Minister van Financiën José Jardim stelt dat subsidies efficiënter moeten worden verstrekt – foto: ministerie van Financiën
WILLEMSTAD – Het toekennen van subsidie aan stichtingen is gebaseerd op willekeur en politieke inmenging en de overheadkosten rijzen de pan uit. Dat staat in een rapport dat sinds 30 september 2014 op de plank ligt.
Gemiddeld gaat meer dan de helft van subsidies – 55 procent – op aan personeelskosten van stichtingen, blijkt uit het rapport. De overheid weet niet goed welke diensten worden ingekocht en er is een grote overlap van stichtingen die dezelfde diensten leveren. Bevriende contactambtenaren verlengen bovendien automatisch subsidies zonder dat er door de stichtingen verantwoording is afgelegd.
Decennia
Harde conclusies in het rapport dat is opgesteld in opdracht van de Raad van Ministers (RvM) in het kader van het afslankingstraject. “Er waren gegronde redenen om deze studie te doen, er was het vermoeden dat er veel te verbeteren viel. Dit is niet iets van de laatste jaren, maar van decennia. Dat vermoeden is met dit rapport bevestigd”, laat minister van Financiën José Jardim weten.
Op 26 november 2014 besprak de RvM het rapport voor de eerste keer, en ook op 18 februari en 11 en 25 maart vorig jaar stond de behandeling van het rapport op de agenda. Een beslisdocument dat naar aanleiding van het rapport in april vorig jaar is opgesteld, is nooit meer ingebracht in een vergadering. Overigens zegt minister van Sociale Ontwikkeling Ruthmila Larmonie Cecilia, waar de meeste stichtingen onder vallen, het rapport niet te kennen. “In die periode werd ik ook pas aangesteld als minister”, verklaart ze.
Efficiënt
De behandeling van het document staat nu gepland voor eind januari, bijna negen maanden later. Waarom dit zo lang op zich heeft laten wachten, kan Jardim niet aangeven. Dat er snel iets moet veranderen bevestigt hij wel. “Er gaat inderdaad veel geld naar stichtingen. Als je kijkt naar overheidsfinanciën is er geen tekort aan geld, het is meer de vraag hoe efficiënt het geld wordt ingezet. We moeten prioriteiten gaan stellen en bij nieuw beleid geen extra fondsen zoeken, maar kijken waar verspilling plaatsvindt.”
Uit het onderzoek blijkt dat sommige stichtingen te weinig kennis in huis hebben. “Niet alle instellingen beschikken over de juiste of voldoende kennis en vaardigheden. Vaak zijn bestuurders gepassioneerd op het terrein waarop ze de producten of diensten aanbieden, maar dat betekent niet dat ze ook kennis hebben op het gebied van financiën, bestuur en management”, staat in het rapport.
Invloed en druk
Een van de tien interne knelpunten uit het rapport is politieke betrokkenheid bij toekenning. “De minister is verantwoordelijk voor het tekenen van de ministeriële beschikking waarmee de subsidie wordt toegekend. Het feit dat de minister tekent, zet de deur op een kier voor het uitoefenen van invloed en druk.”
Automatische verlenging van subsidie komt vaak door het ingewikkelde proces om een relatie te beëindigen en de nauwe band die ontstaat tussen de instelling en de contactambtenaar, wordt geconcludeerd in het rapport. “Dit betekent ook dat een kritische evaluatie aan de hand van kwalitatieve en kwantitatieve eisen aan het product of het al dan niet behalen van de gewenste resultaten niet altijd wordt uitgevoerd.”
Kaders
Jardim benadrukt dat er al gewerkt wordt aan beleidskaders, zodat duidelijk wordt wat er door de overheid ingekocht wordt bij verschillende stichtingen en waar het geld aan uitgegeven wordt. Ook moet er normering voor de overheadkosten komen.
Door Anneke Polak