Onderzoeker Monique Turkenburg benadrukt dat het team onafhankelijk is en zij hun best doen met de ‘Bonairiaan’ te spreken – foto: Elisa Koek
KRALENDIJK – “Wat er mis is? Alles is mis!”, schreeuwt een man tegen een van de onderzoekers van de evaluatiecommissie. De commissie is vanuit Nederland overgekomen om de uitwerking van staatkundige vernieuwingen op Bonaire te onderzoeken. Vanmorgen in het Divi Flamingo Beach Resort & Casino ontvingen zij ongeveer dertig Bonairianen.
De meeste bezoekers zijn goed voorbereid: met een map voor aantekeningen komen zij binnen om hun punt te maken. Toch hebben ze weinig hoop. “Hoe willen ze naar de stem van het volk luisteren als deze mensen de taal van het volk niet spreken”, vraagt Betty Engelhardt zich af.
Blocnote
Engelhardt had na 10-10-’10 de hoop dat het beter zou worden op Bonaire, maar dit is volgens haar zeker niet het geval. “De armoede is schrijnend en de criminaliteit groeit. De Nederlandse politici komen hier om de problemen te bekijken, maar vergeten kennelijk altijd hun blocnote.”
Als Engelhardt even later weer naar buitenkomt, is ze positief. “Ze hebben zeker geluisterd”, zegt ze met een lach op haar gezicht. Toch denkt ze niet dat de commissie verschil zal maken. “De mensen die hier nu zijn, beslissen niet. Het zijn de mensen in Den Haag die dat doen en ik heb weinig hoop daarop. Zij moeten eerlijk zijn en toegeven dat het ‘Project Bonaire’ totaal is mislukt. Dat is het beste voor de Bonaire, want ik zie geen oplossing.”
Dialoog
Michéle Knuf en Marga Domingo hebben gezamenlijk met een onderzoeker gesproken. Op de vraag of ze tevreden zijn, barsten zij in lachen uit. “Het contact tussen Bonaire en Nederland blijft eenzijdig”, stelt Knuf. “Er moet naar elkaar worden geluisterd voor er beslissingen worden genomen. We hopen op een open dialoog.”
Domingo vult haar aan. “Ik had niet de verwachting dat Bonaire gelijk zou worden aan andere Nederlandse gemeentes, maar Nederland zelf vergeet dat we een ‘bijzondere gemeente’ zijn. Een gemeente met een vliegveld, een olieterminal en een ziekenhuis, dingen die normale gemeentes niet hebben. We hebben vandaag onze mening gegeven met de hoop dat er geluisterd wordt. Meer kunnen we niet doen.”
Terwijl anderen in gesprek zijn met de onderzoekers, wordt leider van Nos Ke Boneiru Bèk, James Finies, verzocht de zaal te verlaten. Hij zou intimiderend overkomen op andere bezoekers. “Ik zat bij te kletsen op een bankje, maar ze willen me weghebben”, zegt hij. Volgens Finies is de actie tekenend voor het gedrag van Nederland richting Bonaire. “Ik mag m’n zegje snel doen en moet wegwezen. Ze zijn niet geïnteresseerd in de stem van het volk. Waarom denk je dat er voor het Divi Flamingo Resort kiezen? Wie komt er nou om acht uur ’s morgens hierheen?”
Hoop
Onderzoeker Monique Turkenburg benadrukt dat het team onafhankelijk is en zij hun best doen met de ‘Bonairiaan’ te spreken. Ze doen dit door deze bijeenkomsten, maar ook door telefonische interviews, groepsgesprekken en gesprekken met vertegenwoordigers. “Ik spreek helaas geen Papiaments, maar een van de teamgesprekken doen we sowieso in het Papiaments. Er is nu ook een tolk zodat men toch vrij is om in zijn eigen taal te communiceren. Mijn hoop is echt dat we de stem van het volk kunnen laten horen.”
Maandag is een tweede kans om met het evaluatieteam te spreken. Ze zijn dan van 17.00 – 19.00 uur bij Sentro di Bario Rincon.
Door Elisa Koek