Oshwin Felipa is een van de daklozen die woont op straat in Rancho | foto: Jackeliene Geeve
ORANJESTAD – “Sinds dat ene foutje op mijn zestiende leef ik op straat.” De 49-jarige Stanley is al 34 jaar dakloos. Vanuit zijn woonplaats San Nicolaas kwam hij jaren geleden, net als tientallen andere junks, naar de havenplaats Rancho om zijn dagelijkse portie cocaïne te halen.
Rancho is één van de oudste wijken in Aruba met de vele monumentale panden. Maar het is tegelijkertijd een plek die de overheid het liefst voor de buitenwereld verborgen houdt. Enkele meters achter de muur van designwinkels zoals Tommy Hilfiger, Gucci en Ralph Lauren, schuilt een plaats waar andere sociale regels gelden. Er zijn plannen om de wijk – vooral voor het oog van de toeristen – op te knappen.
Zodra de schemer invalt, gaan vrouwen de straat op om hun lichaam verkopen en families stomen hun hanen klaar voor illegale hanengevechten. Stanley is niet de enige drugsverslaafde in ‘zijn’ straat. Samen met zijn buurman bekijkt hij het langslopend verkeer. Al kan je van een buurman niet echt spreken. Stanley leeft namelijk op een straathoek van anderhalve vierkante meter. Zijn enige bezit, een paar kledingstukken, ligt verfrommeld op een stapel.
Trots
“Of ik gelukkig ben?” zegt hij. “Wat denk je zelf? Natuurlijk niet.” Maar gelukkig of niet, Stanley is wel trots. Net als zijn dakloze buurmannen. Met de borst vooruit lopen de schaars geklede mannen met opgeheven hoofd, af en toe kijkend in een prullenbak of er nog iets bruikbaars in zit. Ze hoeven niet vertroeteld te worden en komen zeker niet om van de honger. Toeristen die sensationele foto’s willen moeten hun prooi dan ook maar ergens anders gaan zoeken. Zij gaan niet op de foto. Nou misschien eentje dan, voor vijf gulden.
Die trots herkent Clifford Rosa van Stichting Rancho. Hij wordt gekscherend wel eens ‘kind van Rancho’ genoemd. “Ik ben hier geboren en getogen, net als mijn moeder trouwens.” Rosa zet zich onvermoeid in voor de bewoners, maar nog meer voor de bescherming van de historie van de cultuur en de wijk. “Rancho is een wijk met een rijke geschiedenis. De laatste gegevens gaan terug tot 1855 maar we vermoeden dat Rancho al veel langer bestaat.” Dat de plek is verloederd ziet Rosa, maar het verbaast hem niet. “Rancho ligt direct aan de haven. Voor handel en bedrijvigheid moest je vroeger in de haven zijn. Daar gebeurde het allemaal. Ook de handel in verboden middelen. De drugsverslaafden wisten de havenplaats al gauw te vinden, ze zijn alleen nooit meer weggegaan.”
Trekpleister
Door de armoede en het verval heen zijn in elke straat kleurrijke historische panden met oorspronkelijke ornamenten te zien. Lemen huizen in de kleuren roze, babyblauw en limoengroen. “Rancho heeft alle ingrediënten om een echte trekpleister te worden”, vertelt Rosa. “Er zijn meerdere plannen. Maar ja, de uitvoering kost geld.” Bovendien worden net gerestaureerde panden vaak na enkele minuten alweer bezet door daklozen. “In onze plannen voor de toekomst komen geen drugsverslaafden meer voor in Rancho. Liever gisteren dan vandaag.”
Voor Stanley is er geen weg meer terug. “Mijn ouders zijn er niet meer. Ik gebruik wel minder drugs dan vroeger, maar verslaafd blijf ik. Ach, het leven komt zoals het komt.”
Door Jackeliene Geeve