Roofwants op mensenhuid | Foto: USA Center for Disease Control and Prevention
WILLEMSTAD – Het is wachten op het eerste dodelijke slachtoffer van de bloedzuigende roofwants (Triatoma infestans) op Curaçao. Dit insect komt van nature niet voor op het eiland, maar is in 2006 voor het eerst opgemerkt en geïdentificeerd. Het veroorzaakt de ziekte van Chagas. Dat is een ziekte die veel voorkomt in Zuid Amerika en kan leiden tot hevige koorts, bloedarmoede, zwelling in het gezicht, slaperigheid, vermoeidheid, hoofdpijn en braakneiging. Op het vasteland is de ziekte van Chagas een belangrijke doodsoorzaak.
Bioloog en voormalig ambtenaar bij LVV, Gerard van Buurt, vertelt dat de roofwants is geïmporteerd met materiaal voor palapa’s. “Dit materiaal kan ongecontroleerd de grens overkomen. Het insect zit daar in verscholen. Er zijn nog verschillende andere gevaarlijke soorten waarvan we weten dat ze op een keer op het eiland arriveren als we dat niet blokkeren.”
Symptomen
De aanwezigheid van de Triatoma infestans is al in 2006 geconfirmeerd in de omgeving van havenbedrijven door Gisette Seferina, entomoloog bij de GGD. “Het was er waarschijnlijk al eerder, maar niemand lette erop.” Seferina stuurde zelf het insect naar Florida voor een positieve identificatie. “Nu is het insect over het hele eiland verspreid en er zijn ook al mensen gebeten. Of de ziekte daarbij is overgebracht weten we niet. De artsen op ons eiland hebben weinig ervaring met de ziekte en herkennen vaak de symptomen niet. Er is ook geen contact met artsen hierover”, bevestigt Seferina.
Er zijn op het eiland geen wetten en geen controle op de import van uitheemse dieren of planten. Met die import komen parasieten, besmettelijke virussen en andere ziekten veroorzakende organismen mee. De weevil die de palmen of de agaveplanten op het eiland aantast en vernielt en de Afrikaanse reuzenslak die hersenvliesontsteking bij mensen veroorzaakt zijn ondertussen bekende gevallen, maar er worden door de overheid nog steeds geen maatregelen genomen die de controle en import van potentieel problematische buitenlandse planten en dieren regelt.
Concept-wet
Begin 2013 richtte minister Bernard Whiteman van het ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur een commissie op belast met het samenstellen van concept-wetgeving. Seferina is hoofd van de commissie en vertelt dat de concept-wet in de laatste fase zit maar nog steeds niet af is vanwege een gebrek aan wetgevingsjuristen. Hierdoor treedt grote vertraging op. “De mensen die er zijn hebben teveel op hun bord”, zegt Seferina.
Ook ziektes als chinkungunya, die op Sint Maarten reeds slachtoffers heeft geëist, en gele koorts kunnen niet worden tegengehouden en gaan het eiland bereiken, vreest Seferina.
Screening
Van Buurt had een adviserende rol bij de commissie en maakt zich ernstig zorgen om het gebrek aan regelgeving dat al jaren toestaat dat materiaal voor de landbouw of de siertuinbouw ongecontroleerd het land binnen kunnen komen. “Er moet een screening komen en een mechanisme om in te grijpen als iets wordt geconstateerd. Je kunt niet alles voorkomen maar met goede regelgeving en controle hadden veel ziekteverwekkers niet binnen hoeven te komen”.
Door Michelle da Costa Gomez