PAK’s ontstaan door onvolledige verbranding van olie- en gasproducten, zoals tijdens het affakkelen door de Isla | Foto: Dick Drayer
WILLEMSTAD – Bewoners en passanten in de wijk Habaai en Marchena ademen dagelijks alarmerende concentraties Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen in, zogenaamde PAK’s. Dat blijkt uit voorlopige cijfers van een studie door het MOTE Marine laboratorium, uitgevoerd door dr. Dana Wetzel en dr. Erin Pulster.
De gevonden waardes overstijgen soms twee tot drie maal de toegestane waarden van de Wereldgezondheidsorganisatie. De zogenaamde PAK’s brengen schade toe aan DNA en veroorzaken kanker en longziektes. “De voorlopige resultaten zijn zo verontrustend dat verder onderzoek dringend gewenst is”, aldus Wetzel. Eerder deze week werd bekend dat dezelfde onderzoekers in de bodem van twee van de vier onderzochte baaien ook al verontrustende concentraties PAK’s hebben gevonden.
PAK’s vervuiling ontstaat door onvolledige verbranding van olie- en gasproducten. Die zijn kenmerkend voor de Raffinaderij Isla. Het affakkelen bij de Isla gebeurt volgens milieuorganisatie SMOC niet alleen vrijwel continu maar vooral onvolledig. De studie van MOTE toont dat nu wetenschappelijk aan.
Bodemonderzoek
Ook bij het bodemonderzoek constateerden de onderzoekers dat de verontrustende concentraties PAK’s overwegend petrogenisch van aard zijn. Hetgeen een bewijs is dat de Isla – voorheen de activiteiten van de Shell – bron zijn van dit type vervuiling.
In 2007 heeft TNO in samenwerking met de milieudienst ook verhoogde concentraties voor PAK’s vastgesteld in het oppervlaktewater van de baaien nabij de Isla. De resultaten van de nieuwe onderzoeken onderschrijven de resultaten van TNO destijds. De meerwaarde van de nieuwe studie is dat er luchtmonsters zijn genomen op een groot aantal locaties (vijftien) op het eiland gedurende langere tijd.
Gezondheid
Geoloog Leon Pors van Curaçao Footprint foundation zegt dat de zwemmer in zee niet direct last heeft van de bodemvervuiling, maar dat de gemeten concentraties wel alarmerend zijn voor de voedselketen. “Deze hoge concentraties van kankerverwekkende koolwaterstoffen krijgen wij letterlijk op ons bord, door het eten van vis en schelp- en andere weekdieren.”
Mark Vermeij, wetenschappelijk directeur bij het lokale onderzoeksinstituut ‘Caribbean Research and Management of Biodiversity’ (Carmabi) sluit zich aan bij Pors. “Als we ons druk maken over cholesterol en teveel zout in ons eten, dan moeten we ons hier zeer zeker druk over maken. Want zo erg is het wel.”
De onderzoekers zelf wijzen naar eerder uitgevoerde studies over de gezondheid van de bewoners onder de rook van de raffinaderij. In drie studies in 1999, 2003 en 2009 stellen zij vast dat er een verhoogd aantal patiënten in de wijken onder de rook van de Isla is met klachten van hoofdpijn, misselijkheid, chronische longziekten, astma en kanker.
Meer onderzoek
Het eerste onderzoek van MOTE naar de bodemvervuiling is volgens Dana Wetzel gestopt omdat er geen geld meer is voor verder onderzoek. Het tweede onderzoek, naar PAK’s in de lucht, krijgt een vervolg in december als onderzoekster Erin Pulster daarop hoopt te promoveren.
Vermeij hoopt dat bestuurders en politiek deze studies aangrijpen en als een kans zien om het probleem van PAK’s aan te pakken. “Neem als overheid het voortouw, zoek een goede universiteit die interesse heeft om het probleem in kaart te brengen. Er is echt nog meer onderzoek nodig om over langere termijn te zien waar en hoeveel vervuiling er is. Het probleem moet hoe dan ook worden opgelost.”
Minister Ben Whiteman van Gezondheid, Milieu en Natuur en de Milieudienst hebben tot nu toe niet gereageerd op de bevindingen van de onderzoekers.
Hieronder een overzichtsflyer, waarin een aantal voorlopige resultaten zijn gepubliceerd van PAK’s in bodemmonsters in vier baaien van Curaçao:
Overzichtsflyer bodemmetingen PAK’s
Door Dick Drayer