Yavis (in geruite bloes) in debat – foto: Janita Monna
KRALENDIJK – “Nee, ik ben het er niet mee eens”, Arkana (18) klinkt stellig. “De meeste jongeren weten niet eens wat ze ‘s ochtends aan moeten trekken, en die zouden dan al mogen stemmen?”
Ze reageert fel op de stelling dat jongeren van zestien stemrecht zouden moeten krijgen. Arkana en zeventien leeftijdgenoten, zijn zaterdagavond in een debat verwikkeld.
Mening
Dat debat wordt georganiseerd door het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), omdat deze week, op vrijdag 20 november, de Dag van de Rechten van het Kind gevierd wordt. Mientje Nicolaas van het CJG hoopt met het debat jongeren te stimuleren om hun mening te geven. “Het is belangrijk dat ze gehoord worden.”
Stemrecht op hun zestiende vinden de meesten dan te vroeg, over veel andere zaken die tijdens het debat aan de orde komen, hebben de jongeren uitgesproken ideeën.
Homoseksualiteit
Fel wordt het als het gaat over homoseksualiteit, en de stelling in hoeverre homostellen hun liefde in het openbaar mogen tonen. “Ik vind het prima als mensen homo zijn of lesbisch”, zegt een meisje, “als ze maar niet aan mij zitten.” Anderen zijn het niet met haar eens. “God heeft ons naar zijn evenbeeld geschapen. We zijn allemaal gelijk.”
Vrijwel alle stellingen tijdens het jongerendebat hebben betrekking op het Kinderrechtenverdrag. Ook over de stelling naar aanleiding van artikel 6 uit dat verdrag, het recht op leven en ontwikkeling, lopen de meningen uiteen. De meeste jongeren staan op het punt eindexamen te doen en het eiland te verlaten. Liefst zouden ze na hun studie terugkomen, maar is er dan werk? En mag er, om dat te creëren, worden ingegrepen in de natuur?
“Nee”, vindt Shurnelly, “Bonaire kan beter klein blijven en het koraal beschermen.” “Ja”, zegt Christian, “ondernemers moeten meer ruimte krijgen. Als je wilt dat het eiland groeit, verlies je ook iets.”
Debatteertraining door Curvin George bij het Centrum voor Jeugd en Gezin – foto: Janita Monna
Training
Het debat wordt geleid door Curvin George, in het dagelijks leven directeur van de Voogdijraad. Hij hield voorafgaand aan de finale op zaterdagavond twee trainingsmiddagen met de jongeren en leerde ze basisprincipes van debatteren: “Zorg voor kennis, zodat je je mening kunt onderbouwen.” De opzet is als in het Britse Lagerhuis: twee rijen stoelen tegenover elkaar. Wie zijn mening wil geven moet opstaan.
Arkana komt over als een volleerd debater, toch vindt ze het ‘eng’ dat iedereen naar haar kijkt. De debatregels helpen om over die angst heen te stappen: “Ik sta op, herhaal de stelling, en daarna gaat het vanzelf.”
Stem
Ook Yavis (18) debatteert zelfverzekerd. Hij deed in 2014 mee met het Koninkrijksjeugdparlement op Sint Maarten. “Veel jongeren hebben een mening, maar ze krijgen niet de kans hun stem te laten horen. Zo’n debat stimuleert kinderen om op hoog niveau van gedachten te wisselen. Je moet snel nadenken, je wordt er mondig van en sociaal. En sommige discussies maken dat je anders over dingen gaat denken.”
Yavis wordt zaterdag officieus als winnaar van het debat uitgeroepen. “De onderwerpen gaan alle jongeren aan. Over werkgelegenheid maak ook ik me zorgen. Ik ga straks studeren, en wil daarna graag terugkomen, om Bonaire te helpen ontwikkelen. Maar of er dan een baan voor me is…”
Tijd tekort
Hij zou er graag langer over gediscussieerd hebben: “Vanavond was de tijd tekort.” Dus als er weer een debat wordt georganiseerd, doet hij zeker mee.
Door Janita Monna