeving, zoals decreten en koninklijke besluiten, hebben we bijna geen invloed.”
Volgens het ministerie van BZK is de Rijksministerraad geen wetgevende macht. De bevoegdheden van de RMR horen nu eenmaal bij een Rijksregering, vindt de verdediging.
Europees Hof
Het Europees Hof oordeelde tien jaar geleden dat de Nederlandse invloed op Aruba nog geen kiesrecht voor de Tweede Kamer rechtvaardigde. Het overgrote deel van de taak van het parlement raakte Aruba namelijk niet. Sinds 10-10-’10 is de staatsrechtelijke situatie dusdanig veranderd dat Gomez en Bikker nu op een ander oordeel hopen. Mocht de uitspraak deze keer in hun nadeel uitvallen, dan overweegt het duo opnieuw de gang naar het Europees Hof te maken.
De impact van een wijziging van het kiesrecht kan groot zijn. Bikker: “Het hangt af van de kiesdeler, maar het kan tot ongeveer 2,4 zetels betekenen. En omdat we hier gedoogkabinetten hebben gehad, kunnen een of twee zetels heel veel betekenen.”
De uitspraak volgt 25 januari.
Door Pieter Hofmann