KRALENDIJK – Een referendum over de staatkundige status van Bonaire gaat niet meer door vóór de lokale verkiezingen op 18 maart. Een meerderheid van de eilandsraad verwierp een motie voor het organiseren van het referendum. “Dan wordt de verkiezingen het referendum”, zegt eilandraadslid Robby Beukenboom van de PDB.
De motie ingediend door Beukenboom werd met vijf stemmen tegen en vier stemmen voor afgewezen. Ook onafhankelijk lid Rafael Santana die diverse keren heeft aangegeven achter een referendum te staan, stemde tegen. Het is onduidelijk of het referendum überhaupt nog komt.
Belkis Osepa in gesprek met Robby Beukenboom
Spelletjes
Tijdens de ruim vier uur durende raadsvergadering was duidelijk de bekende patstelling tussen coalitie en oppositie te merken. Beschuldigingen werden over en weer geuit en zo nu en dan liepen de emoties hoog op. Hierdoor kon van tevoren al worden vastgesteld dat de twee kampen elkaar niet zullen vinden. Toch was er kort een sprankje hoop door de eerdere opstelling van Santana, maar in de zaal haalde hij bakzeil.
De oppositie argumenteerde waarom het nodig is om het referendum te houden. “De directe band met Nederland mondt uit in het overhandigen van onze autonomie aan Nederland”, legde eilandraadslid Marugia Janga (PDB) uit. Zij gaf een chronologische uiteenzetting over het verloop van de staatkundige proces van het eiland. “Nederland heeft de autoriteit om beslissingen te nemen voor ons, omdat we deel uitmaken van Nederland.”
In de kant-en-klare motie ingediend stond dat het referendum op 10 december moest plaatsvinden en alle ingeschreven Nederlanders en vreemdelingen die minstens vijf jaar op Bonaire wonen mogen stemmen. De opties voor het referendum zouden zijn: onafhankelijkheid, vrije associatie en integratie.
Bang
De oppositie had tijdens de toespraken één boodschap: Het volk heeft het recht om zich onvoorwaardelijk te uiten. “Het lijkt erop dat vertegenwoordigers van het volk bang zijn voor de stem van het volk”, zegt Clarck Abraham (PDB). “We moeten het volk de kans geven om te praten. Ze zullen ons moeten duiden en onze positie versterken tijdens onderhandelingen met Nederland.”
Santana verdedigde zijn nieuwe opstelling door aan te geven al het mogelijke te hebben gedaan om een topoverleg te organiseren met alle politieke partijen en sociale partners in de gemeenschap. De top is buiten zijn toedoen mislukt, zegt Santana. “We kunnen geen referendum doordrukken, zonder alle groepen uit de gemeenschap te hebben gehoord.”
Informatietraject
De vier raadsleden van de grootste coalitiepartij UPB stemden tegen de motie voor het houden van een referendum. De UPB vindt dat de oppositie een politiek spel speelt. Ramonsito Booi (UPB): “Men liegt tegen de bevolking. Een referendum zal niets veranderen. De bevolking wordt niet goed geïnformeerd.”
Gedeputeerde James Kroon (UPB) kondigde aan een traject te starten om het volk te informeren over haar staatkundige status. “Experts van Bonaire en bijvoorbeeld ook van de Verenigde Naties moeten objectieve informatie geven in de vorm van forums en workshops.” Kroon wil dat het informatietraject gelijk loopt met de evaluatie van de staatkundige hervorming van 10 oktober 2010.
Door Belkis Osepa