Personeel SABA in actie – foto: Sharina Henriquez
ORANJESTAD – Een personeelsactie van de drie gesubsidieerde bejaardeninstellingen vallend onder SABA, is opnieuw een signaal dat de ouderenzorg op Aruba erg onder druk staat.
SABA (Stichting Algemene Bejaardenzorg Aruba) slaat al jarenlang de alarmbellen. Twee jaar geleden ontkwam de stichting niet aan de bezuinigingen: een structurele korting van 10 procent op de exploitatiesubsidie. “Het is nu net toereikend om het eten van onze cliënten te betalen. Maar niet voor onderhoud van de gebouwen, brandveiligheid en andere facilitaire zaken”, zegt directeur Remo Kock.
Jaarverslagen
De verantwoordelijke minister Alex Schwengle verwijt de stichting dat zij niet genoeg inzicht geeft in haar financiën. “Wat doen zij eigenlijk met 22 miljoen aan subsidie.” SABA zegt daarop elk jaar jaarverslagen in te leveren.
“Voor 2013 en 2014 hebben wij dat ook gedaan, maar die moeten wij aanpassen want er was wat mis mee. Het financieel onderzoek is bijna klaar en dan gaan ze weer naar de account die er ook een verklaring bij afgeeft”, aldus Kock. De overheid subsidieert ook de salarissen, maar dat loopt helemaal via de personeelsafdeling van de overheid zelf.
De overheid eist verder van de SABA-oudere dat die zijn of haar AOV (pensioen)-uitkering inlevert, zonder dat de oudere daar aanspraak op kan maken. Die uitkeringen gaan overigens in de staatskas, dus niet direct naar de bejaardeninstellingen.
Structureel probleem
Het tekort aan geld is eerder een structureel probleem omdat de ouderenzorg anders geregeld moet worden. Dat vindt niet alleen SABA maar ook de overheid zelf. Ouderen hebben meer en complexe zorg nodig dan toen de stichting begin jaren zeventig werd opgezet. Het gaat inmiddels om 80 tot 90 procent van de opgenomen ouderen. Die zorg is veel duurder terwijl de vergoedingen al meer dan 30 jaar hetzelfde zijn gebleven.
Kock: “De overheid gaat nog steeds uit van een vergoeding van 1200 gulden per persoon (per maand). Terwijl als je kijkt naar de zorgzwaarte, wij 6500 zouden moeten krijgen.” Ter vergelijking met Nederland: daar ligt de ‘dagligprijs’ gemiddeld tussen de 6500 en 8000 euro per maand. Daarnaast heeft dit effect op het personeel: in plaats van ‘gewone bejaardenverzorgers’, is er meer gespecialiseerd personeel nodig.
Zorg inkopen
Er is verandering op komst. In 2017/2018 wil de overheid een ander subsidiestelstel invoeren gebaseerd op ‘output’ (prestatie). De overheid gaat dan bepalen hoeveel zorg een oudere nodig heeft en geeft op basis daarvan de instelling een subsidie.
“Ik zou liever naar het Nederlandse model van zorg inkopen gaan. Want als je nu al kijkt wat de overheid ons geeft, zonder rekening te houden met kosten voor regelmatig onderhoud, het facilitaire deel, dan kunnen wij straks met het outputstelsel minder patiënten opvangen. Ik schat van 279 terug naar 195”, zegt de SABA-directeur. Er zijn al lange wachtlijsten.
Hij ziet dus meer in het model dat SABA bepaalde zorg gaat aanbieden en ouderen die kunnen inkopen. “Dat een oudje zegt: Remo, ik wil bij jullie revalideren, maar wel thuis blijven. Dan kan hij dat doen totdat Wit Gele Kruis (thuishulp) het kan overnemen. Zo blijft een bed vrij en geven wij ook wat de mensen wensen: zolang mogelijk thuis kunnen blijven, bij hun familie en buren.”
Door Sharina Henriquez