Voorzitter James Finies van Nos ke Boneiru Bèk – foto Belkis Osepa
KRALENDIJK – De stichting Nos Ke Boneiru Bèk werkt een plan uit om Bonaire langzaamaan warm te laten lopen voor een referendum over de staatkundige status. Nos Ke Boneiru Bèk heeft de datum van 10 november geprikt. Ook op Sint Eustatius zijn er plannen om een referendum te houden in november.
Op 6 september tijdens de viering van de Dia di Boneiru deelt de stichting folders uit met redenen waarom het referendum dit jaar nog plaats moet vinden, vóór de lokale verkiezingen op 18 maart 2015.
Belkis Osepa in gesprek met James Finies
Bijeenkomsten
Het plan van voorzitter James Finies van Nos Ke Boneiru Bèk is om zoveel mogelijk Bonairianen te informeren. Komende tijd vinden informatieve bijeenkomsten plaats. De stichting heeft het heft in eigen handen genomen, omdat de lokale overheid geen aanstalten maakt om het referendum te organiseren, aldus Finies. “We gaan het bestuurscollege voor een laatste keer benaderen. Onze boodschap is dat de verkiezingen geen oplossing bieden. Het referendum moet plaatsvinden, zodat het volk zich kan uiten over de status.”
Begin dit jaar was er een politiek consensus bereikt voor een referendum. Na een unanieme steun in de eilandsraad in februari, ging een commissie aan de slag en produceerde in april een adviesrapport voor het houden van het referendum. De datum van 12 september werd geprikt, maar direct daarna brokkelde de politieke draagkracht af.
Chaos
In augustus lukte het de oppositie in de eilandsraad om toch geld te reserveren voor het houden van de volksraadpleging. Een meerderheid in de raad stemde wéér voor het referendum en stelde 250 duizend dollar beschikbaar voor de voorbereiding. Finies vindt dat niet tot in de eeuwigheid gewacht moet worden op het bestuurscollege. “Als het later plaatsvindt, dan heb je politieke chaos op Bonaire. Ons volk zal verdeelder zijn bij de komende verkiezingen.”
Er is volgens Finies een andere reden waarom het referendum dit jaar nog moet plaatsvinden. De toenemende migratie van Nederlanders naar Bonaire kan een vertekend beeld geven van de politieke arena. “Nederlanders verhuizen hier naar toe, ze komen ons herpopuleren. Ze komen vandaag binnen en morgen kunnen ze stemmen. Dan is onze hele politieke arena uit balans.” Bij een zelfbeschikkingsreferendum kunnen volgens de richtlijnen van de Verenigde Naties alleen Bonairianen stemmen.
WolBES
Nos ke Boneiru Bèk zocht dit jaar al steun bij Nederland door te vragen het referendum via een algemene maatregel van Rijksbestuur te laten plaatsvinden. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties liet half augustus in een brief weten zich niet mee te gaan bemoeien. “De eilandsraden kunnen zelf beslissen op grond van artikel 149 WolBES tot het houden van een referendum. Ik treed daar niet in.”
Nos ke Boneiru Bèk staat erop dat Bonairianen hun staatkundige rechten terugkrijgen, omdat ze illegaal zijn afgenomen, zegt Finies. Hij noemt een reeks van factoren die niet goed zijn afgewogen en belicht, bij het voorgaande referendum in 2004. “Bij een gedegen referendum moet er een onafhankelijk informatiecampagne plaatsvinden met duidelijke informatie over de keuzes. Er moet sprake zijn van onpartijdigheid en de bevolking moet weten wat de consequenties zijn van de keuzes.”
Door Belkis Osepa