De eerste premier van het land Curaçao Gerrit Schotte (links) met een groot deel van de premiers van het land Nederlandse Antillen – foto: Anneke Polak
WILLEMSTAD – Een lang gekoesterde droom ging op 10 oktober 2010 in vervulling: Curaçao werd een autonoom land binnen het koninkrijk. De feestvreugde sloeg al snel om. “We zijn met de neus op de feiten gedrukt dat we het vanaf toen zelf moesten gaan doen.”
Volwassen is Curaçao vijf jaar na 10-10-10 nog niet, stelt Elmer Wilsoe, oud-gezaghebber en na 10-10-10 minister van Justitie en nu Statenlid van onafhankelijkheidspartij Pueblo Soberano: “Verre van. De voorbereidingen van 10-10-10 waren abominabel. Haastje rep, want de magische datum moest gehaald worden, god weet waarom. Dus toen het jonge kind geboren werd, was het niet klaar. Een domper voor de bevolking aan wie een luilekkerland was voorgespiegeld.”
Die opstartproblemen ondervond ook de eerste Gevolmachtigde minister van Curaçao Sheldry Osepa, die kort voor zijn vertrek naar Den Haag gedeputeerde van constitutionele zaken was. ,,De start was voor iedereen wennen. Een nieuw land met nieuwe bestuurders, maar met oude gewoontes. Vijfentwintig procent van de ambtenaren ging in bezwaar tegen hun nieuwe functie.”
Spanningen
In Den Haag ondervond Osepa minder problemen. “Er was een open houding, ministers maakten mij wegwijs in politiek Den Haag. Ik moet onderkennen dat een aantal politici oprecht geïnteresseerd zijn, ze kennen onze landen goed.” Terwijl Osepa aan de band met Nederland werkte, ging het op hoger niveau mis. “Binnen een jaar liepen de spanningen tussen Curaçao en Nederland hoog op.”
Op financieel gebied kreeg Curaçao in juli 2012 een aanwijzing van de Rijksministerraad. Binnen een jaar liep het tekort van nul op naar tachtig miljoen gulden, het jaar daarop dreigde een tekort van honderdzestig miljoen. Ingrijpen moest, zegt Cft-lid namens Curaçao Alberto Romero. “Ik had niet verwacht dat het zo snel zou verergeren want op Curaçao heeft volledige sanering plaatsgevonden. Met die aanwijzing was de grens bepaald. Soms is het aftasten, net als met een kind die kijkt hoe ver hij kan gaan.”
Maatregelen
Sinds 2013 is de begroting jaarlijks met een overschot afgesloten, is de aov-leeftijd verhoogd naar 65 jaar en zijn er hervormingen doorgevoerd in het pensioenstelsel. Tot opluchting van Alex Rosaria, voorheen staatssecretaris Financiën en nu Statenlid namens coalitiepartij PAIS. ,,Het vertouwen in de economie was zoek en de bevolking heeft met bloed, zweet en tranen moeten bijdragen om de situatie weer gezond te maken.”
Curaçao moet het sinds 10-10-10 zelf doen, en dat is goed stelt Osepa. “We kunnen de schuld van ons falen niet langer afschuiven op de andere eilanden.” Wel is er een verharding van de politiek merkbaar, zegt Wilsoe. “De diepgang was vroeger groter. Dat wil niet zeggen dat er geen hevige debatten waren in de Eilandsraad, maar men respecteerde elkaars mening. Het is een beetje zwart wit geworden.”
Integriteit
Osepa: “Het is duidelijk dat onze politici nog niet het niveau hebben bereikt waar het parlement daadwerkelijk een vuist kan vormen tegen de regering.” De staatkundige vernieuwingen van 10-10-10 hebben ook voor Rosaria op dat gebied niets uitgehaald : “We kunnen structuren blijven veranderen en uitvinden, maar als we niets doen aan de kwaliteit en integriteit van de politici schieten we er weinig mee op.”
Door Anneke Polak