PvdA-Kamerlid Roelof van Laar tijdens het overleg vandaag. Foto: Pieter Hofmann
DEN HAAG – De Rijksministerraad kan voortaan alleen nog maar een Algemene Maatregel van Rijksbestuur (AMvRB) opleggen als daar een wettelijke grondslag voor is. De commissie Koninkrijksrelaties heeft vanmiddag een wetsvoorstel daartoe besproken in de Tweede Kamer.
Een AMvRB is een dwangmaatregel waarin een landsregering een opdracht krijgt. Zo geldt er bijvoorbeeld de AMvRB Plannen van Aanpak Landstaken voor Sint Maarten. Die houdt onder meer in dat ze hun gevangeniswezen koste wat het kost op orde moeten brengen.
Bij het overleg waren ook Statenleden uit Aruba en Sint Maarten aanwezig, evenals minister Ronald Plasterk (Koninkrijksrelaties). Dinsdag wordt over dit voorstel gestemd. Hoogstwaarschijnlijk wordt het voorstel aangenomen. Alleen de PVV is tegen.
Rijkswet
De Rijksministerraad kan bij het uitvaardigen van maatregelen van bestuur nu naar eigen inzicht optreden. In de toekomst zullen ze zich moeten beroepen op de Rijkswet. Alleen in dringende en bijzondere gevallen mag de Rijksministerraad een AMvRB opleggen, die dan binnen vier jaar alsnog omgezet moet worden in een Rijkswet.
Een Rijkswet is door de landen van het Koninkrijk aangenomen en moet goedgekeurd worden door de Tweede Kamer. Indiener Roelof van Laar (PvdA) hoopt dat een AMvRB hierdoor een zeldzaamheid wordt en dat de Rijksministerraad vaker voor de parlementaire route kiest.
De huidige AMvRB-regelingen, in totaal 14 stuks, moeten omgezet worden in Rijkswetten, anders verlopen ze uiteindelijk van rechtswege. Dit omzetten vergt naar verwachting enkele Kamerdebatten. Dat hoeft niet per sé lang te duren. Plasterk: “Maar dan moet er wel consensus zijn.”
Amendement
Het kostte de partijen moeite om het gespreksonderwerp alleen bij het wetsvoorstel te houden. Eén aanleiding daarvoor was een amendement om ook Statenleden uit de Caribische landen van het Koninkrijk het recht te geven om Rijkswetsvoorstellen in te dienen. Tot nu toe kunnen alleen gevolmachtigd ministers een initiatief-Rijkswet indienen.
Het amendement is onder druk van verschillende Kamerfracties ingetrokken. De meesten vinden dat het voorstel een aparte behandeling verdient los van het huidige wetsvoorstel. Bovendien, zegt Van Laar, ‘is het zonder het amendement veel makkelijker te verdedigen in de Eerste Kamer.’
Nu is afgesproken dat de commissie Koninkrijksrelaties een verzoek doet aan de Raad van State om te adviseren over het idee.
Door Pieter Hofmann