Staatssecretaris Sander Dekker – foto: Suzanne Koelega
DEN HAAG – Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) wil meer investeren in Papiaments in het onderwijs op Bonaire. Daarmee neemt hij het advies van de Taalunie over, bevestigt het ministerie.
De staatssecretaris gaat met de Bonairiaanse scholen praten over hoe het taalonderwijs in de praktijk eruit moet komen te zien. Een belangrijke rol is weggelegd voor twee expertgroepen, één voor het Nederlands en één voor het Papiaments. ‘Het is uiteindelijk aan de scholen om te beslissen hoe de lesuren worden verdeeld’, aldus een woordvoerder van het ministerie van Onderwijs.
Vreemde taal
Op de meeste Bonairiaanse scholen wordt vanaf groep 5 lesgegeven in het Nederlands. Als het aan de Taalunie ligt, wordt vanaf groep 1 lesgegeven in het Nederlands.
Hellmuth Van Berlo, onderzoeker van de Taalunie: “Gezien de situatie op Bonaire waar Papiaments de eerste omgevingstaal is, kan je het best kiezen voor Nederlands als schooltaal vanaf groep 1. In principe kun je dan onderwijs in het Nederlands geven, maar je moet er wel rekening mee houden dat die schooltaal een vreemde taal is.”
Papiaments schriftmateriaal
De Taalunie kiest voor Nederlands als onderwijstaal omdat dat al tientallen jaren zo is. In het Papiaments is bovendien weinig schriftmateriaal beschikbaar, vindt Van Berlo: “Je ziet een ontzettend groot verschil in aanbod en kwaliteit van kinderboeken. Met alleen vertalen ben je er niet, het gaat om het creëren van Papiamentstalig schriftmateriaal. Dat neemt tijd.”
Nieuw materiaal
Daar is niet iedereen het mee eens. Ruben Severina, voorzitter van Fundashon Splika, strijdt met zijn stichting voor erkenning van Papiaments als officiële koninkrijkstaal. “Dat Papiaments te beperkt zou zijn als onderwijstaal vind ik onzin. Ze hebben zich daarbij gebaseerd op een onderzoek uit de jaren ’90. In de tussentijd is er veel nieuw materiaal verschenen.”
Status
De Taalunie adviseert om extra aandacht te geven aan Papiaments. Het vak Nederlands krijgt op zijn beurt echter weer meer aandacht dan Papiaments. Van Berlo kan zich voorstellen dat Papiamentstaligen vinden dat hun taal achtergesteld wordt. “Die angst is er en die begrijp ik ook. Beide talen zijn belangrijk op het eiland, maar vervullen verschillende rollen. Het Nederlands vervult wat mij betreft alléén de rol van schooltaal.”
Vreemde taal
Severina: “Op zich kan ik de keuze voor het Nederlands begrijpen, maar ik zou juist willen dat aan beide talen evenveel aandacht besteed wordt. Nederlands is geen tweede taal op Bonaire, dat is een klassieke denkfout. Nederlands is een vreemde taal in de Cariben.”
Extra investering
In Papiaments moet hoe dan ook extra geïnvesteerd worden, vindt ook Van Berlo: “De kern van het advies is niet dat er minder geïnvesteerd wordt in het Papiaments, maar dat er meer moet worden geïnvesteerd in taalontwikkeling. Met name ook van het Papiaments.” Severina is niet overtuigd: “Ik denk dat de Taalunie het idee niet heeft kunnen ontstijgen van Nederlands als grotere taal.”
Door Pieter Hofmann