De dood van bendeleider Juliana was voor een jongere het juiste moment om uit de gang te stappen – foto: José de Bruin
WILLEMSTAD – Voor geweld tussen rivaliserende bendes schrikken jongeren steeds minder terug. “Het lijkt de nieuwe norm geworden. Dit probleem is ernstiger en zit dieper dan je denkt”, zegt directeur Jennifer Lindo-Snijders van Gezinsvoogdij Instelling (GVI).
Het begint al op achtjarige leeftijd. “Ze rijden rond op hun fietsjes en moeten in de buurt een oogje in het zeil houden. Alles wat ze opvalt, moeten ze melden bij de gangleiders. Daarna gaan ze hun eerste klusjes doen, en zijn ze onderdeel van de gang.” Als tieners na een veroordeling door het gerecht onder toezicht van GVI worden geplaatst, is het eigenlijk al te laat. “Hun loyaliteit ligt dan al jaren bij de bende. Daar krijgen ze erkenning en geborgenheid die ze thuis missen.”
De bendeoorlog tussen de gangs No Limit Soldiers uit Koraal Specht en Buena Vista City uit Buena Vista escaleerde in 2012. Hoofdofficier Heiko de Jong: “Het ging toen om veertig kilo cocaïne. Ze opereerden het liefst in het geniep, dit heeft dus kunnen woekeren. Het was tuig onder elkaar dat elkaar afschoot, de gewone man had daar geen last van. Tot de schietpartij op Hato in juli 2014.”
Hoger beroep
Leider Jais Juliana van Buena Vista City werd samen met zijn neef Shantley Arnhem neergeschoten op het parkeerterrein van de luchthaven, zes omstanders raakten daarbij gewond. Twee schutters kregen levenslang, de andere medeplichtigen kregen twintig, veertien en twaalf jaar cel. Drie van hen gaan vandaag in hoger beroep tegen hun veroordeling.
Ondertussen is het OM ene project gestart om de jongeren uit gangs te halen. Niet omdat dit een taak van het OM is, wel omdat het nodig is, zegt De Jong. “De achterliggende gedachte is niet per se jongeren een tweede kans bieden, maar wel de samenleving veiliger maken.” De Top C-criminelen van Curaçao gaan over een paar weken aan de slag bij Stichting Savonet, waar ze in een leer-, werk- en vomingstraject een alternatief wordt geboden.
Stichting Savonet gaat samen met het OM jonge criminelen helpen met een vormingstraject – foto: OM
Begeleid wonen
“Dat is best spannend”, reageert voorzitter Echi Cijntje van de stichting. “Maar deze jeugd moet geholpen worden, tot nu toe wordt er niets voor ze gedaan. Laten wij ze een helpende hand bieden.” Het OM werkt daarnaast met de gemeente Amsterdam aan een begeleid wonen project. “Over twee maanden gaat dit lopen. Jongeren tussen de twaalf en vierentwintig jaar die een high impact crime hebben begaan, worden uit huis geplaatst, komen in een begeleid wonen project en krijgen een dagbesteding.”
Lindo-Snijders van GVI pleit voor een aanpak met alle ministeries. “Denk aan onderwijs, huisvesting, bestrating, naschoolse activiteiten. Er moet actie komen. Van alle wijken waar we komen is Koraal Specht het meest grimmig. Maar ook in andere wijken waren de signalen er al langer en hebben we met z’n allen de ernst er niet genoeg van ingezien. Er gaan nu generaties voorbij die niet zijn geholpen.
Uit de bende
Af en toe ziet de directrice een lichtpuntje. Zoals een 26-jarige jongen uit Buena Vista, die de dood van zijn bendeleider na de schietpartij op Hato aangreep om er uit te stappen. “Het was link, want hij kent geheimen en heeft genoeg gezien binnen die gang. Maar de nieuwe leiders die zijn opgestaan hebben hem gelaten. Veel jongeren lukt dit niet, het is een way of life geworden. We moeten alles op alles zetten om ze een alternatief te gaan bieden.”
Door Anneke Polak