WILLEMSTAD – Als het aankomt op gezond eten, kampt een groot deel van de Curaçaose bevolking met gebrek aan kennis, doorzettingsvermogen en gemakkelijk beschikbare gezonde mogelijkheden. Dat blijkt uit gesprekken met experts en ervaringsdeskundigen.
“Vaak kiezen mensen uit gemak voor junkfood of kwalitatief inferieur voedsel, maar voor hetzelfde bedrag kun je wel degelijk een gezonde maaltijd samenstellen”, legt voedingsdeskundige en diëtiste Rachna Blom uit. “Overgewicht komt onder andere door een diep geworteld karaktertrek van onze bevolking, namelijk het niet dragen van eigen verantwoordelijkheid. Ook wordt voedsel verkeerd gebruikt om emoties te kanaliseren in de vorm van bijvoorbeeld beloning.”
In 2009 voorspelde Peter van de Pavert van de Universiteit van Twente in zijn onderzoek over de diabeteszorg op Curaçao de groei in overgewicht. Zijn voorspelling lijkt uit te komen: volgens de Nationale Gezondheidsenquête is anno 2013 twee op de drie eilandbewoners te dik.
Gezond leven is duur
Edward Nicolaas worstelde zeven jaar lang met obesitas. Pas na veel moeite en een duur Duncan dieet wist hij binnen een half jaar vijftig kilo te verliezen. “Toen mijn dochter op een gegeven moment tegen mij zei ‘dad I can’t get my arms around you’ knapte er iets bij mij. Al die tijd had ik mijn emoties begraven onder een dikke laag vet. Dik zijn is niet alleen maar luiheid, vaak heeft het ook met negatieve gevoelens te maken. Dat wordt vaak onderschat.”
Edward betaalde in drie maanden ruim 150 gulden per week aan zijn dieet. “Als ik het geld niet had gehad was ik ook afgevallen, maar dan was het nog moeilijker geweest”, vertelt Edward. “Er zijn meer fastfoodrestaurants dan normale broodjeszaken. Bovendien is vers fruit en groente niet goedkoop.”
Obesitas geaccepteerd
De negentienjarige Jacqueline lijdt al haar hele leven aan ernstig overgewicht, maar ziet zichzelf gevangen in een web van emotionele worstelingen en eenzaamheid. “Niemand zegt er wat van, terwijl je echt ziet dat ik een probleem heb. Op school eet iedereen vette dingen. Je bent raar als je gezond wilt eten.”
Edward heeft dezelfde ervaring: “In tegenstelling tot Europa word je op Curaçao niet raar aangekeken als je amper kunt lopen door je gewicht. Niemand in mijn omgeving, behalve mijn zus, heeft me er ooit op aangesproken. Toen ik begon met mijn dieet werd er zelfs negatief op gereageerd: ze vonden het ongezellig.”
Gebrek aan kennis
Milly Klein-Pandt, die ook jarenlang worstelde met overgewicht, wijt obesitas op Curaçao vooral aan gebrek aan kennis en opvoeding. “We denken nog steeds dat een vol bord met veel koolhydraten en vette kip gezond is. Dat was okay toen we nog overal te voet naar toe gingen. Nu bewegen we amper omdat alles per auto gaat. We moeten ons eten en gedrag aanpassen.”
Volgens Blom is er juist wel genoeg kennis, maar wordt het niet of verkeerd toegepast. “Mensen zijn vaak op zoek naar meer informatie dan nodig is om resultaat te bewerkstelligen. Beurzen en voorlichtingsdagen worden druk bezocht, maar toepassing van opgedane kennis blijft uit.”
Rol overheid
Zowel de ervaringsdeskundigen als de experts zijn het erover eens dat er een belangrijke rol is weggelegd voor de overheid. “Dat kan in de vorm van onderwijs, bewegingsprogramma’s en het stellen van voorwaarden aan kantines op scholen”, vindt Blom. “Daarnaast is het belangrijk de rol van de diëtist in de maatschappij in te zetten voor voorlichting in het algemeen, en specifiek voor bepaalde ziekten zoals diabetes.”
Door: Natasja Gibbs