Pooyan Tamimi Arab – foto: Sam Jones Productions
AMSTERDAM – Jongeren die anderen uitmaken voor bijvoorbeeld ptatta (Hollander). Wat eerst misschien grappig lijkt, wordt steeds negatiever en zelfs beledigend. Pooyan Tamimi Arab, promovendus Culturele Antropologie, vindt het te bont worden. “Het is gewoon discriminatie”, zegt hij.
Tamimi Arab is één van de auteurs van het boek Dutch racism over racisme in Nederland, dat vrijdag 21 februari is gepresenteerd in een volle zaal van het Tropeninstituut in Amsterdam. Vooral wetenschappers, studenten en enkele actievoerders tegen racisme wonen de presentatie bij.
“Jongeren worden steeds negatiever”, zegt Tamimi Arab. “Zo omschrijft een Aziatische jongen op het elitaire Barlaeus Gymnasium in Amsterdam Zuid blanke klasgenoten als ptatta’s. Dat komt van aardappel en is net als blanke bleekscheet niet echt netjes. Je kunt het zelfs een scheldwoord noemen.”
Jihadstrijder
Volgens Tamimi Arab wordt dit soort gedrag deels veroorzaakt door het feit dat deze jongeren zelf gezien worden als ‘de allochtonen’. Ze hebben zelfs op Facebook een eigen groep gemaakt ‘de allochtonenverbond’. Doelbewust niet ‘het’ maar ‘de’. “En er was een Chinese jongen die zichzelf als een soort jihadstrijder had verkleed”, vertelt de antropoloog. “Hij deed dit om een bepaalde kijk op allochtonen belachelijk te maken.”
Hij snapt wel hoe het komt: “Je wordt slecht behandeld, of je wordt poepchinees genoemd, maar dit is niet de oplossing en de tweedeling wordt zo alleen maar versterkt.” Al die grappig bedoelde teksten op Facebook over gierige Nederlanders vind Tamimi Arab onnodig: “Ik denk dat we in Nederland zijn doorgeschoten in het recht op grappen maken. Laten we het wat rustiger aan doen. Het is niet meer leuk. Het is gewoon een grote diarree”.
Racisme openlijker
Het Engelstalige boek Dutch racism is samengesteld door professor Philomena Essed en doctor Isabel Hoving. Een stuk of vijfentwintig verschillende onderzoekers hebben bijdragen geleverd aan het boek dat ruim vierhonderd pagina’s telt. Het boek is bedoeld voor een internationaal publiek en is daarom in het Engels geschreven. Essed: “Het moet transparant zijn wat er in Nederland gebeurt.”
Essed dacht in de jaren tachtig dat racisme subtieler was geworden. Maar tegenwoordig is het veel openlijker. “Dat komt omdat we vinden dat iedereen recht heeft om zijn mening te uiten.” Voor Essed is die vrijheid een verworvenheid, want ‘er zijn mensen die hun leven voor het vrije woord hebben gegeven’. Maar ook Essed vind dat er tegenwoordig teveel misbruik wordt gemaakt van dat recht op vrije meningsuiting: “We hebben nu iets kostbaars. Daar moet je op een verantwoordelijke manier mee omgaan.”
Door Sam Jones