DEN HAAG – “Wat is het verdienmodel van Bonaire, Saba en Sint Eustatius? Hoe kunnen mensen daar hun geld verdienen? En: wie is verantwoordelijk voor een goede toekomst van deze eilanden?”
Deze vragen van SP-Kamerlid Ronald van Raak aan minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vatten de hoofdvragen van het overleg over Caribisch Nederland-aangelegenheden op 15 mei in de Tweede Kamer mooi samen.
Minister Plasterk over referendum-wensen en toekomst Caribisch Nederland (bijdrage: Jamila Baaziz)_
De drie aanwezige Kamerleden stelden vragen over onder meer de referendumwens op Sint Eustatius en Bonaire, de aanpak van de armoede en de besteding van overheidsgeld op de eilanden.
Roelof van Laar over armoede in Caribisch Nederland (bijdrage: Jamila Baaziz)
Referendum
De roep om een referendum over de staatkundige structuur op Sint Eustatius en Bonaire vindt minister Plasterk gerechtvaardigd: “De eilanden hebben zelfbeschikkingsrecht dus kan er altijd een referendum gehouden worden. Het is niet aan de Nederlandse regering om daarover te oordelen. Maar het is wel verstandig om vooraf zelf een goed beeld te hebben van wat je ermee wil.”
Plasterk hoopt op een ‘reële vraagstelling’ bij een volksraadpleging en schetst de drie keuzeopties die hij ziet: de huidige status als openbaar lichaam waar ‘nog wat aan kan worden bijgeschaafd’, een status als autonoom land en volledige onafhankelijkheid. Bij die laatste twee vraagt hij zich wel af of die het geschikst zijn voor de kleinschalige eilanden: “Voor bijvoorbeeld Statia met nog geen 5.000 inwoners kun je je afvragen of een status als openbaar lichaam niet verstandiger is.”
Economische toekomst
Hoe Bonaire, Saba en Sint Eustatius in de toekomst hun geld gaan verdienen moet vooral bedacht worden door de eilandbestuurders. “Dat moet Nederland niet willen bepalen”, aldus Plasterk op vragen hierover van Van Raak.
PvdA-Kamerlid Roelof van Laar wil van de minister weten of de eilanden dan ook meer te zeggen krijgen over de wijze waarop geld vanuit de Nederlandse overheid besteed wordt. De eilanden vragen hier geregeld om, zoals recentelijk bijvoorbeeld Saba, dat geld uit een natuurpotje wil besteden aan een landbouwproject. Daarop wordt toegezegd dat Plasterk met de andere ministers zal overleggen om te zien wat mogelijk is.
Armoede
De armoede, lage sociale uitkeringen en hoge kosten voor levensonderhoud blijven een punt van zorg bij de Kamerleden. Van Raak vraagt of de regering niet meer druk kan zetten om bijvoorbeeld op Bonaire een strikter prijsbeleid te hanteren, waardoor basisboodschappen goedkoper zouden moeten worden. Plasterk zegt toe hierop terug te komen.
De SP en PvdA willen bovendien dat er goede afspraken komen over het onderhoud aan investeringen met Nederlands geld, zoals de aanleg van riolering op Bonaire en de verbetering van de wegen op Statia. Afspraken over belastingafdracht van NuStar (Statia) en de leverancier van de medische helikopter worden door hen ook kritisch gevolgd.
Door Jamila Baaziz