vlnr Zaandam, Winklaar, Johnson en Van Zwol – foto: Bas Kijzers/ministerie BZK
DEN HAAG – De evaluatiecommissie Caribisch Nederland gaat nu echt van start met het onderzoeken van de gevolgen van de staatkundige vernieuwing sinds oktober 2010. De commissie hoopt daarbij ook veel input te krijgen van de inwoners van Bonaire, Saba en Sint Eustatius zelf. “Want het gaat om de mensen, de gezinnen, hun leven en hun toekomst”, aldus gedeputeerde Chris Johnson (Saba).
De commissie komt in oktober 2015 met haar conclusies. Op basis daarvan zullen de politici van Bonaire, Saba, Sint Eustatius en Nederland verder met elkaar in gesprek gaan over de toekomst. Commissievoorzitter Liesbeth Spies: “Wij doen geen aanbevelingen, maar trekken alleen conclusies. Daarna volgt het politieke debat.”
Verschillen
Spies belooft dat het rapport rekening houdt met de verschillen op de drie eilanden. “Er zullen een aantal conclusies zijn die voor alle eilanden gelden, maar we willen ook recht doen aan de specifieke verschillen tussen de eilanden.” Benadrukt wordt ook dat de commissie geheel onafhankelijk onderzoek gaat doen.
De gedeputeerden van constitutionele zaken van de eilanden – Edsel Winklaar (Bonaire), Reginald Zaandam (Statia) en Chris Johnson – en secretaris-generaal Richard van Zwol namens Nederland – zijn de formele opdrachtgevers voor het onderzoek van de evaluatiecommissie. Zij hebben vandaag in Den Haag de laatste puntjes op de i gezet en besproken met de commissie.
Vertrouwen
Tijdens een korte persconferentie laten de afgevaardigden van de eilanden weten dat ze veel vertrouwen hebben in de commissie. Johnson: “We zijn onder de indruk van de opstelling van de commissie toen zij onlangs de eilanden bezochten. Zij hebben ook een enorm gevarieerd expertise in huis.” Winklaar: “De verwachtingen zijn hoog.”
Sociale voorzieningen
Iedereen is het erover eens dat de gevolgen van de veranderingen voor de inwoners van de eilanden centraal moet staan bij het evalueren. Vooral het sociale voorzieningenniveau – onder meer de veelbetwiste hoogte van uitkeringen en belastingen – verdient daarbij aandacht. Johnson: “De sociaal-economische factoren zijn wat mij betreft een belangrijk deel van de evaluatie.” Zaandam valt hem bij: “Naast de Statiaanse zorgen over de belastingwetten wil ik graag weten wat voor Nederland een acceptabel voorzieningenniveau is.”
Andere aandachtspunten die de gedeputeerden de commissie hebben meegegeven zijn onder meer de regeldruk en het rekening houden met de schaalverschillen tussen de eilanden en Nederland (‘David en Goliath’ volgens Johnson). Winklaar: “We hopen dat ze de juiste mensen gaan spreken zodat het een representatief rapport wordt.”
Zaandam hoopt dat tijdens het proces ook duidelijk gaat worden hoe het gelijkheidsbeginsel uit de Nederlandse grondwet zich verhoudt tot het deel van het Statuut waarin staat hoe de belangen van de Koninkrijksdelen gerepresenteerd worden.
Ervaringen
De evaluatiecommissie krijgt vanaf januari een eigen website waar mensen hun ervaringen en mening over de staatkundige vernieuwing kunnen delen.
door Jamila Baaziz