Drie organisaties hebben de handen ineengeslagen om het bestuurscollege van St. Eustatius te bewegen een constitutioneel referendum te houden voor februari 2014 en voordat de status van het eiland als bijzondere gemeente van Nederland in 2015 geëvalueerd gaat worden.
Brighter Path Foundation, Statia Roots Foundation en St. Eustatius Awareness and Development Movement hebben een petitie opgesteld, waarin zij stellen dat de inwoners van Statia nooit de kans hebben gekregen om zich uit te spreken over de nieuwe status van hun eiland, die het verkreeg op 10 Oktober 2010.
De petitie kan onder andere bij de bakker worden ondertekend / Foto: The Daily Herald - Althea Merkman
Tot vrijdag hebben zo’n 200 personen hun handtekening onder de petitie gezet, die ondertekend kan worden in een plaatselijke bakkerij en een supermarkt, aldus de initiatiefnemers.
De petitie staat ook op het Internet, en 66 personen hebben tot nu toe van deze mogelijkheid gebruik gemaakt om de petitie te ondertekenen.
Tijdens het referendum dat over deze kwestie in 2005 werd gehouden, koos Statia als enige eiland voor het in stand houden van de Nederlandse Antillen.
Toen Bonaire and Saba nauwere banden met Nederland kregen, werd dit Statia ook in de schoenen geschoven, zo luidt de kritiek op het eiland met ongeveer 3,600 inwoners.
De organistoren van de petitie stellen dat een recente, door hen uitgevoerde steekproef heeft uitgewezen dat slechts twee procent van de bevolking voor de huidige status van bijzondere gemeente zou zijn. Vijf procent van de ondervraagden zou voor volledige integratie met Nederland zijn.
Een meerderheid van 29 procent zou kiezen voor de status van land binnen het koninkrijk, 28 procent acht zich onvoldoende op de hoogte om een afgewogen keuze te kunnen maken, terwijl 11 procent een andere, niet gespecificeerde constitutionele status zou kiezen.
Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft inmiddels aangegeven dat hij hoopt dat de evaluatie slechts over details zal gaan. Het is dan ook de verwachting dat er na het evaluatieproces slechts twee opties open zullen blijven: de huidige status of volledige integratie met Nederland, zo vrezen de drie Statiaanse organisaties.
Zij wijzen er echter in de petitie nadrukkelijk op dat integratie met volledige politieke rechten, onafhankelijkheid en vrije associatie internationaal door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties erkende rechten zijn.
De petitie, die niet alleen zal worden aangeboden aan het eilandsbestuur, maar ook aan minister Plasterk en de Eerste Kamer en Tweede Kamer, verzoekt deze opties ook in een referendum op te nemen.
De petitie roept sterke gevoelens op, zo blijkt uit de reacties op de website. “De rechten van een volk om zijn constitutionele politieke weg te bepalen is verworven met bloed, zweet en tranen, en in veel gevallen met het ultieme offer: het leven. Deze rechten mogen nooit worden overgegeven of weggenomen,” schreef Gene Herbert. “Wij, het volk van St. Eustatius dienen zeggenschap te hebben over de beslissing wat het beste is voor de toekomst van onze geliefde ‘Golden Rock’,” aldus Joan Cuvalay.
Door: John van Kerkhof