Het forum is woensdagavond goed bezocht – foto: Hazel Durand
THE BOTTOM – Saba wil minder aangewezen en meer vrije fondsen, waarin het eiland de flexibiliteit krijgt om binnen de ministeries fondsen toe te wijzen aan de reële behoeften van het eiland.
Om te beginnen met het nieuwe jaar heeft de eilandraad woensdagavond een openbaar forum georganiseerd, om het standpunt over het recente evaluatieverslag van vijf jaar na 10-10-‘10 te bespreken.
Armoede
Armoede en de kosten van levensonderhoud moeten de nummer één prioriteit voor de komende jaren zijn, vindt de eilandraad. In de afgelopen vijf jaar zijn er veel verbeteringen te zien op het eiland volgens de raad, maar het evaluatierapport heeft ook geconcludeerd dat armoede en de kosten van levensonderhoud zijn toegenomen.
Gedeputeerde en delegatieleider Chris Johnson zegt: “Er moeten targets gesteld worden voor de hoogte van de AOV, minimumloon, onderstand en andere vergoedingen. Het voor Nederland aanvaardbare voorzieningenniveau en de armoedegrens moeten worden vertaald naar cijfers.”
In 2013 heeft het bestuurscollege samen met werkgevers afgesproken om het minimumloon te verhogen met 20 procent. Het ministerie van Sociale Zaken weigerde de toename aan te passen. Tot nu toe is een verhoging van 13,5 procent bereikt, maar dit is volgens het bestuurscollege onvoldoende. De eilandraad suggereert een verdere verhoging van het minimumloon en de uitkeringen die zijn aangesloten op het minimumloon.
Daarnaast is er een tekort aan sociale huisvesting. Bouwen op Saba is erg duur, waardoor sociale huisvesting flink moet worden gesubsidieerd. De eilandraad wil daarom investeren in meer sociale woningbouw. Johnson wijst erop dat bij de beoordeling van het niveau van de voorzieningen op het eiland, de Nederlandse overheid rekening moet houden meer het gebrek aan sociale instellingen waar Sabanen gebruik van kunnen maken. Op het eiland is er geen ‘blijf van mijn lijf’ huis, geen revalidatiecentrum, of adequate plek voor detentie.
Investeren
Johnson zegt dat op dit moment de meerderheid van de BES-fonds wordt besteed aan prioriteiten die door de Nederlandse overheid worden gesteld, zonder veel overleg met de eilanden. Hoewel sommige investeringen volgens hem hebben geleid tot verbeteringen, is dat niet het geval bij de Wet VROM BES en Bouwbesluit BES. “Deze processen waren vervelend en arbeidsintensief.”
Veel fondsen worden via bijzondere uitkeringen beschikbaar gesteld voor de eilanden, zoals de integrale middelen, de natuurfondsen, fondsen voor de economische ontwikkeling, de landbouw, voor rampmanagement, huiselijk geweld en voor de Rechten van het Kind. Om deze fondsen goed te beheren, zijn volgens de eilandraad investeringen in het lokale overheidsapparaat nodig en structurele financiering om de operationele kosten, zoals onderhoud en extra personeel, te dekken.
Tweede Kamer
De eilandraad is het eens met de evaluatiecommissie dat het administratieve kader dat is opgericht na 10-10-‘10 veel gebreken kent. Vrijdag zijn elf vertegenwoordigers van de Eerste en Tweede Kamer op Saba voor de Caribisch Nederland Summit, waar zij met gedeputeerden van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in gesprek gaan over vijf jaar integratie in het Nederlandse staatsbestel. De Kamerleden houden zaterdag ook een ‘meet and greet’ met de gemeenschap op Saba.
Door Hazel Durand