Kinderen bij het Sinterklaas Journaal – foto: NTR
HILVERSUM – Het wetenschappelijk onderzoek dat duidelijkheid moest geven over de beleving van zwarte piet onder donkere kinderen, is mislukt. Ouders hebben zich amper aangemeld.
Hoogleraar Judi Mesman, die het onderzoek leidt, zegt ‘werkelijk geen idee te hebben waarom’. “Vorig jaar hadden we voor hetzelfde onderzoek onder witte kinderen ruim 200 aanmeldingen. Dit jaar zijn we veel eerder begonnen en hebben we veel actiever geworven, toch hebben we maar tien aanmeldingen gekregen. Ik heb behoorlijk wat ervaring als onderzoeker, maar dit is me nog nooit eerder overkomen.”
Achterdocht
De Curaçaose Danitzah Jacobs (38) uit Breda heeft twee kinderen. Zij heeft bewust niet gereageerd op de oproep van Mesman op sociale media. “Het riep meteen achterdocht bij me op. We hebben al het rapport van de VN en het standpunt van de College voor de Rechten van de Mens, en nu moeten we het nog extra gaan onderzoeken en moeilijk gaan doen? Ik krijg dan het gevoel dat onze beleving pas serieus wordt genomen als een wit instituut dezelfde conclusie trekt. Daar doe ik niet aan mee.”
Op de basisschool, waar Danitzah’s kinderen op zitten, komen nog wel zwarte pieten. “De schoolleiding zei tegen mij dat ik de enige ben die er een probleem mee heeft. Ik weet dat er meer ouders zijn, maar die geen actie durven te ondernemen. Ze zijn bang dat hun kind dan een aparte behandeling krijgt.”
Zelf heeft Danitzah dat al eens met een van haar kinderen meegemaakt. “De school weet dat ik mijn kinderen thuis hou als ze zwarte pieten op school halen, ik wil mijn kinderen daar niet mee confronteren. Vorig jaar lieten ze daardoor mijn zoon niet meedoen met de surprises. Volgens de juf vond de rest van de klas het niet leuk dat hij er niet bij was bij het uitpakken.”
Charissa Daal (34) en haar zus, ook van Curaçao, zijn bang voor de verharding van het zwarte pietendebat. “Het is allang geen debat meer maar een racistische oorlog. Straks gaan andere ouders of leerkrachten je als lastige tante zien, net als iedereen van Sylvana Simons vindt. Dat wil ik mijn kind niet aandoen.”
Uitsluiting
De Curaçaose kunstenaar en de bedenker van ‘zwarte piet is racisme’, Quinsy Gario, herkent de situatie. “De haat, daar zijn mensen bang voor. Vorig jaar heb ik op de Jan Prins School in Rotterdam aan de juf gevraagd waarom kinderen in groep 7 nog steeds het Sinterklaas Journaal te zien krijgen in de pauze. Ze werd kwaad. Later haalde ik de zoon van mijn ex op en toen kwam ik erachter dat hij in de pauze apart was gezet. Volgens de juf, omdat ik er om had gevraagd. Ik besefte toen hoe kwetsbaar je kind is als je je als ouder uitspreekt over zwarte piet op school. Ik kan me dus goed voorstellen dat ouders wel twee keer nadenken als er zo’n oproep voor een onderzoek voorbij komt.”
Ook basisscholen zijn terughoudend; veertig basisscholen in de randstad kregen het verzoek om de oproep voor deelname aan het onderzoek met ouders te delen, maar geen van de scholen wilde meedoen, ook scholen van de Amsterdamse Stichting Sirius niet. “De discussie wordt op onze scholen helemaal niet meer gevoerd, omdat we al jaren geen zwarte piet meer hebben. We onderzoeken dus ook niet meer actief hoe kinderen erin staan”, legt adjunct directeur Hubert de Waard van Stichting Sirius uit. “De stichting heeft een mediastilte ingesteld om de discussie niet op te laten laaien en rechts-extremistische haatberichten te voorkomen.”
Ander onderzoek
Door te weinig aanmeldingen is het onderzoek van Mesman dus officieel mislukt. “We hadden minimaal honderd proefpersonen als doel. Met tachtig zouden we ook al wel blij zijn geweest. Maar tien is gewoon echt niet representatief voor een wetenschappelijk onderzoek. Of we het onderzoek volgend jaar over gaan doen is nog maar de vraag. We zouden misschien eerst eens erachter moeten komen waarom er zo weinig aanmeldingen waren.”
Door Natasja Gibbs