Bo kompas pa referendum, midden voorzitter Anthony Nicolaas – foto: Janita Monna
KRALENDIJK – “We hopen dat mensen niet met hun onderbuik gaan stemmen. Dat ze een keuze maken die ze voor jaren een goed gevoel geeft, en niet slechts twee dagen. Die keuze kunnen ze alleen maken als ze neutrale informatie krijgen.” Zo verwoordde een van de leden van de doelstelling van ‘Bo kompas pa referendum’.
Deze alternatieve referendumcommissie wil objectieve informatie gaan geven over het aanstaande referendum. Want daaraan ontbreekt het, aldus de voorzitter van ‘Bo kompas’, jurist Anthony Nicolaas.
Pluimage
De commissie is een burgerinitiatief en telt leden van allerlei pluimage: oud-gedeputeerde Jona Chirino-Felida is lid, evenals duikschoolhouder Bart Snelders, rechtenstudent en UPB-kandidaat bij de afgelopen verkiezingen Alexander Santana doet mee, net als PHU-lid Desiree Croes. Zij en nog een aantal anderen vinden het belangrijk dat de kiezer op 18 december een weloverwogen antwoord kan geven op de vraag: ‘Bent u het eens met de invulling die is gegeven aan de directe band met Nederland?’
Volgens Bo kompas heeft de informatie die tot nu toe is gegeven vooral gezorgd voor veel verwarring. “De officiële referendumcommissie heeft in het eerste informatiebulletin uitleg gegeven over de gevolgen van een ‘ja’- of ‘nee’- stem. Politici zeggen weer iets anders. Wie spreekt de waarheid?” zegt Anthony Nicolaas. Dat wil Bo Kompas wel gaan doen. Nicolaas: “We gaan niet adviseren. We gaan wel zeggen wat de positieve en negatieve gevolgen zijn van een keuze voor ja of nee.” Dat sommige leden een voorkeur voor een keuze hebben hoeft objectiviteit niet in de weg te zitten, vindt de voorzitter.
Emotie
Desiree Croes roept kiezers op ‘naar beide kanten te luisteren en te proberen zonder politieke kleur te kijken’. Commissielid Jan Janga wil mensen stimuleren ‘zoveel mogelijk te lezen’: “vergaar informatie. Neem geen besluit op basis van emotie.” Bo kompas heeft een website, is actief op Facebook en wil ook bijeenkomsten gaan organiseren in de gemeenschap.
Nicolaas is niet bang dat informatie van Bo kompas tot alleen maar meer onduidelijkheid zal leiden: “Mensen moeten op basis van objectieve informatie hun eigen mening kunnen vormen”. Volgens hem was de alternatieve referendumcommissie overbodig geweest als ‘de officiële commissie haar werk had gedaan’. Naar zijn idee is tijdsdruk mede oorzaak van de weinig heldere informatievoorziening: “Het eilandsbestuur heeft zich nog niet eens uitgesproken over het rapport van de commissie Spies. Vanwaar die haast? Het was beter geweest als dit referendum was aangehouden.”
Hij vreest daarnaast voor fraude op 18 december. Wijzend op de stemkaart die afgelopen week is bezorgd: “gewoon een stukje wit papier, bedrukt met zwarte inkt. Dit is gemakkelijk te vervalsen. Wie controleert of mensen niet meer dan één stem uitbrengen?”
Toezicht
De Verenigde Naties zijn niet gevraagd om toezicht te houden tijdens de campagneperiode en op de verkiezingsdag. Volgens oud-gezaghebber van Bonaire Glenn Thodé, die woensdagavond op verzoek van de commissie een korte uiteenzetting geeft van de implicaties van de referendumvraag, ‘brengt dat een risico met zich mee’: “Niemand kan straks zeggen of de kiezers goede informatie hebben gekregen, of de stempassen in orde waren.”
Hij hoopt daarnaast dat ‘het electoraat zich voldoende vrij voelt om een keuze te maken, nu het bestuur al heeft gezegd voor ‘nee’ te gaan stemmen’. De coalitie van UPB en PDB besloot daartoe in het regeerakkoord. Bart Snelders: “Als we met objectieve informatie tien mensen kunnen laten nadenken, dan ben ik tevreden.”
Door Janita Monna