Nizaar Makdoembaks Foto: Leoni Leidel-Schenk
WILLEMSTAD – Ook op Curaçao vielen tijdens de Tweede Wereldoorlog oorlogsdoden. Vijftien stakende Chinezen werden in 1942 door bewakers van Shell doodgeschoten toen zij wilden uitbreken uit hun kamp in Suffisant. Nu, 71 jaar later, worden deze slachtoffers dankzij Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao (SEOC) officieel erkend en herdacht op Curaçao.Maar volgens SEOC-voorzitter Nizaar Makdoembaks is het doel nog niet bereikt; “we gaan voor erkenning in Nederland en dat herdenking van de stakers wordt meegenomen op 4 mei.”
Verslaggever Leoni Leidel-Schenk spreekt met Nizaar Makdoembaks
Op 20 april 1942 legden enkele honderden Chinese stokers op olietankers van de Curaçaosche Scheepvaart Maatschappij (Shell) hun werk neer. Ze eisten veilige en betere arbeidsomstandigheden. Aanleiding voor de staking was het oorlogsgeweld in de regio waarbij Duitse onderzeeërs de slecht bewapende en onderhouden olietankers beschoten. Toen de staking uit de hand leek te lopen schoten bewakers vijftien stakers dood. Ze werden anoniem begraven op de begraafplaats Kolebra Bèrdè, tussen de zondaars en ongedoopten. Het incident werd snel in de doofpot gestopt. Alleen de Amigoe schreef erover en werd daarvoor gestraft: de krant kreeg door de censor een verschijningsverbod van twee dagen opgelegd.
Medische dossiers
Nizaar Makdoembaks is een Surinamer die nooit op Curaçao heeft gewoond. Hij neemt de taak voor eerherstel van de Chinese stakers heel serieus. Daarom heeft hij op 28 mei een afspraak bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Hij wil dat de stakers ook in Nederland erkend worden als oorlogsslachtoffers en dat de dossiers, die nu nog steeds in de ‘doofpot’ zitten, worden overhandigd aan de stichting.
Opsporing
SEOC wil er bij de Curaçaose autoriteiten op aandringen om een beroep te doen op de Nederlandse regering. “De nabestaanden van de vermoorde stakers weten nog steeds niet wat er met hun familieleden is gebeurd, omdat ze nooit opgezocht zijn. Alleen de Nederlandse overheid kan deze nabestaanden opsporen om hen de waarheid mede te delen omtrent de dood van hun dierbaren”, zegt Makdoemdaks.
Krans
De Chinese stakers zullen de erkenning op de 4 mei-herdenking van dit jaar niet halen. Maar dat betekent niet dat er niet gedacht is aan Curaçao tijdens de Nationale Herdenking in Amsterdam. “Op 4 mei in Amsterdam legt de Rijksministerraad een krans. De krans wordt onder andere gelegd door de gevolmachtigd minister van Curaçao. Tijdens de herdenking worden alle Nederlandse slachtoffers herdacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens oorlogssituaties en vredesoperaties daarna zijn omgekomen. Het gaat daarbij om slachtoffers uit het gehele toenmalige Koninkrijk der Nederlanden, dus ook Curaçao”, legt Niels Weitkamp van het 4 en 5 mei comité uit.
Geschiedenis
De geschiedenis van de Aprilmoorden op Curaçao is in grote lijnen bij het comité bekend. Esther Captain van het comité heeft onderzoek gedaan naar de Tweede Wereldoorlog overzee. Samen met Guno Jones schreef zij het boek Oorlogserfgoed Overzee, De Erfenis van de Tweede Wereldoorlog in Aruba, Curaçao, Indonesië en Suriname. Erkenning is volgens Weitkamp geen criterium om aanwezig te kunnen zijn bij de Nationale Herdenking op 4 mei, dit geldt wel als het gaat om materiele en immateriële zorg.
Eerst is het tijd voor de jaarlijke herdenking op Curaçao. Zaterdag 20 april is de herdenking van 16.00 tot 18.00 uur bij te wonen op de begraafplaats Kolebra Bèrdè.
Door: Leoni Leidel-Schenk