Caribisch Netwerk brengt een serie artikelen over de eilanden, vijf jaar na de Staatkundige Vernieuwing, die op 10 oktober 2010 werd voltooid. Op die datum werden de Nederlandse Antillen ontbonden en zijn Sint Maarten en Curaçao autonome landen binnen het koninkrijk geworden. Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn sindsdien ‘bijzondere gemeenten’ van Nederland. Aruba heeft al sinds 1986 een autonome status en behoorde niet meer tot de Nederlandse Antillen.
Remco Tevreden voor zijn maquette van het Nationale Stadion van Peking of het Vogelnest (Spelen van 2008)| Foto: Dick Drayer
WILLEMSTAD – De ontmanteling van de Nederlandse Antillen en het ontstaan van de autonome landen Curaçao en Sint Maarten hebben de topsport op die eilanden de nek omgedraaid. Dat zegt oud NAOC-directeur Remco Tevreden. Ook Thakaidzwa Doran van de overheidssportstichting FDDK zegt dat. Beiden vinden dat de eilanden dat aan zichzelf te danken hebben.
Tevreden was van 2002 tot 2012 directeur van het Nederlands Antilliaans Olympisch Comité (NAOC). In die hoedanigheid was hij betrokken bij de transformatie die het NAOC zou moeten ondergaan na de ontmanteling van de Antillen. Doran is directeur van de overheidssportstichting FDDK. Hij is betrokken bij de ontwikkeling van sport aan de basis en via eigen projecten bij topsportontwikkeling.
Allianties
“Het NAOC was een overkoepelend en erkend sportorgaan met allianties over de hele wereld”, zegt Doran. “Via dat Nationaal Olympisch Comité werden sportbeurzen aangevraagd en gekanaliseerd en was toegang tot de internationale sportevenementenkalender gegarandeerd. Het NAOC speelde voor 10-10-’10 een cruciale rol in de ontwikkeling van de topsport op alle eilanden.”
“Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) gaf in de jaren voor de ontmanteling aan dat het geen nationale comités meer toeliet van landen die niet zelfstandig waren. Dat was in 1996 al afgesproken.” Men wilde volgens toenmalig NAOC-directeur Remco Tevreden wel doorgaan met de bestaande Antilliaanse variant.
Randvoorwaarden
“Houd de boel bij elkaar, zeiden ze tegen ons. Laat de politiek die randvoorwaarden creëren, zodat er één gezamenlijke Olympische beweging blijft”, zegt Tevreden. Even leek dat goed te gaan, op een 2009 conferentie in het Plaza hotel zat de toenmalige politiek en sportwereld op één lijn. “Met de komst van de nieuwe regering (Schotte, red.) was dat snel voorbij.”
“Curaçao moest en zou een eigen Olympische vertegenwoordiging krijgen”, zegt Tevreden. “Tegen ons zei het IOC: ‘make no waves’, maar de nieuwe wind door sport en politiek had zijn eigen agenda en overtuigde de gemeenschap dat Curaçao dat via rechtszaken wel zou regelen.”
Keuze
Topsporters mochten bij de Spelen van Londen nog onder Olympische vlag uitkomen, maar daarna moesten ze een keuze maken; uitkomen voor Nederland of voor Aruba. “Voor de echte top was zo’n besluit gauw gemaakt, maar voor aankomend talent betekende dit het einde van een topsport carrière. Tenzij Nederland in je wil investeren”, zegt Doran.
“Geen toegang tot een Olympisch Comité, betekent ook geen toegang tot de Centraal-Amerikaanse en Caribische Spelen, de Zuid-Amerikaanse Spelen, de Panamerikaanse Spelen en de Jeugd Olympische Spelen”, zegt Tevreden. Het sporttalent van ons eiland was in één klap alle podia kwijt, waar het zich kon meten met de rest van de regio en de wereld. Onwetende sportbestuurders en onbekwame politici gingen bemoeien met een traject waar wij als NAOC zorgvuldig op hadden ingezet.”
Een aantal sportbonden wist zich via internationale federaties nog aan te sluiten bij de regionale of mondiale sportwereld. Zo heeft de CONCACAF en wereldvoetbalbond FIFA besloten de nationale voetbalbond FFK toegang te geven tot haar toernooien. Ook volleyballers en honkballers mogen op wereldniveau meedoen.
De rechtszaken in Genève zijn volgens atletiekbestuurder Rudsel Martina, lid van de Federashon Deporte i Olimpiko Kòrsou (FDOK), de opvolger de Curaçaose Sportfederatie, nog steeds bezig. In januari 2016 valt daar weer nieuws te melden. “Sporters kunnen waarschijnlijk weer aanschuiven op regionaal niveau, maar alleen als Curaçao accepteert geen stemrecht te hebben in die comités. Een situatie waar sportbonden niets voor voelen”, aldus Martina.
Dupe
Zowel Tevreden als Doran zien daarom op korte termijn geen oplossing. “Vijf jaar na dato hebben we nog geen Olympische erkenning, we zijn en blijven versnipperd. Ook de FDOK weet partijen niet bij elkaar te krijgen.” Tevreden voegt toe: “De kans is bijna nihil dat we als autonoom land binnen het Koninkrijk een nationaal comité mogen starten. Onze (top) sporters zijn hiervan de dupe.”
Door Dick Drayer